Azərbaycan respublikasi səHİYYƏ naziRLİYİ azərbaycan tibb universiteti S. A. Gürzəliyev

zərərli maddə 
dedikdə, o 
maddələr nəzərdə tutulur ki, onunla
 
insan orqanizmi təmasda 
olarkən, iş prosesi zamanı və həmçinin həyatının müxtəlif
dövrlərində, indiki və gələcək nəsillərdə təhlükəsizlik 
tələblərinin pozulması hallarında müasir metodlarla- istehsalat 
travması, peşə xəstəlikləri və yaxud sağlamlıq vəziyyətində hər 
hansı kənaraçıxmalar aşkar edilsin. 
Aparılan toksikoloji tədqiqatlar dövlət sanitariya 
nəzarətinin vacib tərkib hissısi olub, kimyəvi maddələrin tətbiq 
edildiyi əmək proseslərində kəskin və xroniki zəhərlənmələrin 
qarşısının alınmasına kömək edir. Belə tədqiqatlar fəaliyyətdə 
olan və yeni təşkil olunan müəssisələrdə əmək şəraitinin 
sağlamlaşdırılması ilə əlaqədar olan məsələlərin həllində rol 
oynayır. İstehsalat şəraitində rast gəlinən kimyəvi birləşmələrin 
çox cəhətli olması ilə əlaqədar, indiyə qədər sənaye zəhərlərinə 
aid vahid tam və universal təsnifat yoxdur. Tədqiqatçılar 
qarşısında qoyulan məqsəddən asılı olaraq, istehsalatın kimyəvi 
faktorları müxtəlif prinsiplər üzrə təsnif olunur.
2.2. SƏNAYE ZƏHƏRLƏRİNİN TƏSNİFATI 
Sənayedə tədbiq olunan kimyəvi birləşmələr həll olunan 
məsələdən asılı olaraq müxtəlif təsnifatların köməyi ilə 
qiymətləndirilə bilər. 
-
təsir xarakterinə görə
: ümumitoksiki, qıcıqlandırıcı,
sensiblizəedici, kaserogen, mutagen və b.; 
-
orqanizmə daxil olma yollarına görə
:
tənəffüs yolları, həzm 
sistemi, dəri örtükləri vasitəsi ilə ; 
-
birləşmənin kimyəvi sinfinə görə:
üzvi, qeyri-üzvi,
üzvielement və b. 

---

15 
-
toksiklik dərəcəsinə görə:
toksiki, yüksək toksiki, orta toksiki,
az toksiki. 
-
orqanizmə təsir etmə dərəcəsinə görə:
fövqalədə təhlükəli,
təhlükəli, orta təhlükəli, az təhlükəli. 
Kimyəvi təlükəlilik problem üzrə təsvvür əldə etməyə imkan 
verən təsnifat da mövcuddur.