AZƏrbaycan respublikasi təHSİl naziRL

STİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT SİYAHISI 
1.
  Axundov M.Ə. “Strateji idarəetmə”. Bakı, 2001, 207 s. 
2.
  Axundov M.Ə. “İşlətməçiliyə giriş”. Bakı, 2000, 59 s. 
3.
  Abbasov A. B.  “Biznesin təşkili və idarə edilməsi”. Dərslik, Bakı, 2011, 
464 s. 
4.
  Həsənov H. “Korporativ idarəetmənin təməl daşları”. Bakı, 2012, 256 s. 
5.
  Həsənov H.S. “İri sahibkarlıq strukturları”. Bakı, 2007, 276 s. 
6.
  Hüseynov T.  “Firmanın iqtisadiyyatı”. Dərslik, 2009, 588 s. 
7.
  Hüseynov T.   “Müəssisənin iqtisadiyyatı”. Dərslik, 2005, 559 s. 
8.
   İmranov A.M. “Menecment” dərslik. Bakı, 2007. 268 s. 
9.
   İmranov A.M., Mustafayev A.M. “Menecmentdə motivləşdirmə”.  Bakı, 
2004. 
10.
  Kataeva  B.İ.    “Kreativ  menecer:  Uğur  strategiyası”.  Tərcümə,    Bakı, 
2009, 225 s. 
11.
  Quliyev T. “İnsan resurslarının idarə edilməsi”. Bakı, 2013, 828 s. 
12.
  Quliyev T. “Menecmentin (idarəetmənin) əsasları”. Bakı, 2006, 591 s. 
13.
  Qasımov  M.Ə  “Əmək  məhsuldarlığının  səviyyəsinə  təsir  edən  əsas 
amillərin təhlili”: Kurs Layihəsi. Bakı, 2010, səh. 41. 
14.
  Qeybullayev Q. “İdarəçiliyin-menecmentin əsasları”. Bakı, 2000. 
15.
  Menkyu Q.  “Ekonomiksin prinsipləri”. Bakı, 2009, 794 s. 
16.
  Məmmədov S. “İdarəetmənin əsasları”. Bakı, 2009. 
17.
  Səmədzadə Ş.Ə. “İstehsal menecmenti”. Bakı, 2006. 
18.
  Şahbazov K.A., Məmmədov M.H., Həsənov H.S. “Menecment”. Bakı, 
2007, 1036 s. 
19.
  Şahbazov  K.A.,  Məmmədov  M.H.,  Həsənov  H.S.  “Antiböhranlı 
idarəetmə: müflisləşmə, iflas və sanasiya”. Bakı, 1997. 
20.
  Yahudov X. “Müəssisənin iqtisadiyyatı”. Bakı, 2002. 
21.
 Tokat Bülent, Serbetçi Derya “İşletmeçilik bilgisi”. İstanbul, 1998, 382 s. 

95 
 
22.
  Ансофор И. «Стратегическое управление». Мoсква, 2009. 
23.
  Аникин  Б.А.  «Высший  менеджмент  для  руководителя»  Мoсква, 
2000, 136 с. 
24.
  Байгот С.А., Ефимчик Е.Е. «Основы менеджмента». Минск, 1997. 
25.
  Баринов В.А. «Антикризисное управление». Мoсква, 2002.  
26.
  Бусыгин А.В. «Эффективпый менеджмент». Мoсква, 2000. 
27.
  Вершигора Е.Е. «Менеджмент». Мoсква, 2003. 
28.
  Вестник В.Р. «Основы менеджмента» Мoсква, 2001. 
29.
  Виханский О.С., Наумов А.И. «Менеджмент» Учебник, М., 1999. 
30.
  Герчикова И.Н. «Менеджмент». Мoсква, 2001. 
31.
  Глушенко В.В. «Менеджмент». Мoсква, 1998. 
32.
 Друкер П. “Эффективный управляющий” Мoсква, 2004. 
33.
  Карлов Б. Деловая стратегия. М.Экономика 2006. 
34.
  Ларионов И.К. «Антикризисное управление».  Мoсква, 2004. 
35.
  Люкщинов А.Н. «Стратегический менеджмент» Мoсква, 2001. 
36.
  Максимова  М.М.  «Менеджмент  малого  бизнеса»  Учебник,  М., 
2007. 
37.
  «Менеджмент» (под.ред. Ю.А.Цыпкина). Мoсква, 2001. 
38.
  «Основы менеджмента» (под.ред. В.П.Фомина). Мoсква, 2000. 
39.
  «Основы менеджмента» (под.ред. А.А.Родугина). Мoсква, 2000. 
40.
   Ричард Л. Дафт «Менеджмент» М., 2001. 
41.
  Семенов А.К. «Основы менеджмента» Мoсква, 2008. 
42.
  «Современное  теории  управления»  (под.ред.  В.Ю.Пашкуса). 
М
oсква, 2002. 
43.
  «Современное  управление»  Энциклопедическое  справочник. 
М
oсква, 1997. 
44.
  Томпсон А.А. «Стратегический менеджмент». Мoсква, 2000,412 с. 
45.
  Черняк.В.З. Бизнес и планирование учебное пособие. М. 2002. 
46.
   Chip  Heath,  Dan  Heath,  “Decisive”.  London,  Cornerstone,  Random 

96 
 
House, 2013. 
47.
  Elizabeth  Christopher,  “International  Management”.  United  Kingdom,  
Kogan Page, 2012 
48.
  Gordon  Tredgold  ,  “A  Practitioner's  Guide  to  Leadership”.  London, 
Panoma Press, 2014. 
49.
  Julian  Birkinshaw,  “Becoming  A  Better  Boss”.  Chichester,    Jossey-
Bass,  2013. 
50.
  John  P  Kotter,  “Accelerate”.  Boston,  MA,  USA,  Harvard  Business 
Review Press, 2014. 
51.
  Melanie Franklin, “Agile Change Management”. London, Kogan Page, 
2014. 
52.
  Matt  Watkinson,  “The  Ten  Principles  Behind  Great  Customer  
Experiences”. UK, Pearson, 2012. 
53.
  Mike  Pullen, John Brodie  Donald,  “  Bolt  from  the  Blue”.  UK,  Elliott 
and Thompson, 2014. 
54.
  Martin Bjergegaard, Jordan Milne, “Winning Without Losing”. United 
Kingdom, Profile Books, 2013. 
55.
  M.A.Omolaja, M.Radovic Markovic “Modern management: concepts & 
topical issues", Salt Lake City 2008, 588 p. 
56.
  Rolf Dobelli, “The Art of Thinking Clearly”. United Kingdom, Hodder 
& Stoughton, 2013. 
57.
  Susan David, David Clutterbuck, David Megginson (Editors), “ Beyond 
Goals”.  UK, Farnham, Surrey, Ashgate Publishing,  2013. 
58.
  Thomas  H.  Davenport,    “Big  Data  at  Work”.  USA,  MA,  Boston, 
Harvard Business Review Press, 2014. 
59.
   Thomas C. Lawton, Jonathan P. Doh, Tazeeb Rajwani,  “Aligning for 
Advantage”. Oxford, Oxford University Press, 2014. 
 
 

97 
 
Бабаев
 Рашад Шаик оглы 
СОВРЕМЕННЫЕ
 ТЕОРИИ УПРАВЛЕНИЯ 
 
РЕЗЮМЕ
 
Диссертационная
  работа  состоит  из  введения,  трех  глав,  выводов  и 
предложений
, списка использованной литературы. 
Во
  «введении»  обосновывается  актуальность  темы,  определяются  цель, 
задачи
,  объект  и  предмет,  методы  исследования,  базы  данных,  ее  научная 
новизна
,  теоретическая  и  практическая  значимость,  отмечена  структура  и 
объем
 работы. 
В
  первой  главе  –  «Эволюция  управленческой  мысли»  -  исследовался 
формирование
  науки  управления,  изучался  различные  школы  управления  и 
характеристики
 их развития, были выявлены основные функции современного 
управления
. 
В
 второй главе – «Современные теории управления в мировой экономике» 
-  изучался  стратегическое  управление  в  современной  экономике,  исследована 
антикризисное
 
управление
 
в
 
кризисных
 
ситуациях
, 
анализированы
 
современные
  модели  корпоративного  управления  и  их  отличительные 
особенности
. 
В
  третьей  главе  –  «Развития  теорий  управления  в  постиндустриальном 
обществе
» - исследована Повышение производительности труда и влияющих на 
нее
 факторы, изучался процесс управления и его реализация технологии.  
В
  заключение  диссертации  даны  обобщенные  выводы  и  конкретные 
практические
 рекомендации.  
 

98 
 
Babaev Rashad Shaik 
MODERN MANAGEMENT THEORIES 
 
SUMMARY 
 
The dissertation work consists of introduction, three chapters, conclusion
 
and 
suggestions, list of used literature. 
 
In the “ Introduction” the actuality of the theme has been grounded, purpose, 
exercises, object and subject, methods of research, information base of  investigation, 
scientific  innovation  of  work,  theoretical  and  practical  meanings  are  defined,  the 
structure and scope of work are mentioned. 
 
In  the  first  chapter  -  “Evolution  of  management  views”  -  formation  of 
management  science  was  investigated,  different  management  schools  and 
characteristics  of  their  development  was  studied,  main  functions  of  modern 
management have been identified. 
In the second chapter  - “Modern management theories in the global economy” 
-  strategic  management  in  modern  economy  was  studied,  anti-crisis  management in 
crisis situations was investigated, the modern corporate governance models and their 
distinctive features was analyzed. 
In  the  third  chapter  -  "Development  of  management  theories  in  the  post-
industrial  society”  -  increasing  labor  productivity  and  its  influencing  factors  was 
investigated, management process and its implementation technology was studied. 
In  conclusion  generalized  findings  are  got  and  concrete  practical 
recommendations are given. 
 

99 
 
Бабаев
 Рашад Шаик оглы 
СОВРЕМЕННЫЕ
 ТЕОРИИ УПРАВЛЕНИЯ 
 
АННОТАЦИЯ
 
Цель
  исследования  -  изучение  эволюции  управления,  изучение  современных 
теорий
 и концепций управления  в условиях развитие и улучшение управление, 
выявление
 возможностей для примененные их в современном управление.  
Методология
 
исследования
 
- 
диалектические
, 
системный
 
анализ
, 
статистические
 и аналитические методы.  
Результаты
  исследования  –  исследованы  эволюции  управления,  были 
проанализированы
  современные  теорий  и  концепций  управления    в  условиях 
развитие
  и  улучшение  управление,  была  определена  возможностей  для 
примененные
 их в современном управление. 
Практическая
 значимость исследования - возможности для применения микро и 
макроэкономики
.  
Оригинальность
 и научная новизна исследования - практические рекомендации 
по
  применению  современных  теорий  и  концепций  управления  в  различные 
сферы
 процессе управления.  
Научных
 достижений исследований включают в себя: 
-
  Определены основные функции современного управления; 
-
  Изучены  реализация  технологии  стратегического  управления  в 
современной
 экономике; 
-
  Исследованы  реализации  антикризисного  управления  в  кризисных 
ситуациях
; 
-
  Проанализированы современные модели корпоративного управления; 
-
  Исследованы способы повышения производительности труда. 
Ключевые
  слова:  управление,  стратегическое  управление,  антикризисное 
управление
,  корпоративное  управление,  макроэкономика,  микроэкономика, 
производительность
 труда. 

100 
 
Babaev Rashad Shaik 
MODERN MANAGEMENT THEORIES 
 
ANNOTATION  
The purpose of the research - the study of the evolution of management, the study of 
contemporary  theories  and  concepts  of  management  in  condition  development  and 
improvement of  management,  identification of opportunities  for  their  application  in 
modern management. 
Research methodology - dialectic, system analysis, statistical and analytical methods. 
Findings - the evolution of governance was investigated, contemporary theories and 
concepts of management in condition development and improvement of management 
was  analyzed,  opportunities  for  their  application  in  modern  management  was 
determined. 
Practical  implications  -  opportunities  for  the  application  in  micro  and  macro 
economy.  
Originality  and  innovativeness  of  the  research  -  practical  recommendations  about 
application  of  modern  management  theories  and  concepts  in  different  spheres  of 
modern management process. 
As scientific achievements of the research include: 
-
  Main functions of modern management was defined; 
-
  Implementation  of  the  strategic  management  technology  in  the  modern 
economy was investigated; 
-
  The  implementation  of  anti-crisis  management  in  crisis  situations  was 
investigated; 
-
  The modern corporate governance models have been analyzed; 
-
  Ways to improve labor productivity was investigated. 
Keywords:  management,  strategic  management,  anti-crisis  management,  corporate 
governance, macroeconomics, microeconomics, labor productivity. 
 
 

101 
 
Babayev Rəşad Şaiq oğlu 
MÜASİR İDARƏETMƏ NƏZƏRİYYƏLƏRİ 
REFERAT 
Magistr dissertasiyası giriş, üç fəsil, nəticə və ədəbiyyat siyahısından ibarətdir. 
“Giriş”  hissəsində  tədqiqat  mövzusunun  aktuallığından,  tədqiqatın  əsas 
məqsədi  və  vəzifələrindən,  obyekti  və  predmetindən,  tədqiqat  metodlarından, 
tədqiqatın  informasiya  bazasından,  tədqiqatın  elmi  yeniliyindən,  praktiki 
ə
həmiyyətindən, dissertasiya işinin strukturu və həcmindən bəhs edilmişdir. 
Tədqiqat mövzusunun aktuallığı. Bazar münasibətləri şəraitində makroiqtisadi 
və  mikroiqtisadi  sferada  qarşıda  duran  ən  mühüm  vəzifələrdən  biri  də  müasir 
idarəetmənin nəzəri və metodoloji problemlərini araşdırmaq və həll etməkdir. Çünki, 
elə  bir  sahə  yoxdur  ki,  orada  idarəetməyə  ehtiyac  olmasın.  İdarəetmə  insanların 
fəaliyyətini  istiqamətləndirməklə  və  onların  davranışlarının  əsaslarını  yaratmaqla 
məqsədə nail olmaq bacarığı olub, insan fəaliyyətinin bütün sahələrinə aid edilə bilər. 
Bazar  münasibətlərində  baş  verən  dəyişikliklər  iqtisadi  sistemin  mahiyyətini 
dəyişdirərək  bütövlükdə  idarəçilik  münasibətlərində  də  dəyişikliklər  etməyə  sövq 
edir.  İdarəetmə  münasibətlərində  dəyişiklik  isə  yeni  bazar  münasibətləri  şəraitində 
idarəetmənin təkmilləşdirilməsini və inkişafını nəzərdə tutur. Bu mövzunun aktuallığı 
onunla  xarakterizə  olunur  ki,  idarəetmənin  təkmilləşdirilməsinin  və  inkişafının 
ə
sasında müasir idarəetmə nəzəriyyələrinin və konsepsiyalarının formalaşdırılması və 
inkişafı  durur.  Ona  görə  də  müasir  idarəetmə  nəzəriyyələrinin  və  konsepsiyalarının 
öyrənilməsi  çox  aktual  bir  məsələdir,  eyni  zamanda  mühüm  nəzəri  və  praktiki 
ə
həmiyyət kəsb edir.  
“Müasir  idarəetmə  nəzəriyyələri”  mövzusunda  olan  bu  dissertasiya  işində 
idarəetmənin  aktual  olan  müasir  sferaları  istiqamətində  tədqiqat  aparılmışdır. 

102 
 
Dissertasiya  işində  idarəetmə  elminin  formalaşması,  müxtəlif  idarəetmə  məktəbləri 
və onların inkişaf xüsusiyyətləri, müasir idarəetmənin əsas funksiyaları araşdırılmış, 
son  dövrlərdə  çox  aktual  olan  və  idarəetmənin  yeni  sferası  sayılan  böhran 
vəziyyətlərində antiböhranlı idarəetmənin, müasir iqtisadiyyatda strateji idarəetmənin  
həyata  keçirilməsi,  müasir  korporativ  idarəetmə  modelləri  və  onların  fərqləndirici 
xüsusiyyətlərinin  müqayisəli  təhlili,  əmək  məhsuldarlığının  yüksəldilməsi  və  ona 
təsir  edən  amillər,  idarəetmə  prosesi  və  onun  həyata  keçirilməsi  texnologiyası 
araşdırılmışdır. 
Tədqiqatın  əsas  məqsədi  və  vəzifələri.  Tədqiqatın  əsas  məqsədi  idarəetmənin 
keçmişdən indiki dövrümüzə qədər olan təkamül yolunun araşdırılması, idarəetmənin 
inkişaf  etdiyi  və  təkmilləşdirildiyi  bir  şəraitdə  müasir  idarəetmə  nəzəriyyələri  və 
konsepsiyalarının  öyrənilməsi  və  onların  müasir  idarəetmədə  tətbiqi  imkanlarının 
müəyyən olunmasıdır. 
Qarşıya qoyulmuş məqsəd aşağıdakı tədqiqat vəzifələrini müəyyənləşdirmişdir: 
-
  İdarəetmə elminin formalaşmasının araşdırılması; 
-
  Müxtəlif  idarəetmə  məktəbləri  və  onların  inkişaf  xüsusiyyətlərinin 
öyrənilməsi; 
-
  Müasir idarəetmənin əsas funksiyalarının müəyyən edilməsi; 
-
  Müasir iqtisadiyyatda strateji idarəetmənin öyrənilməsi; 
-
  Qlobal iqtisadiyyatda böhran və antiböhranlı idarəetmənin öyrənilməsi; 
-
  Müasir  korporativ  idarəetmə  modelləri  və  onların  fərqləndirici 
xüsusiyyətlərinin müqayisəli təhlili; 
-
  Əmək  məhsuldarlığının  yüksəldilməsi  və  ona  təsir  edən  amillərin 
müəyyənləşdirilməsi; 
-
  İdarəetmə prosesi və onun həyata keçirilməsi texnologiyasının öyrənilməsi. 
Tədqiqatın  obyekti  və  predmeti.  Tədqiqatın  obyektini  müasir  idarəetmənin 
həyata  keçirilməsi  prosesləri  təşkil  edir.  Tədqiqatın  predmeti  kimi  isə  müasir 
idarəetmə nəzəriyyələri və konsepsiyaları çıxış edir. 

103 
 
Tədqiqat  metodları.  Dissertasiya  tədqiqatının  metodoloji  əsasını  dialektik, 
sistemli analiz, statistik və analitik metodlar təşkil edir. 
Tədqiqatın informasiya bazası. Tədqiqatın informasiya bazasını yerli və xarici 
müəlliflər  tərəfindən  yazılmış  müxtəlif  sferalar  üzrə  idarəetmə  və  menecment 
ə
dəbiyyatları, elmi işlər və internet məlumatları təşkil edir. Tədqiqatın informasiya 
bazası  aşağıdakı  tələblərə  əsasən  seçilmişdir:  dəqiqlik,  doğruluq,  obyektivlik, 
etibarlılıq, müasirlik, müqayisəlilik, əhatəlilik, uyğunluq. 
Tədqiqatın  elmi  yeniliyi.  Dissertasiya  işinin  elmi  yeniliyini  müasir 
idarəetmənin  spesifik  xüsusiyyətləri  nəzərə  alınmaqla  müasir  idarəetmə 
nəzəriyyələri  və  baxışlarının  müxtəlif  sferalar  üzrə  müasir  idarəetmə  prosesində 
tətbiqi üzrə praktiki tövsiyyələr təşkil edir. İşin elmi yeniliklərinə aid aşağıdakıları 
göstərmək olar: 
-
  Müasir idarəetmənin əsas funksiyaları müəyyənləşdirilmişdir; 
-
  Müasir  iqtisadiyyatda  strateji  idarəetmənin  həyata  keçirilməsi  texnologiyası  
araşdırılmışdır; 
-
  Böhran  vəziyyətlərində  antiböhranlı  idarəetmənin  həyata  keçirilməsi 
araşdırılmışdır; 
-
  Müasir korporativ idarəetmə modelləri təhlil olunmuşdur; 
-
  Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsi yolları araşdırılmışdır. 
Tədqiqatın praktiki əhəmiyyəti. Dissertasiya işinin müddəaları makro və  mikro 
səviyyədə  idarəetmənin  həyata  keçirilməsi  zamanı  mühüm  praktiki  əhəmiyyət 
kəsb  edir.  Xüsusilə  də,  yerli  və  xarici  təşkilat  və  müəssisələr  tərəfindən  ümumi 
idarəetmə  prosesinin,  strateji  idarəetmənin,  böhran  vəziyyətlərində  antiböhranlı 
idarəetmənin,  korporativ  idarəetmənin  həyata  keçirilməsində  və  eləcə  də,  əmək 
məhsuldarlığının  yüksəldilməsi  istiqamətində  dissertasiya  işinin  müddəaları 
mühüm praktiki əhəmiyyət kəsb edir. 

104 
 
Dissertasiya  işinin  strukturu  və  həcmi.  Dissertasiya  işinin  strukturu  tədqiqat 
işində  qarşıya  qoyulmuş  məqsəd  və  vəzifələrə  müvafiq  olaraq  müəyyən 
edilmişdir.  Dissertasiya  işi  girişdən,  üç  fəsildən,  nəticədən  və  istifadə  edilmiş 
ə
dəbiyyat  siyahısından  ibarətdir.  Dissertasiya  işinin  həcmi  98  səhifədən  ibarət 
olub, özündə 4 sxemi, 4 şəkili və 4 cədvəli əks etdirir. 
Dissertasiya  işinin  “İdarəetmə  fikirlərinin  təkamülü”  adlı  birinci  fəslində 
aşağıdakı məsələlər üzrə tədqiqatlar aparılmışdır: 
-
  İdarəetmə elminin formalaşması;  
-
  Müxtəlif idarəetmə məktəbləri və onların inkişaf xüsusiyyətləri;  
-
  Müasir idarəetmənin əsas funksiyaları.  
İ
darəetmə elminin formalaşması istiqamətində aparılmış tədqiqatlar nəticəsində 
müəyyən  edilmişdir  ki,  idarəetmə  təcrübəsinin  tarixi  çox  qədimdir.  E.ə  5000  il 
ə
vvəl Şumerlərin vaxtından tutmuş bu günümüzə qədər müxtəlif fərdlər və etnik 
qruplar  tərəfindən  idarəetmə  elminin  formalaşması  və  inkişafı  ilə  əlaqədər 
müxtəlif  tövhələr  verilmişdir.  Aparılmış  araşdırmalar  nəticəsində  müəyyən 
olunmuşdur ki, idarəetmənin tarixi qədim və orta əsrlər dövrü, sənayeləşmə dövrü, 
sistemləşmə  dövrü  və  müasir  dövr  olmaqla  dörd  dövrə  bölünmüşdür.  Hər  bir 
dövrün də özünəməxsus xarakterik xüsusiyyətləri mövcud olmuşdur. 
Müxtəlif idarəetmə məktəbləri və onların inkişaf xüsusiyyətləri üzrə aparılmış 
tədqiqatlar  nəticəsində  müəyyən  edilmişdir  ki,  elmi  idarəetmə  məktəbi  (  1886-
1920), klassik və ya inzibati idarəetmə məktəbi ( 1920-1950), insani münasibətlər 
məktəbi  (1930-1950),  davranış  qaydaları  haqqında  elmi  məktəb  və  müasir 
idarəetmə  (kəmiyyət)  məktəbi  (1950-  indiyədək)  kimi  müxtəlif  idarəetmə 
məktəbləri  mövcud  olmuşdur  və  hər  bir  məktəb  idarəetmə  elminin  inkişafında 
özünəməxsus  idarəçilik  elementlərini  bərqərar  etmişdir.  Tədqiqatlar  nəticəsində 
müəyyən  olunmuşdur  ki,  idarəetmə  elminin  təkmilləşdirilməsi  və  inkişafında 
F.U.Teylor, H.Hant, F.Cilbert, L.Cilbert, A.Fayol, H.Emerson, R.Robbi, Q.Xopf, 

105 
 
O.Şeldon,  M.Veber,  E.Meyo,  M.P.Follet,  D.Mak-Qreqor  kimi  görkəmli 
nümayəndələrin xidmətləri olmuşdur. 
Müasir  idarəetmənin  əsas  funksiyaları  üzrə  aparılmış  tədqiqatlar  nəticəsində 
müəyyən  edilmişdir  ki,  müаsir  idаrəеtmənin  plаnlаşdırmа,  təşkilеtmə, 
koordinasiya, motivasiya və nəzаrət kimi əsаs (univеrsаl) funksiyаlаrı mövcuddur. 
Bu  funksiyaların  hər  biri  spesifik  xarakteristikaya  malikdir.  Tədqiqatlar 
nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, planlaşdırma funksiyası - idarəetmənin ilkin 
funksiyası  olub,  təşkilatın  qarşıya  qoyduğu  məqsədə  çatmaq  yollarını  və  mər-
hələlərini  özündə  birləşdirən,  planların  tərtib  edilməsi  ilə  əlaqədar  olan  bir 
prosesdir, təşkiletmə  funksiyası  - qəbul olunmuş iş planının həyata  keçirilməsini 
təmin  etmək  məqsədilə  hazırlıq  işlərinin  yerinə  yetirilməsindən  ibarətdir, 
koordinasiya  funksiyası  -  ayrı-ayrı  işlərin  və  onların  ayrı-ayrı  mərhələlərinin 
ə
laqələndirilməsi  ilə  də  bağlı  olub,  bütöv  bir  tamın  ayrı-ayrı  komponentlərinin 
ə
laqəli  fəaliyyəti,  qarşılıqlı  təsiri  və  onun  bir  sistem  kimi  dinamik,  tarazılı 
inkişafını  təmin  edir,  mоtivləşdirmə  funksiyası  -  işçiləri  qаrşıyа  qоyulmuş 
məqsədin  yеrinə  yеtirilməsinə  yönəltmək  və  icrаnı  təmin  еtməkdən  ibarətdir, 
nəzarət  fuksiyası  -  intizamın  yaranmasını,  fəaliyyətin  tənzimlənməsini,  qayda-
qanunlara, təlimatlara əməl olunmasını təmin edən idarəçilik funksiyasıdır. 
Dissertasiya işinin “Qlobal iqtisadiyyatda müasir idarəetmə nəzəriyyələri” adlı 
ikinci fəslində aşağıdakı məsələlər üzrə tədqiqatlar aparılmışdır: 
-
  Müasir iqtisadiyyatda strateji idarəetmə nəzəriyyələri;  
-
  Qlobal iqtisadiyyatda böhran və antiböhranlı idarəetmə nəzəriyyələri;  
-
  Müasir korporativ idarəetmə modelləri nəzəriyyəsi.  
Müasir iqtisadiyyatda strateji idarəetmə nəzəriyyələri üzrə aparılmış tədqiqatlar 
nəticəsində  müəyyən  edilmişdir  ki,  strateji  idarəetmə  -  strategiyaların  işlənib 
hazırlanması  və  reallaşdırılması  üzrə  təşkilatların  fəaliyyətləri  ardıcıllığını 
müəyyən  edən  prosesdir.  Tədqiqatlar  nəticəsində  strateji  idarəetmənin  seçilmiş 
obyektdən  asılı  olaraq  korporativ  strategiya,    biznes  strategiyası  və  funksional 

106 
 
strategiya  kimi  istiqamətləri  müəyyən  olunmuşdur.  Aparılmış  tədqiqatlar 
nəticəsində  strateji  idarəetmənin  əsasını  təşkil  edən  strateji  planlaşdırma 
prosesinin niyyət və məqsədlərin müəyyənləşdirilməsi, xarici mühitin təhlili, zəif 
və güclü tərəflərin təhlili, strateji alternativlərin təhlili və  strategiyanın seçilməsi, 
strategiyanın reallaşdırılmasının nəticəsi və strategiyanın qiymətləndirilməsi kimi 
mərhələləri müəyyən olunmuş və təhlil edilmişdir. 
Qlobal  iqtisadiyyatda  böhran  və  antiböhranlı  idarəetmə  nəzəriyyələri  üzrə 
aparılmış  tədqiqatlar  nəticəsində  böhran  və  onun  təsnifatı  müəyyən  edilmişdir, 
böhranın  simptomu  (əlamətləri),  böhran  amilləri,  böhranın  baş  vermə  səbəbləri 
araşdırılmış, böhran vəziyyətlərində antiböhranlı idarəetmənin həyata keçirilməsi 
texnologiyası,  antiböhranlı  idarəetmənin  funksiyaları,  antiböhranlı  idarəetmənin 
səmərəliliyini  təyin  edən  əsas  amillər,  antiböhranlı  idarəetmədə  riskin 
idarəedilməsi  zamanı  əsas  təsir  vasitələri  müəyyən  edilmiş,  müəssisənin 
sağlamlaşdırılması məsələləri öyrənilmişdir. 
Müasir  korporativ  idarəetmə  modelləri  nəzəriyyəsi  üzrə  aparılmış  tədqiqatlar 
nəticəsində  müəyyən  edilmişdir  ki,  müasir  korporativ  idarəetmənin  anqlo  – 
amerikan,  alman,  yapon  kimi  əsas  modelləri  mövcuddur  və  hər  bir  modelin 
spesifik xüsusiyyətləri vardır. 
Dissertasiya  işinin  “Postindustrial  cəmiyyətdə  idarəetmə  nəzəriyyələrinin 
inkişafi” adlı üçüncü fəslində aşağıdakı məsələlər üzrə tədqiqatlar aparılmışdır: 
-
  Əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsi nəzəriyyəsi;  
-
  İdarəetmə prosesi və onun həyata keçirilməsi texnologiyası.  
Ə
mək məhsuldarlığının yüksəldilməsi və ona təsir edən amillər üzrə aparılmış 
tədqiqatlar  nəticəsində  müəyyən  edilmişdir  ki,  əmək  məhsuldarlığının 
yüksəldilməsi  maddi-texniki,  ictimai-iqtisadi  və  təşkilati  amillərdən  asılıdır. 
Tədqiqatlar  nəticəsində  müəyyən  edilmişdir  ki,  əmək  məhsuldarlığının 
yüksəldilməsinə  istehsalın  və  əməyin  mexanikləşdirilməsi,  istehsal  prosesinin 

107 
 
avtomatlaşdırılması, kimyalaşdırılma və elektrikləşdirmə, qabaqcıl texnologiyanın 
tətbiqi,  mövcud  avadanlıqların  təkmilləşdirilməsi,  istehsalın  ixtisaslaşması  və 
kooperasiyalaşması,  işçilərin  mədəni,  texniki  və  təhsil  səviyyələrinin 
yüksəldilməsi,  qabaqcıl  istehsalat  təcrübəsinin  tətbiqi,  əmək  intizamının 
möhkəmlənməsi,  operativ  rəhbərlik  və  idarəetmənin  təşkili  kimi  amillər  təsir 
göstərir. 
İ
darəetmə  prosesi  və  onun  həyata  keçirilməsi  texnologiyası  üzrə  aparılmış 
tədqiqatlar  nəticəsində  müəyyən  edilmişdir  ki,  idarəetmə  prosesi  müəssisə  və 
təşkilatların  son  məqsədə  çatmaq  üçün  onun  fəaliyyətinin  həyata  keçirilməsinə 
xidmət  edən bir  prosesdir və onun spesifik  xüsusiyyətləri  mövcuddur.  İdarəetmə 
texnologiyasının  məhsuldar  formada  aparılması  qərarlar,  informasiyalar, 
hakimiyyət, səlahiyyət, məsuliyyət kimi müəyyən idarəetmə resurslarının olmasını 
tələb edir. 
Aparılan  tədqiqat  araşdırmaları  bir  daha  göstərir  ki,  bazar  iqtisadiyyatı 
şə
raitində  müasir  idarəetmə  elminin  təkmilləşdirilməsi  və  inkişafında  müasir 
idarəetmə nəzəriyyələri və konsepsiyaları mühüm rol oynayır. 
 
 
 
 

108