si
Alt
-s
tan
d
ar
tın
n
öm
rə
si
1
Emal texnologiyaları
1
1
Emal texnologiyalarının özünəməxsus cəhətlərini anladığını nümayiş etdirir.
41
1
1
1
Əl alətlərindən
istifadə etməklə
emal
texnologiyalarını
izah edir.
H-b.:1.1.1
A-d.:1.2.1.;1.2.2.
Mexanikləşdirilmiş əl
alətlərindən istifadə
etməklə emal
texnologiyalarını izah
edir.
H-b.:1.1.1
A-d.:1.2.1.;1.2.2.;
Maşın, qurğu və
dəzgahlardan istifadə
etməklə emal
texnologiyalarını izah
edir.
H-b.:1.1.1
A-d.:1.2.1.;1.2.2.; 1.2.4
Avtomat və
yarımavtomat
qurğulardan istifadə
etməklə emal texno-
logiyalarını şərh edir
A-d.:1.2.1.;1.2.2.;1.2.4
Elektron
texnologiyalarından
istifadəyə dair emal
texnologiyalarını şərh
edir, təqdimatlar
hazırlayır.
1
2
Emal prosesinə hazırlıq işlərini yerinə yetirir.
1
2
1
Əl alətlərindən
istifadə etməklə
hazırlanacaq
məmulata görə iş
yerini təşkil edir.
Mexanikləşdirilmiş əl
alətlərindən istifadə
etməklə hazırlanacaq
məmulata görə iş yerini
təşkil edir.
Maşın, qurğu və
dəzgahlardan istifadə
etməklə məmulat
hazırlamaq üçün iş
yerini təşkil edir.
Avtomat və
yarımavtomat
qurğulardan istifadə
etməklə hazırlanacaq
məmulata görə iş
yerini təşkil edir.
Elektron
texnologiyalarından
istifadə etməklə
hazırlanacaq məmulata
görə iş yerini təşkil edir.
1
2
2
Əl alətlərindən
istifadə etməklə
məmulatın
hazırlanması üçün
iş ardıcıllığını
müəyyənləşdirir.
Mexanikləşdirilmiş əl
alətlərindən istifadə
etməklə məmulatın
hazırlanması
ardıcıllığını
müəyyənləşdirir.
Maşın, qurğu və
dəzgahlardan istifadə
etməklə məmulatın
hazırlanması
ardıcıllığını
müəyyənləşdirir.
Avtomat və
yarımavtomat
qurğulardan istifadə
etməklə məmulatın
hazırlanması
ardıcıllığını
müəyyənləşdirir.
Elektron
texnologiyalarından
istifadə etməklə
məmulatın hazırlanması
ardıcıllığını
müəyyənləşdirir.
T-i. 2.1.2., 2.2.1.
1
2
3
Əl alətlərindən
istifadə etməklə
məmulatın
hazırlanması üçün
uyğun emal
texnologiyası
seçilir.
Mexanikləşdirilmiş əl
alətlərindən istifadə
etməklə məmulatın
hazırlanması üçün
uyğun emal
texnologiyası seçir.
T-i. 2.1.1., 2.1.2.,
2.2.1.
Maşın, qurğu və
dəzgahlardan istifadə
etməklə məmulatın
hazırlanması üçün
uyğun emal
texnologiyası seçir.
Avtomat və
yarımavtomat
qurğulardan istifadə
etməklə məmulatın
hazırlanması üçün
uyğun emal
texnologiyası seçir.
Elektron
texnologiyalarından
istifadə etməklə
məmulatın hazırlanması
üçün uyğun emal
texnologiyası seçir.
1
3
Verilmiş materiallardan (oduncaq, metal, plastik kütlə, parça, ərzaq) müxtəlif məmulatlar hazırlayır.
42
1
3
1
Verilmiş
materiallardan bir
sadə detaldan
ibarət məmulat
hazırlayır.
Verilmiş materialdan
2-3 detaldan ibarət
məmulat hazırlayır.
Verilmiş materialdan bir
mürəkkəb detalı olan
məmulat hazırlayır.
T-i. 2.1.1., 2.1.2, 2.2.1.
Verilmiş
materiallardan 2-3
mürəkkəb detaldan
ibarət olan məmulat
hazırlayır.
T-i. 2.1.1., 2.1.2.,
2.2.1.
Verilmiş materiallardan
müxtəlif sayda
detallardan ibarət
məmulat hazırlayır.
T-i. 2.1.1., 2.1.2., 2.2.1.
1
3
2
Bir sadə detaldan
ibarət məmulat
hazırlayarkən
tərtibat bacarıqları
nümayiş etdirir.
2-3 detaldan ibarət
məmulat hazırlayarkən
tərtibat bacarıqları
nümayiş etdirir.
T-i. 2.1.1., 2.1.2.,
2.2.1.
Bir mürəkkəb detaldan
obarət məmulat
hazırlayarkən tərtibat
bacarıqları nümayiş
etdirir.
T-i. 2.1.1., 2.1.2., 2.2.1.
2-3 mürəkkəb detaldan
ibarət məmulat
hazırlayarkən tərtibat
bacarıqları nümayiş
etdirir.
T-i. 2.1.1., 2.1.2.,
2.2.1.
Materialları müxtəlif
olan detallardan
məmulat hazırlayarkən
tərtibat bacarıqları
nümayiş etdirir.
T-i. 2.1.1., 2.1.2., 2.2.1.
1
3
3
Qrup tərkibində
müxtəlif
məmulatlar
hazırlayarkən
birgə fəaliyyət
bacarıqları
nümayiş etdirir.
Qrup tərkibində
müxtəlif məmulatlar
hazırlayarkən birgə
fəaliyyət bacarıqları
nümayiş etdirir.
Qrup tərkibində
müxtəlif məmulatlar
hazırlayarkən birgə
fəaliyyət bacarıqları
nümayiş etdirir.
T-i. 2.1.1., 2.1.2., 2.2.1.
Qrup tərkibində
müxtəlif məmulatlar
hazırlayarkən birgə
fəaliyyət bacarıqları
nümayiş etdirir.
Qrup tərkibində
müxtəlif məmulatlar
hazırlayarkən birgə
fəaliyyət bacarıqları
nümayiş etdirir.
T-i. 2.1.1.
1
3
4
Məmulatların
hazırlanması
prosesində işin
xarakterinə uyğun
təhlükəsizlik və
sanitariya-
gigiyena
qaydalarına əməl
edir.
H-b.;4.2.1.;4.1.1
Məmulatların
hazırlanması
prosesində işin
xarakterinə uyğun
təhlükəsizlik və
sanitariya-gigiyena
qaydalarına əməl edir.
H-b.;4.2.1.;4.1.1
Məmulatların
hazırlanması prosesində
işin xarakterinə uyğun
təhlükəsizlik və
sanitariya-gigiyena
qaydalarına əməl edir.
H-b.;4.2.1.;4.1.1
Məmulatların
hazırlanması
prosesində işin
xarakterinə uyğun
təhlükəsizlik və
sanitariya-gigiyena
qaydalarına əməl edir.
H-b.;4.2.1.;4.1.1
Məmulatların
hazırlanması prosesində
işin xarakterinə uyğun
təhlükəsizlik və
sanitariya-gigiyena
qaydalarına əməl edir.
H-b.;4.2.1.
1
4
Şəraitə və təbii imkanlara uyğun əmək bacarıqları (becərmə, bəsləmə, tədarük, emal) nümayiş etdirir.*
43
1
4
1
Tərəvəz
bitkilərinin
yetişdirməsi
texnologiyasına
aid bilik və
bacarıqlar
nümayiş etdirir.
Meyvə bitkilərinin
yetişdirilməsi və
tədarükü üzrə bilik və
bacarıqlar nümayiş
etdirir.
H-b.:1.2.1
Bio.:3.2.1
Ev quşlarının
bəslənməsi
texnologiyasına aid
bilik və bacarıqlar
nümayiş etdirir.
H-b.:1.2.1
Bio.:2.1.1
Ev heyvanlarının
bəslənməsi
texnologiyasına aid
bilik və bacarıqlar
nümayiş etdirir.
H-b.:1.2.1
Ev quşları və heyvanlar
üçün yem tədarükü və
emalı texnologiyasına
aid bilik və bacarıqlar
nümayiş etdirir.
Bio.:4.2.2
2
Texnika elementləri
2
1
Texnoloji maşın, cihaz və vasitələr haqqında biliklərə malik olduğunu nümayiş etdirir.
2
1
1
Əl alətlərini təsnif
edir və növlərini
sadalayır.
A-d.:1.2.2
Mexanikləşdirilmiş əl
alətlərinin iş
prinsiplərini şərh edir.
A-d.:1.2.4
Maşın, qurğu və
dəzgahları təsnif edir, iş
prinsiplərini şərh edir
A-d.:1.2.4.
Avtomat və
yarımavtomat
qurğuların iş
prinsiplərini şərh edir.
A-d.:1.2.4
Elektron
texnologiyalarla işləyən
qurğuların iş
prinsiplərini şərh edir.
A-d.:1.2.4
2
1
2
Elektrik
enerjisinin
mahiyyətini,
alınması yollarını
izah edir.
Elektrik enerjisinin
ötürülməsi və istifadəsi
yollarını izah edir.
Elektrotexniki
avadanlıqların iş
prinsipini izah edir.
Avtomat cihaz və
qurğuların iş prinsipini
izah edir.
Elektron cihazların iş
prinsipini izah edir,
layihələr hazırlayır və
təqdim edir.
2
2
Texnoloji maşın, cihaz və vasitələrdən istifadə bacarıqları nümayiş etdirir.
2
2
1
Əl alətlərindən
istifadə edir.
Mexanikləşdirilmiş əl
alətlərindən istifadə
edir.
Maşın, qurğu və
cihazları idarə edir.
Avtomat və
yarımavtomat
qurğuları idarə edir.
Elektron
texnologiyalarla işləyən
qurğuları idarə edir.
2
2
2
Sadə elektrik
mənbəyindən
istifadə edərək
elektrik dövrəsi
qurur.
Cərəyan mənbəyindən
istifadə etməklə
elektrik dövrəsi qurur.
Elektrotexniki
avadanlıqları dövrəyə
qoşur, onlara xidmət
göstərir.
Avtomat cihaz və
qurğuları dövrəyə
qoşur, onlara xidmət
edir.
Elektron cihazları
dövrəyə qoşur, onlara
xidmət edir.
3
Məişət mədəniyyəti
3
1
Məişətdə zəruri hesab edilən bilik və bacarıqlara yiyələndiyini nümayiş etdirir.
44
3
1
1
Ailədə mədəni
davranış və
ünsiyyət
qaydalarını şərh
edir.
H-b.:3.2.1; 3.2.2
Məktəbdə mədəni
davranış və ünsiyyət
qaydalarını şərh edir.
H-b.:3.2.1; 3.2.2
Küçədə və nəqliyyatda
mədəni davranış və
ünsiyyət qaydalarını
şərh edir.
H-b.:3.2.1; 3.2.2
Xidmət sahələrində
mədəni davranış və
ünsiyyət qaydalarını
şərh edir.
H-b.:3.1.1
Mədəniyyət ocaqlarında
mədəni davranış və
ünsiyyət qaydalarını
şərh edir.
H-b.:3.1.1
3
1
2
Yaşayış yerində
sadə təmir işlərini
yerinə yetirir.
Məktəbdə sadə təmir
işlərini yerinə yetirir.
Yaşayış yerində və
məktəbdə sadə təmir
işlərini yerinə yetirir.
Yaşayış yerində və
məktəbdə sadə təmir
işlərini aparır,
dekorativ bəzək işlərini
yerinə yetirir.
Yaşayış yerində və
məktəbdə sadə təmir,
dekorativ, bəzək və
interyer tərtibatı ilə
bağlı təqdimatlar edir.
T-i. 2.1.2., 2.2.1.
3
2
Ailə və onun büdcəsinin idarə olunması haqqında bilik və bacarıqlar nümayiş etdirir.
3
2
1
Ailə büdcəsi və
onun
formalaşmasını
şərh edir.
Ailə büdcəsinin
müəyyənlədirilməsi
haqqında fikirlərini
şərh edir.
Büdcəyə uyğun ailənin
tələbatlarının
müəyyənləşdirilməsi
haqqında fikirlərini şərh
edir.
Büdcəyə qənaət və
şəxsi büdcə haqqında
fikirlərini şərh edir.
Ailə və onun büdcəsinin
formalaşmasında
sahibkarlıq fəaliyyətinin
rolunu izah edir.
4
Qrafika
4
1
Məmulatların texniki spesifikasiyasını şərh edir.
4
1
1
Müxtəlif formalı
detalları olan
məmulatların
spesifikasiyasını
şərh edir.
T-i. 1.2.2., 1.3.1.,
2.1.1.
Düzbucaqlı detalları
olan məmulatların
spesifikasiyasını şərh
edir.
Quraşdırma elementləri
olan məmulatların
spesifikasiyasını şərh
edir.
T-i. 2.1.1., 2.1.2., 2.2.1.
Aksonometrik
proyeksiyalarda
yuvarlaq detalları olan
məmulatların
spesifikasiyasını şərh
edir.
T-i. 2.2.1.
Müxtəlif birləşmələri
olan məmulatların
spesifikasiyasını şərh
edir.
T-i. 2.1.1.
4
2
Məmulat və onun detallarının texniki sənədləşdirilməsi bacarıqlarını nümayiş etdirir.
4
2
1
Düzbucaqlı
detalları olan
məmulatların
qrafik təsvirini,
Müxtəlif formalı
detalları olan
məmulatların qrafik
təsvirini, çertyojunu,
Quraşdırma elementləri
olan məmulatların
qrafik təsvirini,
çertyojunu, texnoloji
Aksonometrik
proyeksiyalarda
verilmiş yuvarlaq
detalları olan
Müxtəlif birləşmələri
olan məmulatların
qrafik təsvirini,
çertyojunu, texnoloji
45
çertyojlarını,
texnoloji xəritəsini
çəkir və oxuyur
texnoloji xəritəsini
çəkir və oxuyur.
xəritəsini çəkir və
oxuyur.
məmulatların qrafik
təsvirini, çertyojunu,
çəkir və oxuyur.
xəritəsini çəkir və
oxuyur.
T-i. 2.1.2., 2.2.1.
İXTİSARLAR
A-d. – Ana dili
İnf. – İnformatika
T-i. – Təsviri incəsənət
Riy. – Riyaziyyat
H-b.- Həyat bilgisi
F-t. – Fiziki tərbiyə
B.- Biologiya
46
II. Təlim strategiyaları
2.1. Texnologiya təliminin təşkilinə verilən əsas tələblər
Başqa fənlərlə inteqrativ şəkildə tədris olunan «Texnologiya» fənnində hər bir
müəllim mövzunun xarakterinə, şagirdlərin yaş və bilik səviyyələrinə uyğun gələn
müasir təlim üsullarından istifadə etməlidir.
Bu məqsədlə təlim prosesində müəllim tərəfindən şagirdlərin aktivliyini,
maraqlarını təmin edən, fiziki hazırlıqlarını artıran və birgəfəaliyyət bacarıqlarını
inkişaf etdirən interaktiv (inter-qarşılıqlı, act-fəaliyyət) metod və üsullara üstünlük
verilməlidir.
İnteraktiv təlim metodlarının ənənəvi təlim metodlarından üstünlüyü aşağıdakı
sxemlərdə daha aydın görünür:
Passiv metod Aktiv metod
İnteraktiv metod
Müasir dövrdə pedaqoji proses əvvəlcədən müəyyən olunmuş nəticələri əldə
etmək üçün müəllimlərin təşkiledici, əlaqələndirici, istiqamətverici, məsləhətçi,
şagirdlərin isə tədqiqatçı, təcrübəçi, yaradıcı subyektlər kimi qarşılıqlı əməkdaşlıq
fəaliyyətləri əsasında aşağıdakı prinsiplər nəzərə alınmaqla qurulur:
Pedaqoji prosesin tamlığı
Təlimdə bərabər imkanların yaradılması
Şagirdyönümlülük
İnkişafyönümlülük
Fəaliyyətin stimullaşdırılması
Dəstəkləyici mühitin yaradılması
Pedaqoji prosesin tamlığı – pedaqoji prosesdə təlim məqsədləri kompleks
şəkildə (öyrədici, inikşafetdirici, tərbiyəedici) həyata keçirilir, real nəticələrlə
yekunlaşan müəllim və şagird fəaliyyətini əhatə edir. «Texnologiya» fənni üzrə təlim
Müəllim
Şagird
Şagird
Şagird
Müəllim
Şagird
Şagird
Şagird
Müəllim
Şagird
Şagird
Şagird
47
məqsədlərinin öyrədici xarakter daşıması o deməkdir ki, təlim prosesində şagirdlər
materialların əl ilə emalı texnologiyaları və məmulatların quruluşu haqqında biliklərlə
tanış edilir, alətlərdən istifadə olunarkən təhlükəsizlik qaydalarına riayət etməyi,
nümunə, təlimat xəritəsi, sxem, çertyoj üzrə işləməyi, informasiyaları əldə etməyi və
onlardan istifadə etməyi, möhkəmləndirməyi, təkmilləşdirməyi, genişləndirməyi
öyrənirlər.
«Texnologiya» dərsləri şagirdlərdə əzələlər və barmaqların motorikasını,
təqribi ölçməni, fəza təsəvvürlərini, hazırlanacaq məmulatı əyani təsəvvür etməyi,
diqqəti və estetik zövqü, texnoloji yaradıcılıq təfəkkürünü (texnologiya və məmulatın
quruluşuna dəyişiklik etmək bacarıqlarını, tapşırığın yerinə yetirilməsinin əlverişli
yollarını axtarmağı) inkişaf etdirir.
Bunlarla yanaşı, bu dərslər şagirdlərdə müşahidə, müqayisə və təhlil etmək,
nəticə çıxarmaq, ümumiləşdirmə aparmaq və planlaşdırmaq, özünənəzarət və
qiymətləndirmə kimi ümumtəlim bacarıqlarının, əmək və ekoloji mədəniyyət
elementlərinin formalaşdırılmasında əhəmiyyətli rol oynayır.
Təlimdə bərabər imkanların yaradılması – bütün şagirdlərə eyni təlim şəraiti
yaradılır və pedaqoji proses onların potensial imkanları nəzərə alınmaqla tənzimlənir.
Şagirdyönümlülük – şagird pedoqoji prosesin mərkəzində dayanır. Bütün tədris
və təlim işi şagirdin maraq və tələbatlarının öyrənilməsi və təmin edilməsinə, onların
istedad və qabiliyyətlərinin, potensial imkanlarının inkişafına yönəldilir. Təlim
prosesi şəxsiyyətin formalaşdırılmasına istiqamətləndirilir, şagirdlərin müstəqil
həyata hazırlanmasına və peşəseçiminə köməklik göstərir.
İnkişafyönümlülük – şagirdlərin idrak fəallığı izlənilir, nailiyyətləri təhlil edilir,
bilik, bacarıq və vərdişlərinin inkişaf səviyyəsi tənzimlənir. Nəzərdə tutulan
bacarıqların mənimsənilməsi şəxsiyyətin inkişafını təmin edir, şagirdlərin müstəqil
həyatda səmərəli fəaliyyət göstərmələri üçün zəmin yaradır.
Fəaliyyətin stimullaşdırılması – pedaqoji prosesin səmərəli və effektiv
qurulması, şagirdlərin təlimə marağının artırılması üçün onların fəaliyyətindəki bütün
irəliləyişlər qeyd olunur və dəyərləndirilir, nəticə etibarı ilə şagirdlərin daha uğurlu
təlim nəticələrinə istiqamətləndirilməsi təmin olunur. Zəif nəticə göstərən şagirdlər
həvəsləndirilir, onların hər bir uğurlu addımı rəğbətləndirilir. Eləcə də şagirdlərin
bacarıqlarının dəyərləndirilməsi və rəğbətləndirilməsi üçün yarış və müsabiqə
xarakterli tədbirlər həyata keçirilir.
Dəstəkləyici mühitin yaradılması - pedaqoji prosesin münasib maddi-texniki
baza əsasında və sağlam mənəvi- psixoloji mühitdə təşkil edilməsi keyfiyyətin və
səmərəliliyin yüksəldilməsi üçün əlverişli və təhlükəsiz təlim şəraiti yaradır.
«Texnologiya» üzrə təlimin təşkilinə verilən əsas tələblər aşağıdakılardan
ibarətdir:
1. Dərsin məqsədinin dəqiqliyi. Hər bir dərsdə bir və ya bir neçə didaktik
məsələ həll olunur və onlardan biri üstünlük təşkil edir. Belə ki, şagirdlər bilik əldə
edir, onlarda bacarıq və vərdişlər formalaşır, texniki yaradıcılıq qabiliyyətləri inkişaf
edir və s. Lakin bu sadalananlara istənilən dərsdə eyni dərəcədə nail olunmur. Bu və
ya digər təlim məsələsinin həlli dərsin məqsədindən asılı olaraq reallaşdırılır.
48
2. Təlim və tərbiyənin vahidliyi. Təlimin tərbiyəedici xarakter daşıması bütün
fənlərə aid olduğu kimi, «Texnologiya» fənninə də aiddir. Bu dərslərdə şagirdlərə bir
çox keyfiyyətlər (böyüklərə hörmət,düzlük, qənaətçillik, vətənpərvərlik və s.)
aşılanır. Eləcə də şagirdlərin əmək tərbiyəsi üçün xüsusi əlverişli şərait yaranır. Buna
görə də şagirdlərə əmək tərbiyəsinin aşılanması fənn qarşısında qoyulan əsas
tələblərdən biridir.
3. Tədris materialının düzgün seçilməsi. Tədris materialı seçildikdə bir çox
faktorlar nəzərə alınmalıdır. Bu faktorlara dərsin məqsədi, şagirdlərin keçmiş dəsrdə
əldə etdikləri bilik və bacarıqlar, onların elmin əsasları üzrə bilikləri və fiziki
inkişafları aiddir.
4. Təlim metodlarının düzgün seçilməsi. Müəllim tərəfindən təlim metodları və
üsulları düzgün seçilmədikdə istənilən dərsin məqsədinə nail olmaq qeyri-
mümkündür. «Texnologiya» fənni üzrə dərslərin əsas mərhələsi şagirdlərin sərbəst
praktiki işidir. Bu işdə müvəffəqiyyətin əldə edilməsi müəllim tərəfindən təlim
metodları və üsullarının düzgün seçilməsindən asılıdır.
5. Dərsin təşkilinin dəqiqliyi. Hər bir dərs onun təşkili və keçirilməsi nöqteyi-
nəzərindən dəqiq olmalıdır. Dərsin hər bir mərhələsinə müəllim tərəfindən vaxtın
düzgün ayrılması təlimin təşkilinə verilən əsas tələblərdəndir.
6. İş zamanı şagirdlərin təhlükəsizliyinin təmin olunması. «Texnologiya»
dərslərində şagirdlər müxtəlif kəsici alətlərdən istifadə edir, materialları emal edir,
elektrik dövrələrini montaj edirlər. Bu zaman görülən iş üzrə təhlükəsizlik
qaydalarına riayət edilmədikdə şagirdlər müxtəlif xəsarətlər ala bilərlər. Odur ki,
şagirdlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi təlimin təşkilinə verilən tələblərin ən
mühümüdür.
2.2. Texnologiya təliminin təşkilində istifadə olunan forma və üsullar
barədə
Müasir təhsil sistemi təlimin qeyri–standart formada aparılmasını tələb edir.
Qeyri-standart dərslər inteqrativ şəraitdə aparılır və aşağıdakı formalarda qurula bilər:
Fərdi
Cütlərlə
Qruplarla
Kollektivlə
Fərdi forma hər bir şagirdin xarakterik xüsusiyyətlərinin, qabiliyyətlərinin,
maraq və ehtiyaclarının nəzərə alınmasını tələb edir.
Cütlərlə işləyərkən şagirdlər texnoloji əməliyyatların yerinə yetirilməsində öz
tərəf-müqabilləri ilə sadə ünsiyyət qurmaq imkanı əldə edirlər. Bu zaman şagirdlər
bir-biri ilə daha yaxından tanış olur, əməkdaşlıq etmək bacarığına yiyələnirlər.
Qruplarda işləyərkən şagirdlər bir-biri ilə sıx ünsiyyətdə olurlar, onlarda
qrupun işinə görə məsuliyyət hissi yaranır.
Kollektivdə işləmək, kollektiv fəaliyyətə alışmaq bacarığının bünövrəsi
qoyulur, şagirdlərdə ünsiyyətyaratma bacarığının təşəkkülü və inkişafı təmin edilir.
49
«Texnologiya» fənninin tədrisində aşağıdakı dərs formalarından istifadə
edilməsi tövsiyə olunur:
Kombinəedilmiş dərs.
Nəzəri dərs.
Praktik dərs.
Laboratoriya işi dərsi.
Yoxlayıcı dərs.
1. Kombinəedilmiş dərs-nəzəri və praktik məşğələlərin elementlərini
birləşdirən dərs formasıdır. «Texnologiya» fənninin tədrisi prosesində bir qayda
olaraq şagirdələrə elmi və texnoloji məlumatların verilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb
edir. Məhz bu məlumatların əsasında şagirdlərdə həyati bacarıqların
formalaşdırılması üzrə praktik işlər qurulur.
2. Nəzəri dərs – Bu dərslərdə şagirdlər materialşünaslıq elementləri ilə
(müxtəlif materialların: kağız və kartonun, plastilinin, parçanın, oduncağın, metalın,
təbiət materiallarının və s.) xassələri və əldə edilməsi üsulları ilə tanış olur, müxtəlif
texniki qurğuları öyrənir, materialların, enerjinin və informasiyaların dəyişdirilməsi
texnlogiyalarını əldə edirlər. Şagirdlər texnoloji xəritələri tərtib etməyi, çertyoj və
eskizləri oxumağı öyrənir, əməyin təşkili, mühafizəsi və təhlükəsizliyinin ümumi
qaydaları ilə, gigiyena və istehsalat sanitariyası tələbləri ilə tanış olurlar.
3. Praktik dərs – bu və ya digər konkret texnologiyalara aid şagirdlərin
texnoloji əməliyyatları yerinə yetirmələri üzrə bacarıq və vərdişlər qazanmalarına
xidmət edir. Praktik dərslər şagirdlərdə əmək və ümumtexnoloji mədəniyyətin
formalaşması və inkşafında həlledici rol oynayır.
4. Laboratoriya işi dərsi – Bu dərslər tədqiqatçılıq xarakteri daşıyır, şagirdlər
müstəqil surətdə materialların (kağız, karton, plastilin, parça, təbiət materialları və s.)
mexaniki, texnoloji və digər xassələrini tədqiq edir, əmək və ölçü alətlərinin,
cihazların, digər texnoloji maşınların konstruktiv quruluşunu öyrənirlər.
5. Yoxlayacı dərs – Bu dərslər şagirdlərin texnoloji hazırlıqlarının səviyyəsinin
müəyyənləşdirilməsinə, əldə edilən bilik, bacarıq və vərdişlərin mənimsənilməsi
haqqında məlumatların əldə edilməsinə xidmət edir.
Bu kurikulumda müəyyənləşdirilmiş standartlara uyğun bilik və bacarıqların
formalaşdırılması üçün «Texnologiya» fənninin təlimində ənənəvi təlim metodları ilə
yanaşı, aşağıdakı interaktiv metod və üsullardan istifadə tövsiyə olunur:
Beyin həmləsi
Müşahidə
Oyunlar
Araşdırma
Diskussiya (müzakirə)
Ekskursiya
Akvarium
Təqdimat
«Texnologiya» fənni üzrə dərslərin aşağıdakı mərhələlər üzrə tədris olunması
tövsiyə olunur:
|