Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Sumqayıt Dövlət Universitetinin nəzdində Sumqayıt Dövlət Texniki Kolleci

1. Transformatorun əsaslı təmir prosesinin texnoloji sxemi 
 
Transformatorun təmir prosesinin texnoloji sxemi əsasən 4 istiqamətdə 
aparılır: buraya dolaq-izolyasiya işləri, çilingər-mexaniki işlər, yağın sınağı və 
təmizlənməsi. Bu istiqamətlər nəzərə alınmaqla transformatorun təmiri aşağıdakı 
ardıcıllıqla aparılır: 

transformatorun nəql etdirilməsi və təmirə qəbulu; 

sökülmə və defektləşmə; 

aktiv nüvənin təmiri; 

armaturların təmiri; 

dolağın təmiri; 

dolaqların qurutması; 

əməliyyatlararası nəzarət; 

detalların komplektləşdirilməsi; 

transformatorun yığılması və yağın doldurulması; 

transformatorun təmirdən sonra sınağı. 
Transformatorun təmir sxemi şəkildə verilir. 
 

---

Güc transformatorlarının təmir bazasının texnoloji sxemi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Transformatorun 
t
ə
mir
ə
q
ə
bulu 
Transformatorun 
sökülm
ə
si v
ə
defektl
ə
şdirilm
ə
s
i 
Yağ t
ə
s
ə
rrüfatı 
T
ə
mir olunan 
transformatorl
arın anbarı 
Yoxlama v
ə
sınaq işl
ə
ri 
Transformatorun 
yığılması v
ə
yağla 
doldurulması 
Detalların 
komplektl
ə
şdir
ilm
ə
si 
M
ex
an
ik
i h
is
s
ə
n
in
t
ə
mi
ri
Ak
ti
v 
n
ü
v
ə
n
in
t
ə
mi
ri
D
o
la
ğı
n
t
ə
mi
ri
v
ə
h
az
ır
la
n
m
as
ı 
Ə
m
ə
liy
ya
tl
ar
a
ra
sı
n
ə
za
r
ə
t 
Dolağın 
qurutma 
bölm
ə
si 
Ə
m
ə
liyyatlar 
arası n
ə
zar
ə
t 

---

Təmir işlərinin mexanikləşdirilməsi 
 
Burada ağır zəhmət tələb edən proseslərin əsas mexanikləşdirmə vasitələrinə 
və elektrik maşınlarının, transformatorların və işə buraxıcı-mühafizə aparatların 
təmiri zamanı tətbiq edilən qeyri-standart avadanlıqlara baxırlar. Spesifik təmir 
əməliyyatları üçün nəzərdə tutulmuş müxtəlif ləvazimatlar və alətlər haqqında 
məlumatlar transformatorların və elektrik maşınlarının təmiri üzrə uyğun 
bölmələrdə verilmişdir. 
Təmirin ağır zəhmət tələb edən proseslərinin mexanikləşdirilməsi ifadə 
edilir: 
1)
qaldırma-nəqletdirmə əməliyyatlarının mexanikləşdirilməsində; 
2)
maşınların, nüvələrin, transformatorların və dolaqların qurudulması üçün 
infraqırmızı enerjinin və induktiv itkilər metodunun istifadə edilməsində; 
3)
naqil və çubuqlar üçün lehimləmə əvəzinə qaynaqdan istifadə edilməsində; 
4)
izolyasiya materiallarından müxtəlif araqatlarının kəsilməsi üçün 
ştampların geniş istifadə edilməsində; 
5)
dolaqların sarınması, bandajlar, spiralvari yayların sarınması, ağac çivlərin 
hazırlanması, transformatorların çıxışlarının armaturlaşdırılması və digər 
əməliyyatlar üçün mexanizmlərin və ləvazimatların tətbiqində; 
6)
dolaqların hopdurulması üçün xüsusi vakuum qurğularının tətbiqində; 
7)
çevirici dəzgahların, üzləyici maşınların və başqa mexanizm və 
ləvazimatların istifadə edilməsində. 
Aşağıda ağır zəhmət tələb edən proseslərin həyata keçirilməsi üçün tətbiq 
edilən əsas vasitələr verilmişdir.