Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti magistratura məRKƏZİ Əlyazması hüququnda



Yüklə 0,79 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə31/39
tarix14.05.2023
ölçüsü0,79 Mb.
#113526
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   39
abdurahmanov meftun

01.01 Operativ ödəniş təqvimi
12 saylı cədvəl. 
Ödəniş vəsaitləri 
Məbləği,min 
man. 
Ödəmə öhdəlikləri 
Məbləği, 
min man. 
Pul vəsaitlərinin qalığı: 
kassada 
banklarda olan hesablarda 
01.01 aya qədər ödəniş müddətində 
qiymətli kağızlar 
01.01 aya qədər pul vəsaitlərinin daxil 
olması: 
məhsul satışından
sair satışdan
maliyyə fəaliyyətindən 
alıcılardan alınmış avanslar 
kreditlər, borclar 

200 
50 
5250 
185 

500 

Əmək haqqının ödənilməsi 
Sosial müdafiə fonduna ayırmalar 
Büdcəyə və büdcədən kənar 
fondlara ayırmalar 
Mal göndərən və podratçıların 
hesabının ödənişi 
Bank kreditinə görə faizin ödənişi 
Kreditin qaytarılması 
Sair kredit borcunun ödənişləri 
Cəmi 
Ödəniş vəsaitlərinin 
öhdəliklərdən çox olması 
550 
138 
1120 
4850 
170 
860 
24,7 
7235 
900 


79 
Vaxtı keçmiş debitor borclarının 
ödənişi 
Sair 
Balans 
120 
30 
8135 
Balans 
8135 
Cari ödəmə qabiliyyətini müəyyən etmək üçün müəyyən tarixə ödəniş vəsaitlərini 
həmin tarixə öhdəlikləri ilə müqayisə etmək lazımdır. Əgər əmsal 1 yaxud 1-dən yuxarı 
olarsa yaxşı variant hesab edilir. Bizim misalda o, 1,1 təşkil edir. 
Müəssisənin 
ödəmə 
qabiliyyətinin 
vəziyyətini 
təhlil 
edərkən 
maliyyə 
çətinliklərinin səbəblərini , onların tez-tez əmələ gəlməsini və vaxtı keçmiş borcların 
müddətini nəzərdən keçirmək lazımdır. Ödəmə qabiliyyətinin olmamasının səbəbi ola 
bilər ki, məhsul istehsalı və satışı üzrə plan yerinə yetirilməsin, onların maya dəyəri 
yüksək olsun, mənfəət planı yerinə yetirilməsin və nəticə kimi – müəssisənin 
özünümaliyyələşdirməsini çatışmaması, verginin yüksək faizli olmasıdır. Ödəmə 
qabiliyyətinin aşağı olma səbəblərindən biri dövriyyə kapitalından (debitor borclarında 
vəsaitlərin yayılması, plandan artıq ehtiyatlara və müvəqqəti olaraq maliyyələşmə 
mənbəyi olmayan digər məqsədlərə olan qoyuluşlar) düzgün istifadə olunmaması ola 
bilər. 
Ödəmə qabiliyyəti göstəricilərinin dəyişmə səbəblərini aydınlaşdırmaq üçün 
gəlirlər və xərclər üzrə maliyyə planının yerinə yetirilməsinin təhlilinin mühüm 
əhəmiyyəti vardır. Bunun üçün pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın 
məlumatları, eləcə də maliyyə nəticələri haqqında hesabatın məlumatları maliyyə 
planının məlumatları ilə müqayisə edilir. Təhlil zamanı birinci növbədə pul 
vəsaitlərinin daxil olması üzrə planın yerinə yetirilməsini, xüsusilə məhsulların, iş və 
xidmətlərin, əmlakın satışından olan gəlirləri müəyyən etmək lazımdır, gəlirlərin 
dəyişmə səbəblərini aydınlaşdırmaq və onların artırılma ehtiyatlarını aşkar etmək 
lazımdır. Pul vəsaitindən istifadəyə xüsusilə diqqət yetirmək lazımdır, belə ki, hətta 
maliyyə planının gəlirlər hissəsi yerinə yetirildikdə belə pul vəsaitlərində səmərəli 
istifadə olunmama və artıq xərcə yol verilmə maliyyə çətinliklərinə gətirib çıxarır. 
Maliyyə planının xərclər hissəsi hər bir maddə üzrə təhlil edilir, artıq xərcin 
səbəbləri aydınlaşdırılır, ola bilər ki, artıq xərcə yol verilməsi özünü doğrultsun və 


80 
doğrultmasın. Maliyyə planının təhlilinin yekunları üzrə gələcəkdə müəssisənin sabit 
ödəmə qabiliyyətinin təminatı üçün pul vəsaitlərinin planauyğun axınının artırılması 
ehtiyatları aşkar edilməlidir. 

Yüklə 0,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   39




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin