Azərbaycan respublikasi əlyazması hüququnda XX əsrdə naxçivanda əDƏBİ TƏNQİDİN İNKİŞaf yolu
Yüklə 1,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tədqiqatın məqsədi və vəzifələri.
|
Tədqiqatın obyekt və predmeti.
Tədqiqatın obyekti XX əsrdə Naxçıvan regionunda yaranmış ədəbi tənqidi əsərlər, həmçinin ədəbiyyatşünaslıqda onlar haqqındakı dəyərləndirmələrdir. Tədqiqatın predmetini isə XX əsrdə Naxçıvanda ədəbi tənqidin inkişaf yolu, mərhələləri, tendensiyaları, yaradıcılıq problemləri, əsas nümayəndələrinin fəaliyyəti, bütün bunların Azərbaycan ədəbiyyatının və ədəbi dilinin yüksəlişində rolu təşkil edir. Tədqiqatın məqsədi və vəzifələri. Dissertasiyada əsas məqsəd XX əsrdə Azərbaycan ədəbi fikrinin tərkib hissəsi kimi Naxçıvanda ədəbi tənqidin zəngin, çoxşaxəli inkişaf yolunu hərtərəfli şəkildə araşdırmaqdır. Bunun üçün aşağıda göstərilənlər dissertasiyada əsas vəzifə kimi qarşıya qoyulmuşdur: 9 - XX əsrdə Naxçıvanda ədəbi fikrin inkişaf yolunun öyrənilməsi üçün müvafiq qaynaqları elmi dövriyyəyə gətirmək, ədəbi tənqidin başlıca təzahür formalarını, əsas inkişaf mərhələlərini, xüsusiyyətlərini, yaradıcılıq axtarışlarını, Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvanda ədəbi prosesin təhlil olunub qiymətləndirilməsində rolunu, bu zaman istinad etdiyi nəzəri-estetik və ideoloji prinsipləri araşdırmaq, bədii əsərlərə yanaşma üsullarını müəyyənləşdirmək; - XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan ədəbiyyatında baş verən keyfiyyət dəyişikliklərinin, yeniləşmə hərəkatının tərkib hissəsi kimi Naxçıvan ədəbi mühitindəki analoji proseslər kontekstində ədəbi tənqidin təşəkkülünü, söz sənətinin vaxtı keçmiş epiqonçu ənənələrdən uzaqlaşaraq müasir tələblər əsasında inikişafa yönləndirilməsində səylərini aydınlaşdırmaq, bu prosesdə mühüm xidmətlər göstərmiş ədiblərin müvafiq əsərlərini təhlil edib dəyərləndirmək; - 1920-1940-cı illərdə Azərbaycan ədəbi tənqidinin yeni ideoloji tələblər, sosioloji doktrinalar əsasında formalaşmasını, üzləşdiyi çətinlikləri, inkişafın başlıca problem, istiqamət və tendensiyalarını Naxçıvandakı ədəbi tənqidin timsalında araşdırmaq, bu mərhələdə müxtəlif müəlliflər tərəfindən yazılmış ədəbi tənqid nümunələrinin tematika və problematikasını aydınlaşdırmaq; - XX əsrin ikinci yarısında muxtar respublikada ədəbi mühitin ümumi səciyyəsi kontekstində ədəbi fikrin əsas inkişaf mərhələlərini müəyyənləşdirmək, 1950-1960- cı, xüsusən 1970-1980-ci illərdə Azərbaycan ədəbiyyatının yaradıcılıq axtarışlarına ədəbi tənqidin münasibətini çoxsaylı və müxtəlif səpkili materialların əsasında hərtərəfli şəkildə tədqiq etmək; - Azərbaycanın müstəqilliyi dövründə Naxçıvanda ədəbi tənqidin milli əsaslar üzərində yeni inkişaf mərhələsinə qovuşmasını şərtləndirən başlıca faktorları, səciyyəvi ədəbi-tənqidi əsərləri bu aspektdə elmi baxımdan qiymətləndirmək; - XX əsrin ikinci yarısında Naxçıvan Muxtar Respublikasında ədəbi tənqidin inkişafında xidmətləri olan tənqidçi və ədəbiyyatşünasların, həmçinin şair və yazıçıların mətbuatda və kitablarda nəşr olunmuş müvafiq əsərlərini sistemləşdirərək təhlil etmək, ədəbi prosesin qiymətləndirilməsində onların rolunu nəzərdən keçirmək; 10 - Naxçıvanda ədəbi tənqidin və ədəbiyyatşünaslığın inkişafı naminə yarım əsrdən çox səmərəli fəaliyyət göstərmiş professor Yavuz Axundlunun ədəbi-tənqidi məqalələrini, rəy və resenziyalarını, müasir ədəbi proseslə bağlı kitablarını təhlilə cəlb etmək, onların tematik əhatəsini, elmi siqlətini və əhəmiyyətini aydınlaşdırmaq; - Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının inkişafında mühüm rolu olan akademik İsa Həbibbəylinin çoxşaxəli ədəbi-tənqidi əsərləri ilə 1970-1990-cı illər Azərbaycan filoloji fikrinin zənginləşməsində xidmətlərini araşdırıb ümumiləşdirmək, müasir ədəbi prosesə, onun aparıcı nümayəndələrinin yaradıcılığına həsr edilmiş ədəbi- tənqidi məqalələrinin və monoqrafik tədqiqatlarının əsas elmi məziyyətlərini, respublikamızda yeni nəzəri-estetik düşüncənin formalaşmasında rolunu müəyyənləşdirmək və s. Yüklə 1,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|