85
Təsdiqetmə səviyyəsində əhəmiyyətli təhrif riskinin azaldılmasında substantiv
prosedurların tətbiqi detalların yoxlanışından daha effektiv olduqda auditor substantiv
prosedurları həyata keçirə bilər.
Məslən: ödənilmiş ümumi maaşların işçilərin sayı ilə müqayisəsi fərdi
əməliyyatların yoxlanışında aşkar edilməyən qeyri-rəsmi ödənişləri əks etdirə bilər.
Auditor analitik prosedurları auditin sonunda və ya sonuna yaxın tətbiq etməlidir
ki, bu da auditor üçün maliyyə hesabatlarının düzgün və ədalətli olması ilə bağlı ümümi
rəy vermək imkanı yaradacaq.
Müəssisənin əhəmiyyətli əmsallarını eyni sənaye sahəsində fəaliyyət göstərən digər
müəssisələrin əmsalları və ya sənaye sahəsinin orta göstəriciləri ilə müqayisə etmək
olar. Ümumi yoxlama mərhələsindəki analitik prosedurlar əvvəllər aşkara çıxarılmamış
və əlavə sübuta ehtiyacın olduğunu göstərən hər hansı qeyri-adi və ya gözlənilməz
hesabların və ya əlaqələrin müəyyən olunmasında kömək edə bilər.
Maliyyə əmsalları diqqəti maliyyə informasiyasının müxtəlif elementləri arasında
olan qarşılıqlı əlaqələrə yönəldir. Onlar əlaqələrə yalnız iqtisadi sahə, müəssisə
daxilində baxmır, həm də bir iqtisadi sahənin,müəssisənin digəri ilə müqayisəsinə
imkan verir. Bu müqayisə metodu iqtisadi sahənin, müəssisənin ölçüsündən asılı deyil.
Bir iqtisadi sahə, müəssisə ondan böyük və ya kiçik olan, hətta başqa biznes sahəsində
olan digər bir (və ya bir qrup) iqtisadi sahə, müəssisə ilə birbaşa müqayisə edilə bilər.
Maliyyə hesabatı əmsalı üzrə təhlil emal olunmamış rəqəmlərdən daha çox
müqayisə üçün əsas verir. Amma müntəzəm təhlil edilməyən və başqa iqtisadi sahə,
müəssisə ilə müqayisə edilməyən əmsallar ümumilikdə təhlil olunan iqtisadi sahə,
muəssisənın sağlamlığı və gələcəyi üçün çox az faydalı olur.
Aşağıda adətən auditorlar tərəfindən istifadə edilən bir neçə əsas əmsallar
verilmişdir:
Dostları ilə paylaş: