Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutu



Yüklə 1,23 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə43/152
tarix02.01.2022
ölçüsü1,23 Mb.
#45055
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   152
9 Ümumi tarix-kurikulum

 
 


 
35 
Siniflər üzrə ümumi təlim nəticələri  
 
VI 
VII 
VIII 
IX 

XI 
1.  -tarixdə il hesabından 
istifadə edir;  
 
-tarixi faktları davametmə 
müddətinə görə 
fərqləndirir, onların 
xronoloji ardıcıllığını və 
sinxronluğunu 
müəyyənləşdirir; 
-        hadisə, proses 
və təzahürlər arasında 
səbəb-nəticə 
əlaqələrini ifadə edən 
xronoloji cədvəllər 
hazırlayır;                                                                                                                                                              
- müxtəlif ölkələrdə 
baş verən oxşar tarixi 
hadisə və faktları 
dövr baxımından 
qiymətləndirir;  
- ölkələrdə baş verən 
dəyişiklikləri tarixi 
zaman baxımından 
qiymətləndirir; 
 
- ölkədə baş verən 
siyasi, sosial-iqtisadi 
və mədəni faktları 
onun inkişafının 
müəyyən dövrü ilə 
əlaqədə dəyərləndirir;  
2.  -mühüm hadisələrin 
xronoloji çərçivəsini 
müəyyən edir;  
 
 
- xalqların və dövlətlərin 
ərazi məkanında baş verən 
dəyişiklikləri xəritə 
əsasında izah edir;  
 
-feodal 
münasibətlərinin 
inkişafı və 
dağılmasını xalqların 
və dövlətlərin 
geosiyasi məkanında 
baş verən 
dəyişikliklərlə 
əlaqələndirir, həmin 
dəyişiklikləri kontur 
xəritəyə köçürür; 
-kapitalist 
münasibətlərinin 
yaranmasını, dünya 
ölkələrində baş verən 
dəyişiklikləri 
məkanla əlaqədə izah 
edir; 
 
 
 
 
- dünyada və 
Azərbaycanda baş 
verən hadisə, proses 
və təzahürlər arasında 
əlaqələri tarixi zaman 
baxımından izah edir; 
 
 
- dünyada və 
Azərbaycanda baş 
verən hadisə, proses 
və təzahürlər arasında 
əlaqələri tarixi zaman 
baxımından 
qiymətləndirir;  
 
3.  - qədim insanların 
həyatında təbii-
coğrafi şəraitin rolunu 
müəyyənləşdirir;  
 
- erkən feodal dövlətlərin 
idarəçilik formalarını və 
sosial-iqtisadi 
münasibətlərini müqayisə 
edir;  
- mərkəzləşmiş 
feodal dövlətlərinin 
yaranmasını və 
inkişaf 
xüsusiyyətlərini təhlil 
edir;  
- dünya ölkələrinin 
inkişafındakı qeyri-
bərabərliyi onların 
siyasi quruluşu ilə 
əlaqələndirir;  
- ölkə və xalqların 
sosial-iqtisadi və 
mədəni həyatında baş 
verən dəyişiklikləri 
məkan baxımından 
qiymətləndirir;  
- ölkə və xalqların 
həyatında, beynəlxalq 
münasibətlərdə baş 
verən dəyişiklikləri 
məkan baxımından 
qiymətləndirir;  


 
36 
4.  -  dövlətlərin 
yaranmasını, onların 
siyasi quruluşunu, 
sosial-iqtisadi 
münasibətlərini tarixi 
bilik mənbələri 
əsasında izah edir;  
-  dövlət və 
mədəniyyətlərin 
inkişafında tarixi 
şəxsiyyətlərin rolunu izah 
edir;  
-  tarixi şəxsiyyətləri 
oxşar və fərqli 
cəhətlərinə görə 
fərqləndirir;  
 
 
-  tarixi şəxsiyyətləri 
dövr baxımından 
qiymətləndirir;  
 
-geosiyasi 
dəyişikliklərin 
cəmiyyətin sosial-
iqtisadi, siyasi 
həyatına təsirini təhlil 
edir; 
-  aqrar (ənənəvi), 
sənaye və informasiya 
cəmiyyətlərində 
dövlətin rolunu 
qiymətləndirir;  
5.  -tarixi şəxsiyyətlərin 
həyat və fəaliyyətini 
təsvir edir;  
 
-  erkən orta əsrlərdə 
mədəniyyətlərin inkişaf 
istiqamətlərini və 
xüsusiyyətlərini izah edir.  
- Şərqdə və Qərbdə 
intibah 
mədəniyyətlərinin 
inkişaf 
xüsusiyyətlərini, 
onların qarşılıqlı 
təsirini izah edir. 
-mədəniyyətləri, 
sivilizasiyaları 
xarakterik 
əlamətlərinə görə 
fərqləndirir. 
 
- tarixi şəxsiyyətləri 
mənsub olduqları 
dövlətlərin mənafeyi 
baxımından 
qiymətləndirir; 
- tarixi şəxsiyyətləri 
mənsub olduqları 
ölkənin daxili və 
beynəlxalq həyatına 
təsiri baxımından 
qiymətləndirir;  
6.  -mədəniyyətin 
yaranması və 
inkişafını insanların 
həyatında baş verən 
dəyişikliklərlə 
əlaqələndirir.  
 
 
 
 
-ənənəvi və sənaye 
cəmiyyətlərini 
mədəniyyətin 
inkişafına və 
mədəniyyətlərarası 
münasibətlərə görə 
qiymətləndirir.  
 
-aqrar (ənənəvi), 
sənaye və informasiya 
cəmiyyətlərində 
mədəniyyətin 
inkişafını və 
mədəniyyətlərarası 
münasibətləri 
qiymətləndirir.  
 
 
 
Fəndaxili və fənlərarası inteqrasiya 
Tarixi zaman 
VI sinif 
VII sinif 
VIII sinif 
IX sinif 
X sinif 
XI sinif 
1.1. Tarixi faktların 
tarixi zamanla 
1.1. Tarixi faktların 
tarixi zamanla 
1.1.Tarixi faktların 
tarixi 
1.1.Tarixi faktların tarixi 
zamanla əlaqəsini anladığını 
1.1. Tarixi faktları 
tarixi zamanla 
1.1. Tarixi faktları 
tarixi zamanla əlaqədə 


 
37 
əlaqəsini anladığını 
nümayiş etdirir. 
1.1.1.Tarixdə il 
hesabından istifadə 
edir. 
 
 
Az-t. 1.1.1, 1.1.2. 
C. 1.1.1. 
İnf.-1.2.1. 
əlaqəsini anladığını 
nümayiş edir. 
1.1.1. Mühüm tarixi 
faktları davametmə 
müddətinə görə 
fərqləndirir. 
 
Az-t. 1.1.1, 1.1.2. 
B.1.1.1. 
İnf.-1.1.1. 
C. 1.1.1.  
zamanla əlaqəsini 
anladığını nümayiş 
etdirir. 
1.1.1. Oxşar tarixi 
faktların baş verdiyi 
zamandan irəli gələn 
fərqli cəhətlərini izah 
edir. 
Az-t. 1.1.1. 
C. 1.1.1. 
İnf.-1.1.1. 
nümayiş etdirir. 
1.1.1. Müxtəlif ölkələrdə oxşar 
tarixi faktların müxtəlif 
zamanlarda baş verməsinin səbəb 
və nəticələrini izah edir. 
 
Az-t. 1.1.1. 
İnf.- 1.1.1. 
C. 1.1.1. 
H-b.1.1.1. 
əlaqədə 
qiymətləndirir. 
1.1.1. Asılı və 
müstəmləkə 
xalqlarının milli-
azadlıq hərəkatını 
tarixi zamanla 
əlaqədə 
dəyərləndirir. 
İnf.-1.1.1. 
B.1.1.1. 
C. 1.1.1. 
qiymətləndirir. 
1.1.1. Ölkədəki sosial-
iqtisadi həyat faktlarını 
onun iqtisadi inkişafının 
müəyyən mərhələsi ilə 
əlaqədə dəyərləndirir.  
 
Az-t. 1.2.1. 
İnf.-1.1.2. 
C. 1.1.1. 
1.1.2. İbtidai icma 
cəmiyyəti və qədim 
dövlətlərin meydana 
gəlməsi, inkişafı və 
tənəzzülü dövrlərini 
fərqləndirir.  
 
H-b. 2.1.1., 2.1.2. 
 
1.1.2. Müxtəlif 
ölkələrdə baş vermiş 
ayrı-ayrı tarixi 
faktların 
sinxronluğunu 
müəyyənləşdirir. 
 
Ə. 2.1.3. 
1.1.2. Oxşar proses və 
hadisələri əlaqələndirən 
sinxron cədvəllər tərtib 
edir. 
 
 
Az-t. 1.1.2. 
H-b. 1.1.1. 
1.1.2. Oxşar tarixi faktların baş 
verdiyi tarixi şərait arasındakı 
fərqi müəyyən edir. 
 
 
 
 
X-d. 2.1.3. 
1.1.2. Ölkələrdə baş 
verən oxşar sosial-
iqtisadi hadisə və 
prosesləri zaman 
baxımından  şəraitlə 
əlaqədə müqayisə 
edir və 
dəyərləndirir. 
Az-t. 1.1.1. 
1.1.2. Ölkədəki siyasi 
həyat faktlarını onun 
siyasi inkişafının 
müəyyən mərhələsi 
baxımından 
qiymətləndirir. 
 
 
1.1.3. Müxtəlif 
ölkələrdə baş vermiş 
bəzi mühüm hadisə, 
proses və 
təzahürlərin  
xronoloji çərçivəsini  
müəyyən edir. 
Az-t. 1.1.2 
X-d. 3.2.4. 
1.1.3. Tarixi faktları 
xronoloji qaydada 
sistemləşdirir. 
 
 
 
Az-t.1.1.1, 1.1.2. 
1.2.1. 
Ə. 2.1.3. 
1.1.3. Hadisə, təzahür və 
proseslər arasında 
səbəb-nəticə əlaqələrini 
müəyyənləşdirən 
xronoloji cədvəllər tərtib 
edir. 
  
Az-t. 1.1.2. 
İnf. 3.2.4. 
1.1.3. Mühüm tarixi faktların 
zamanla əlaqəsini göstərən 
sinxron cədvəllər hazırlayır. 
 
 
 
 
Az-t. 1.1.2.  
İnf. 3.2.4. 
1.1.3. Ölkələrdə baş 
verən oxşar mədəni 
hadisə və prosesləri 
tarixi şəraitlə 
əlaqədə 
dəyərləndirir. 
 
1.1.3. Ölkədəki mədəni  
həyat faktlarını onun 
mədəni inkişafının 
müəyyən mərhələsi ilə 
əlaqədə dəyərləndirir. 
 
Az-t. 1.2.1. 


 
38 
 
 
 
 
1.1.4. Dünyada və 
Azərbaycanda baş 
verən hadisə, proses 
və təzahürlər  
arasında əlaqələri 
tarixi zaman 
baxımından izah 
edir. 
1.1.4.Dünyada və 
Azərbaycanda baş verən 
hadisə, proses və 
təzahürlər arasında 
əlaqələri tarixi zaman 
baxımından 
qiymətləndirir. 
 
Tarixi məkan 
VI sinif 
VII sinif 
VIII sinif 
IX sinif 
X sinif 
XI sinif 
2.1.Tarixi hadisə, proses 
və təzahürlərin baş 
verdiyi təbii-coğrafi 
şəraitiə bağlı bilik və 
bacarıqlar nümayiş 
etdirir.  
 
 
 
2.1.1. Ən qədim insan 
məskənlərinin, ilk 
sivilizasiyaların, 
dövlətlərin yaranması və 
inkişaf amillərini izah 
edir. 
 
Az-t. 2.1.1. 
Ə.       2.4.3. 
X-d .   2.1.3. 
 
 
2.1. Məkanda baş 
verən hadisə, 
proses və 
təzahürlərələ 
bağlı bilik və 
bacarıqlar 
nümayiş etdirir. 
 
 2.1.1.Feodal 
münasibətlərinin 
yaranmasını və 
inkişafını 
dövlətlərin və 
xalqların geosiyasi 
məkanında baş 
verən 
dəyişikliklərlə 
əlaqələndirir. 
Az-d. 1.2.2 
X-d. 2.1.3. 
Az-t. 2.1.1. 
2.1.  Məkanda baş 
verən hadisə, proses 
və təzahürlərlə bağlı 
bilik və bacarıqlar 
nümayiş etdirir.  
 
 
2.1.1. Feodal 
münasibətlərinin 
dağılması və kapitalist 
münasibətlərinin 
yaranmasını, dünyada 
baş vermiş iqtisadi, 
sosial dəyşiklikləri 
məkanla əlaqədə izah 
edir. 
 
Az-d. 1.2.2. 
Az-t. 2.1.1.  
 
 
 

Yüklə 1,23 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   152




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin