İnternetdə:
www.books.google.com
253
5 Avqust - Hərbi Donanma Günü, (1996)
Azərbaycan Hərbi Donanması 1919-cu
ildə Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti dövründə
yaradılıb. Belə ki, 1919-cu ilin yayında ingilislər
Bakını tərk edərkən şəhər limanının
idarəçiliyini və hərbi gəmilərin bir hissəsini
Azərbaycan hökumətinə təhvil veriblər. Bu
gəmilərin əsasında Azərbaycan Xəzər Hərbi
Dəniz Donanması təşkil olunub. Azərbaycan
hökumətinin
bu
tədbiri
ölkənin
dəniz
sərhədlərinin qorunmasında mühüm addım oldu.
1919-cu ilin sonlarında general İbrahim ağa Usubovun başçılıq etdiyi Azərbaycan
hərbi missiyası donanma üçün xaricdən 6 birtoplu qırıcı kater, 12 qırıcı kater, 6
sualtı qayıq, 92 gəmi topu, 10 sahil topu, simsiz teleqraf qurğuları və s. alıb.
Azərbaycan Hökuməti rus donanmasının admiralı, Şimal qütbünə ekspedisiyanın
iştirakçısı, türk əsilli İslamovu milli donanmanın yaradılması işinə kömək
göstərmək üçün 1919-cu ilin yayında Azərbaycana dəvət edib. "Astrabad", "Qars"
və "Ərdəhan" hərb gəmilərinin komandirliyi azərbaycanlı kapitanlara tapşırılıb.
Hərbi donanmanın maddi-texniki bazasının və kadr təminatının gücləndirilməsi
planları aprel işğalı nəticəsində həyata keçirilməmiş qalıb. Az sonra bolşeviklərin
gəlişi ilə Azərbaycan hərbi donanması ləğv olunub. SSRİ dağıldıqdan sonra
Azərbaycanda da hərbi-dəniz donanmasının təşkilinə şərait yarandı.1992-ci il
aprelin 7-də Azərbaycan Respublikası Hərbi-Dəniz Qüvvələri Qərargahı, mühafizə
və təminat rotası yaradıldı. Xəzər Hərbi-dəniz donanmasının 25%-i və Ali Hərbi
Dənizçilik Məktəbi Azərbaycan Respublikasının ixtiyarına verildi. 1992-ci il
iyunun 26-da "Bakılı" keşikçi gəmisində Azərbaycan Respublikasının dövlət
bayrağı qaldırıldı. 1996-cı ildə Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbi əsasında Dəniz
Akademiyası təşkil olundu. Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin fərmanına
əsasən hər il avqustun 5-i Azərbaycan Respublikası Hərbi Donanma Günü kimi
qeyd olunur.
İnternetdə:
www.books.google.com
254
5 Avqust - Beynəlxalq İşıqfor Günü, (1914)
Beynəlxalq İşıqfor Günü 1914-cü il avqustun 5-də baş vermiş bir hadisə ilə
əlaqədar qeyd olunur. Belə ki, həmin gün ABŞ-in Klivlend şəhərində müasir
işıqfor qurğularının ilk əcdadı meydana gəlmişdir. O, qırmızı və yaşıl fənərlərə
malik idi və işıqlar dəyişən zaman səs siqnalı işə düşürdü. Əslində, ilk işıqforu hələ
XIX əsrdə britaniyalı Cey Nayt icad etmişdir. Bu qurğu 1868-ci ildə Londonda
parlament binası qarşısında quraşdırılmışdır. Üç ildən sonra onun fənəri partlamış
və polis işçisini yaralamışdır. Bu hadisədən sonra işıqfor, demək olar ki, 50 il
unudulmuşdur. 1910-cu ildə ilk ikirəngli fənərə malik avtomat işıqfor qurğusu
hazırlanmış və patentləşdirilmişdir. Müasir işqforlara bənzər üçrəngli qurğuları ilk
dəfə 1920-ci ildə Detroyt və Nyu-York sakinləri görmüşlər. Zaman keçdikcə
işıqforlar Amerikanın və Avropanın bir çox şəhərlərində populyarlıq qazanmışdır.
İşıqfor – mexaniki nəqliyyat vasitələrinin, həmçinin piyada keçidlərindəki
insanların və yol hərəkətinin digər iştirakçılarının hərəkətini tənzimləmək üçün
nəzərdə tutulan optik siqnalizasiya qurğusudur. İşıqfor həmçinin dəmir yollarında
və gəmiçilikdə də istifadə olunur. 2010-cu ildə Rusiyanın Perm şəhərində işıqfora
abidə qoyulmuşdur.
İnternetdə:
http://www.calend.ru/holidays
255
8 Avqust - Beynəlxalq Alpinizm Günü (Alpinist günü), (1786)
Avqustun 8-də dünyada Beynəlxalq Alpinizm Günü və ya Alpinist Günü
qeyd olunur. Bu bayram sərhəd tanımır, əsl kişiləri və ruhən möhkəm qadınları
birləşdirir. Bu bayramın meydana çıxmasında iki cəsur isveçrəli – həkim Mişel-
Qabriel Pakkarda və dağ bələdçisi Jak Balmaya borcluyuq. Onlar 1786-cı il
avqustun 8-də bütün alpinistlər arasında ilk olaraq Alp dağlarının ən yüksək
zirvəsini - Monblan zirvəsini fəth etmişlər. Bu zirvə dəniz səviyyəsindən 4810
metr yüksəklikdə yerləşir. Həmin vaxta qədər Monblan zirvəsini fəth etmək
cəhdləri çox olsa da, buna ilk nail olanlar məhz həmin insanlar olmuşlar. O gündən
dünya alpinistləri Alp dağlarının ən yüksək zirvəsinin fəth olunmasını öz
bayramları kimi qeyd edirlər. Bu günü yalnız dağ zirvələrini fəth edənlər deyil,
həm də sənaye alpinizmi ilə məşğul olanlar öz bayramları hesab edirlər. Dünyada
hər il göydələnlərin, hündürmərtəbəli binaların sayı daha da artır. Belə
mütəxəssislər binaların fasadlarını və pəncərələrini yuyur, rəngləyir, təmir edir,
qardan və sırsıradan təmizləyir, kondisionerləri montaj edir və s. Yüksəklikləri fəth
edənlər bu bayram günündə görüşlər keçirir, təcrübə mübadiləsi aparır, yeni
rekordlar müəyyən edir, təsirli tamaşalar göstərirlər. Dünyanın bəzi şəhərlərində
idman klubları həmin gün yarışlar, konsertlər və digər bayram tədbirləri təşkil
edirlər.
İnternetdə:
http://www.calend.ru/holidays
256
12 Avqust - Beynəlxalq Gənclər Günüdür, (1999)
1998-ci il avqustun 12-də Lissabonda
gənclərlə iş üzrə nazirlərin iştirakı ilə
keçirilmiş beynəlxalq konfransda hər il
avqustun 12-nin dünyada Beynəlxalq Gənclər
Günü kimi qeyd olunması qərara alınıb. Bu
gün BMT-nin qərarı ilə gənclərə lazımi diqqət
göstərmək, onların nailiyyətlərini təbliğ
etmək, cəmiyyətin bütün sahələrində gənclərin
iştirakına təkan vermək məqsədilə 1999-cu
ildə müəyyən edilib və 2000-ci ildən qeyd
olunur.Tarixən hər bir xalq özünün xoşbəxt gələcəyə olan ümidlərini ilk növbədə
gənc nəslə bağlayır. Savadlı, geniş dünya görüşünə malik gənclərin yetişdirilməsi
hər bir ölkə üçün başlıca məsələdir. Bu gün iftixarla demək olar ki, müasir
Azərbaycan gəncliyi milli mənəvi dəyərlərini, doğma ana dilimizi, adət-
ənənələrimizi qoruyub yaşadır. Hər bir xalqın tarixində onun uğurlu gələcəyini
quran şəxsiyyətlər var. Azərbaycan xalqı bu günü və sabahı üçün ulu öndərimiz
Heydər Əliyevə borcludur. Heydər Əliyev dəfələrlə qeyd edirdi ki, Azərbaycanın
gələcəyi gənclərimizin əlindədir. Hər bir xalqın, hər bir dövlətin gəncləri onun həm
bu günü, həm də sabaha ümididir. Azərbaycanda ulu öndər Heydər Əliyevin
əsasını qoyduğu gənclər siyasətinin bugünkü uğurlu davamı gənclərin hərtərəfli
fəaliyyətinə geniş imkanlar yaradıb. Azərbaycan dövlətinin müstəqilliyi və
suverenliyinin qorunub möhkəmləndirilməsi, onun inkişafı, ərazi bütövlüyünün
təmin edilməsi, ölkə iqtisadiyyatının sürətlə inkişafı, əhalinin sosial problemlərinin
həlli, ölkəmizin dünya birliyində öz layiqli yerini tutması yolunda görüləcək bu
əzəmətli işlərin həyata keçməsinin əsas ağırlığı bugünkü gənclərin üzərinə düşür.
Ölkəmizdə gənclər siyasətinin əsasını qoyan ümummilli lider Heydər Əliyev
gəncləri Azərbaycanın gələcək qurucuları adlandırmış, onların imkan və
bacarıqlarını yüksək qiymətləndirmiş, problemlərinin həlli istiqamətində həyata
keçirilən tədbirlərə xüsusi önəm vermişdir. Bu gün ölkəmizdə gənclər siyasəti
mahiyyət və keyfiyyətcə yeni mərhələsini yaşayır. Prezident İlham Əliyev ulu
öndərin gənclər siyasətinə sadiqliyini də öz qərarları ilə təsdiq edir. Gənclərin
mənəvi inkişafı, vətənpərvərlik tərbiyəsi, xarici ölkələrdə təhsili, sosial müdafiəyə
ehtiyacı olanların problemlərinin həlli istiqamətində görülən işlər, gənclər
təşkilatlarının inkişafı üçün yaradılan şərait və imkan bu sahəyə böyük diqqətin
nəticəsidir.Dövlətimizin başçısının davamlı inkişaf konsepsiyasının uğurla həyata
keçirilməsində Heydər Əliyev Fondunun da xidmətləri böyükdür.
İnternetdə:
www.books.google.com
257
15 Avqust- “Allo” sözünün ad Günü, (1877)
Avqustun 15-i ―Allo‖ telefon müraciətinin ad günü kimi maraqlı bayram
qeyd olunur. Bu müraciətin təxminən 140 illik tarixi var. İlk dəfə 1877-ci il
avqustun 15-də Tomas Edison bu salamlaşma formasından istifadə etməyi təklif
etmişdir. Onun fikrincə, ―Hello‖ telefon müraciətinin bütün variantları arasında ən
yaxşısıdır. O, teleqraf şirkətinin prezidentini də buna inandırmağa çalışmışdır.
Telefonu icad edən Aleksandr Bell isə ―Ahoy‖ sözündən müraciət forması kimi
istifadə etməyi təklif etmişdir. Lakin Tomas Edisonun təklifi zamanın sınağından
çıxmışdır. ―Hello‖ sözü ―Allo‖ya çevrilmişdir. Telefon ünsiyyətində ―Bəli‖,
―Eşidirəm‖ kimi geniş yayılmış formalar da var.
Bəzi ölkələrdə telefon söhbətinin öz ―vizit kartları‖ da mövcuddur. Belə ki,
yunanlar telefon zənginə ―Parakalo‖ - ―Xahiş edirəm‖, italyanlar ―Pronto‖ –
―Eşitməyə hazıram‖ sözləri ilə cavab verirlər. Almaniyada isə telefona cavab
verərkən çox vaxt öz soyadlarını söyləyirlər.
İnternetdə:
http://www.calend.ru/holidays
258
18 Avqust - Sərhəd Qoşunları Günü, (2002)
“Vətən – Yurdun bütün torpaqlarını
birləşdirib vahid, qüdrətli və
mərkəzləşdirilmiş Azərbaycan dövləti
yaradan, doğma dilimizi Dəmirqapı
Dərbənddən İran körfəzinə qədər böyük
bir ərazidə - Səfəvi imperatorluğunda
dövlət dilinə çevirən Şah İsmayıl
Xətayinin əmanətidir bizə!”
Ümummilli lider Heydər Əliyev
18 avqust 1919-cu ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti
ölkənin sərhədlərinin mühafizəsi haqqında qanun qəbul edib. Qanuna əsasən, Xalq
Cümhuriyyəti Hərbi Nazirliyinin tərkibində Azərbaycanın ilk Sərhəd Qoşunları
dəstəsi yaradılıb. Prezident Heydər Əliyevin 2000-ci il 16 avqust sərəncamı ilə
avqustun 18-i Azərbaycanda Sərhəd Qoşunları əməkdaşlarının peşə bayramı günü
kimi qeyd olunması qərara alınıb. Sovet dövründə Sərhəd Qoşunları Dövlət
Təhlükəsizlik Komitəsinin strukturu kimi mövcud olub, Azərbaycan müstəqilliyini
bərpa edəndən sonra da sərhəd xidməti bir müddət Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin
tərkibində fəaliyyət göstərib. Prezident Heydər Əliyevin 2002-ci il 31 iyul tarixli
fərmanı ilə Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Sərhəd
Qoşunları İdarəsinin əsasında Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sərhəd Xidməti
yaradılıb. Həmin fərmanla Dövlət Sərhəd Xidmətinin rəisi - Sərhəd Qoşunlarının
komandanı təyin edilib.
İnternetdə:
www.books.google.com
259
26 Avqust - Beynəlxalq Azərbaycan Muğamı Günü, (2010)
Avqustun 26-sı Beynəlxalq Azərbaycan
Muğamı Günü və İpək Yolu Üzərində
Yerləşən Ölkələrin Musiqisi Günü kimi qeyd
olunur. 2010-cu ildə Kanadanın Niaqara
şəhərinin meriyası və ənənəvi olaraq hər il
keçirilən
Beynəlxalq
Niaqara
Musiqisi
festivalının rəhbərliyi tərəfindən qəbul olunan
bu qərar xalqımızın milli sərvəti olan muğamın
bəşəri musiqiyə çevrildiyini bir daha təsdiq
edir. Bu tarix muğamsevərlər, ömrünü bu
sənətin yaşamasına və təbliğinə həsr edənlər üçün əziz bayramdır.
Azərbaycan muğamının müasir tarixində ölkəmizin birinci xanımı, Heydər
Əliyev Fondunun prezidenti, YNESKO-nun və İSESCO-nun xoşməramlı səfiri,
Milli Məclisin deputatı Mehriban Əliyevanın rəhbərliyi ilə həyata keçirilən
çoxşaxəli silsilə tədbirlər müstəsna rol oynayır. Bu fəaliyyətin nəticəsidir ki, son
illər muğam ifaçılığı ən müxtəlif aspektlərdən hərtərəfli dəstək alaraq, sözün əsl
mənasında, intibah dövrünü yaşayır. YNESKO-nun qərarı ilə dünya
mədəniyyətinin qeyri-maddi irsinin bəşəri əhəmiyyətə malik sərvətləri sırasına
daxil edilməsi muğamın, tar ifaçılığı sənətinin təkcə xalqımızın deyil, bütün
bəşəriyyətin
misilsiz
mədəni
sərvətinin
ayrılmaz
hissəsi
kimi
qiymətləndirilməsidir.
Ölkəmizdə "Muğam aləmi" Beynəlxalq muğam festivallarının, müsabiqələrin,
muğam konsertlərinin, simpoziumların təşkili, "Qarabağ xanəndələri" albomunun
buraxılması, "Muğam" jurnalının, "Muğam ensiklopediyası"nın nəşri, müasir
texnologiyalara əsaslanan və 8 diskdən ibarət "Azərbaycan muğamı"
multimedia toplusunun hazırlanması Heydər Əliyev Fondu və Azərbaycan
Mədəniyyət Fondunun bu sahəyə göstərdiyi diqqətə bariz nümunələrdəndir.
Xalqımızın şərəfli və keşməkəşli tarixini səslərdə əbədiləşdirən muğamlarımız
ən ağrılı-acılı günlərimizdə həm də təskinliyimizdir. Heyrətamiz hisslər,
düşüncələr, müdriklik mənbəyi olan muğam bütün hallarda – qüssəli, sevincli,
anlarımızda ovqatımıza təsir edir, azadlığa və müstəqilliyə qovuşduğumuz anların
fərəhini yaşadır və bizləri qələbəyə səsləyir.
İnternetdən: http://liderinfo.az/dunya
260
Bu tarixi unutmayaq
23 Avqust - Cəbrayıl rayonunun işğalı günü, (1993)
1993-cü il avqustun 23-dən həsrətini
çəkdiyimiz rayonlardan biri də Cəbrayıldır.
Ərazisi 105 min hektardır. Bu torpaq onlarla
tarixi abidənin məskəninə çevrilib. İşğala
qədər yayonda tikiş, xalça, cihazqayırma
sexləri, səkkiz sənaye obyekti fəaliyyət
göstərirdi. Cəbrayıl milli aşıq - ozan
sənətimizin baniləri – Dirili Qurbaninin,
Aşıq Pərinin, Mücrüm Kərəmin, Aşıq
Humayın vətənidir. İşğaldan əvvəl rayonda
72 orta və natamam məktəb, 3 musiqi məktəbi, 12 mədəniyyət evi, 32 klub, 10
mədəni çadır və avtokulub, 78 kitabxana, 3 daimi, 4 səyyar kinoqurğusu fəaliyyət
göstərirdi. Zəngin eksponatları olan tarix - diyarşünaslıq muzeyi vardı. Yaşı
əsrlərlə hesablanan Xan çinar bu yurdun simvoluna çevrilmişdi. Rayonda irili -
xırdalı 90 kənd vardı. Çoxsaylı alimlərimizin, ziyalılarımızın şərəfli, şanlı
ənənələri uğurla davam etdirilirdi. O çətin dözülməz günlərdə Cəbrayıl rayonunda
kifayət qədər qüvvə yox idi. Çətinliklərə baxmayaraq sərhəddə ermənilərə qarşı
müdafiə xətləri yaradılmışdı. Şaqay yüksəkliyi alınmış və orada mövqe
tutulmuşdu. Yeddi ay həmin yüksəkliyin hesabına rayona nəzarət edildi. Şaqay
yüksəkliyi itirildikdən sonra Cəbrayılın başı üstünü qara buludlar aldı. Rayonun
işğalı həmin yüksəklik verilən gündən başladı. Cəbrayıl ərazisini o ağır günlərdə
qoruyan ərənlər də az olmamışdı: Yusif Allahverdiyev, Samir Alıyev, Şükür
Abdullayev, İnqilab Aslanov, Azər Bayramov, Mais Verdiyev, Mübariz Qasımov,
Mehdi İsmayılov və s. Onların hər biri artıq cismən ayrı düşüblər, ruhən həmişə,
hər vaxt bizimlədirlər. Ümumiyyətlə, döyüşlərdə 180, atəşkəs dövründə isə 6 nəfər
həlak olub. 14 nəfər polis, 60 nəfər mülki şəxs dünyasını dəyişib, 90 nəfərə yaxın
isə əsir və itkin düşüb. Cəbrayıllılar içərisində 180 nəfərə yaxın Qarabağ
müharibəsi əlili statusu alıb, 6 nəfər isə Azərbaycanın Milli Qəhramanı fəxri adına
layiq görülüb. Hazırda cəbrayıllılar arasında 351 nəfər şəhid ailəsi var. İşğaldan
sonra cəbrayıllılar ölkənin 58 bölgəsinə səpələniblər. Daha çox Beyləqan, İmişli,
Sabirabad, Biləsuvar rayonlarında məskunlaşıblar.
İnternetdə:
www.books.google.com
261
23 Avqust - Füzuli rayonunun işğalı günü, (1993)
Rayonun əsası 1827-ci ildə qoyulub və
ilkin adı Qarabulaq olub. Rayon 8 avqust
1930-cu ildə təşkil olunub və Qaryagin
adlandırılıb. 1959-cu ilin aprelində böyük
şairimiz Məhəmməd Füzulinin anadan
olmasının 400 illiyi şərəfinə Qaryagin
rayonunun adı dəyişərək Füzuli rayonu
adlandırılıb. Füzuli rayonunun ərazisi 1386
kv.km, əhalisi isə təxminən 105 min nəfərdir.
Rayonda 1 şəhər, 1 şəhər tipli qəsəbə, 75 kənd və başqa yaşayış məntəqələri
vardır. Rayon ərazisindən axan Quruçay, Köndələnçay, Qozluçay, Çərəkən
çayları Araz hövzəsinin çaylarıdır. Rayonun işğaldan azad olunmuş ərazisində
13 qəsəbə və 20 kənd vardır. Qəsəbələrdən 12-si işğaldan azad olunub. Hazırda
bu ərazidə 51 min nəfər məcburi köçkün məskunlaşıb.
İşğaldan öncə rayonda taxılçılıq, heyvandarlıq, üzümçülük, qoyunçuluq,
quşçuluq, baramaçılıq yaxşı inkişaf etmişdi. Kənd təsərrüfatı ilə yanaşı, rayonda
tikinti tresti, 6 nəqliyyat təşkilatı, 13 sənaye müəssisəsi və s. fəaliyyət göstərirdi.
İşğala qədər rayonda 70 kitabxana, 20 mədəniyyət evi, 45 klub, xalq və dövlət
dram teatrları, 13 xəstəxana, 40 feldşer-mama məntəqəsi, vərəm və dəri və
zöhrəvi xəstəlikləri dispanseri, 20 kinoqurğu, texnikum, 2 texniki peşə məktəbi,
38 məktəbəqədər müəssisə, 2 muzey, stadion, 65 kolxoz və sovxoz, 12 fermer
təsərrüfatı və s. obyektlər var idi. Rayonda Əcəmi memarlıq məktəbinin təsiri ilə
inşa olunan bir sıra memarlıq abidələri mövcud idi. Təəssüf ki, Əhmədalılar və
ya Arğalı türbəsi (XIII əsrin sonu), Babı türbəsi (1273-cü il), Aşağı Veysəlli
kəndində hamar daşdan tikilən qülləvari Mirəli türbəsi (XV əsr), Qarğabazar
kəndində Hacıqiyasəddin məscidi (1682-ci il), Karvansara (1684-cü il),
Qoçəhmədli kəndində məscid (XVIII əsr), Füzuli şəhərində Hacı Ələkbər
məscidi (XIX əsr), ―Məşədi Həbib‖ hamamı (XIX əsr), Merdinli kəndi
yaxınlığında daşdan yonulan at, qoç füquru qədim abidələri (XVIII-XIX əsrlər)
və s. bu kimi tarixi əhəmiyyət daşıyan abidələrimiz ermənilər tərəfindən məhv
edilmiş, yandırılmışdır. 1988-ci ildən başlayan erməni təcavüzünə qarşı
mübarizədə minlərlə füzulili döyüşmüş, çoxlu sayda rayon sakini şəhid olmuş,
yaralanmış, itkin düşmüşdür. Füzuli rayonunun 1100-dən çox şəhid və itkini,
113 girovu, 1450 nəfər müxtəlif dərəcəli əlili var. Füzuli rayonuna erməni
təcavüzü nəticəsində 36361 nəfər uşaq zərər çəkmiş, onlardan 155 nəfəri yetim
qalmışdır.
İnternetdə:
www.books.google.com
262
31 Avqust - Qubadlı rayonunun işğalı günü, (1993)
Ərazisi 80.250 hektar olan, Zəngəzur
dağları ilə Dağlıq Qarabağ silsiləsi arasında
yerləşən Qubadlı rayonu inzibati vahid kimi
1933-cü ildə yaradılıb. İşğala kimi rayon
ərazisində müxtəlif növ ağaclardan ibarət
13.160 hektar dövlət meşə fondu mövcud
idi. Rayonda 1500-1600-cı illər arasında
əkilmiş nadir növlərdən ibarət olan 10-dan
artıq ağac təbiət abidəsi kimi qorunurdu.
Dəniz səviyyəsindən 1600 metr yüksəklikdə yerləşən və sahəsi 20 min hektar olan,
zəngin flora və faunaya malik Qubadlı Dövlət Təbiət Yasaqlığında nəsli
kəsilməkdə olan bir çox heyvan və quş növləri mühafizə olunurdu. Erməni
işğalçıları rayon ərazisində geniş sahələri əhatə edən qiymətli ağac növlərindən
ibarət meşələri, böyük ehtiyata malik yeraltı sərvətləri, mineral maddələrlə zəngin
su mənbələrini istismara məruz qoyub, qeyri-adi flora və faunası ilə seçilən təbiət
guşələrini dağıdıblar.
Qubadlı rayonunda 61 ümumtəhsil məktəbi, o cümlədən, 33 orta, 16
səkkizillik, 12 ibtidai məktəb fəaliyyət göstərib. 180-ə qədər mədəni-maarif
müəssisəsi olub. 84 kitabxana, 12 mədəniyyət evi və 44 klub, 7 avtoklub əhaliyə
xidmət edib. Rayonda 2 uşaq musiqi məktəbi də fəaliyyət göstərib. Ümumilikdə
işğal nəticəsində rayonda olan 6988 yaşayış evi, 1080 kənd təsərrüfatı obyekti, 32
rabitə, 86 səhiyyə, 180 mədəniyyət, 6 sənaye müəssisələri, 650 km avtomobil yolı,
9 körpü, 2 su anbarı, 150 kilometr magistral su xətləri, 4830 km elektrik xətləri,
165 kilometr magistral qaz boru xətti, 146 idarə, müəssisə binaları, 18 dəyirman, 4
su nasos stansiyası, 120 ədəd elektrik yarımstansiyası və transformator dağıdılıb,
13365 hektar meşə sahəsi işğal altında qalıb. Ermənilər 5 mindən çox nadir
eksponat saxlanılan Qubadlı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyini də talan ediblər. İV
əsrə aid ―Gavur dərəsi‖ndəki ibadətgah, V əsrə aid ―Qalalı‖ və ―Göyqala‖
abidələri, XİV əsrdə tikilmiş ―Dəmirçilər‖ Türbəsi, Hacı Bədəl körpüsü, Laləzar
körpüsü, eləcə də Əyin, Yusifbəyli, Seytas, Qarağaclı, Xocamsaxlı kəndlərindəki
digər tarixi abidələr hazırda işğal altındadır. Erməni təcavüzü zamanı Qubadlı 5 il
müddətində 238 şəhid verib, 146 nəfər əlil olub.
Dostları ilə paylaş: |