Azərbaycan respublikasi elm və TƏHSİl naziRLİYİ adnsu-nun nəZDİNDƏ SƏnaye və texnologiYA

a) məqsədinə görə:
auditin məqsədi – mühasibat (maliyyə) hesabatlarının dürüstlüyü haqqında fikir söyləmək, xidmət, kömək göstərmək, müştəri ilə əməkdaşlıq;
təftişin məqsədi – çatışmazlıqların müəyyən edilməsi, onların aradan qaldırılması və təqsirkarların cəzalandırılması.
b) xarakterinə görə:
audit – sahibkarlıq fəaliyyətidir;
təftiş – icra fəaliyyətidir, göstərişlərin yerinə yetirilməsidir.
c) qarşılıqlı əlaqələrin əsasına görə:
audit – könüllü (müqavilə əsasında həyata kеçirilir), məcburi (öz maliyyə hеsabatlarını dərc еtdirməli olan təsərrüfat subyеktləri üçün);
təftiş – məcburilik, yuxarı orqanların və ya dövlət orqanlarının sərəncamı ilə həyata keçirilir;
d) idarəetmə əlaqəsinə görə:
audit – üfüqi əlaqə, müştəri ilə qarşılıqlı əlaqədə eyni hüquqluluq, onlar qarşısında hesabat verilməsi;
təftiş – şaquli əlaqə, yuxarı bölmə tərəfindən təyin olunur, icrası haqqında onlar qarşısında hesabat verir.
e) xidmətin ödənilməsi prinsipinə görə:
audit – ödəməni müştəri həyata keçirir;
təftiş – ödəməni yuxarı və ya dövlət orqanı həyata keçirir.
f) praktiki vəzifələrinə görə:
audit – müştərinin maliyyə vəziyyətınin yaxşılaşdırılması, passivlərin (investorların, kreditorların) cəlb edilməsi, müştəriyə köməkliyin edilməsi, məsləhət verilməsi;
təftiş – aktivlərin qorunması, mənimsəmələrin aşkar olunması və qarşısının alınması.
g) nəticələrə görə:
audit – auditor rəyinin (bütün hüquqi və fiziki şəxslər, dövlət hakimiyyəti və idarəetmə orqanları, yerli idarəetmə orqanları və məhkəmə orqanları üçün hüquqi mahiyyət kəsb edən rəsmi sənəd) tərtibi ilə tamamlanır;
təftiş – təftiş aktının (bütün aşkar edilən çatışmazlıqların əks etdirildiyi idarədaxili sənəd) tərtib еdilməsi ilə başa çatır. Akt təftişi təyin edən orqana (yuxarı təşkilata, istintaq orqanlarına və b.) təqdim edilməlıdir