Azərbaycan respublikasi prezidenti yaninda döVLƏT İdarəSİNİn akademiyasi abduləli abdullayev malik səLİmov müqayiSƏLİ İNZİbati HÜquq

Fərqin  mənşəyi.
  Fransa  Respublikasının  Konstitusiyasının  75-ci 
maddəsində «qulluqçuların tərainatlan» ideyası ifadə edilmişdir. Həmin 
maddəyə  əsasən,  vətəndaşa  qulluqçu  tərəfindən  zərər  vurulduqda 
0
, 
məhkəmə  qaydasında  cərimə  almaq  hüququna  malikdir,  bu  şərtlə  ki, 
Dövlət  Şurası  sanksiya  versin  (belə  sanksiya  isə  çox  nadir  hallarda 
verilir). O vaxt zərərçəkənin vəziyyəti xoşagələn deyildi. Bir qayda olaraq 
o,  administrasiyaya  qarşı  iddia  irəli  sürə  bilməzdi,  çünki 
administrasiyanın belə məsələlərdə məsuliyyət daşımaması prinsipi hökm 
sürürdü;  o,  şəxsən  qulluqçuya  qarşı  da  iddia  irəli  sürə  bilməzdi,  çünki 
qulluqçu üçün də qanunla müəyyənləşdirilmiş təminatlar var idi. 
Həmin  maddə  19  sentyabr,  1870-ci  il  tarixli  dekret-qanunla  və 
Münaqişələr üzrə Tribunalın Pelletyenin işinə dair qəbul etdiyi 30 iyul, 
1873-cü  il  tarixli  qərarı  ilə  ləğv  olunmuşdur.  Göstərilən  hallar  qərara 
əsasən  yeni  prinsiplərlə  müəyyənləşdirilmişdi.  Həmin  işdə  bir  qrup 
vətəndaş  qəzetlərin  müsadirə  olunmasından  şikayət  edirdilər.  Onlara 
cərimənin  ödənilməsi  tələbi  ilə  şəxsən  həmin  müsadirənin 
günahkarlarına,  yəni  müsadirə  icraatı  haqqında  sərəncam  verənə  və  bu 
sərəncamı  həyata  keçirənə,  nəzarətin  daha  dəqiq  yerinə  yetirilməsi, 
departamentdə  müharibə  vəziyyəti  elan  edilərkən  ümumi  rəhbərliyi 
həyata keçirən generala, müsadirəni icra edən departament prefektinə və 
polis  komissarına  qarşı  iddia  irəli  sürmüşdülər.  Münaqişələr  üzrə 
Tribunal  bu  məsələyə  baxaraq  müəyyən  etdi  ki,  qəzetlərin  müsadirə 
olunması  tədbiri,  barələrində  iddia  irəli  sürülən  hərbçilərin  və  yaxud 
mülki  məmurların  «hər  hansı  şəxsi  mülahizələrinə»  əsaslanmışdır. 
Tribunal  bunun  əsasında  iki  nəticəyə  gəldi:  Həmin  iş  ümumi 
məhkəmələrə deyil, inzibati ədliyyəyə aiddir, yoxlama zamanı məsuliyyət 
meydana  çıxarsa,  bu  zaman  vəzifəli  şəxslərin  məsuliyyəti  fərdi 
məsuliyyət  deyil,  dövlət  idarəetmə  orqanının  məsuliyyəti  kimi 
qiymətləndirilməlidir. 
Münaqişələr  üzrə  Tribunal  Pelletyenin  işinə  baxarkən  xidməti 
vəzifələrin  yerinə  yetirilməsi  ilə  bağlı  meydana  çıxan  təqsiri 
müəyyənləşdirdi və qanuni qərar qəbul etdi.