Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti “Menecment və Marketinq”

3. Beynəlxalq mar­ke­tinqin daxili və xarici mühiti, onun kommunikasiya siyasəti.

Щазырда дцнйа игтисадиййатында эедян глобаллашма просеси, истяр дахили, истярся дя хариъи базарда рягабятин кяскинляшмяси, щяля мювъуд машын вя аваданлыглар физики ъящят- дян там кющнялмядян, онларын елми-техники тяряггинин сон наилиййятляри нятиъясиндя мейдана эялян йени техника вя техноложи просеслярля явяз едилмяси зяруряти, щяр бир фирманы мяъбур едир ки, о базарда щеч олмазса, юз мювъуд мювгей ини горуйуб сахламаг цчцн, ону ящатя едян мцщити юйрянсин. Бу, фирманын сямяряли фяалиййятинин тяшкилинин эириш мярщялясидир. Бц мцщити юйрянмядян, фирма орада фяалиййят эюстярян амиллярин онун эяляъяк фяалиййятиня эюстяря биляъяйи мцсбят вя мянфи тясирляри нязяря алмадан, юз фяалиййятинин сямяряли планлашдырылмасыны щяйата кечирмяси гейри-мцмкцндцр. Она эюря дя, щяр фирманын базарда мцвяффягиййят газанмасы вя нязярдя тутдуьу гядяр мянфяят ялдя едя билмяси, рягиб фирмаларын тятбиг етдикляри маркетинг стратеэийасындан, еляъя дя маркетинг мцщитиндя баш верян мейллярдян вя щадисялярдян асылыдыр. İstənilən firma bazarla əlaqədar şəkildə fəaliyyət göstərir. O, istehlakçı bazara çıxardığı əmtəələrin istehlak xüsusiyyətləri, satış yeri, satışdan sonra verilən təminat, faydalılığı və s. kimi müvafiq məlumatlarla təmin etməklə, bazara əmtəə və xidmətlər təklif edir, eyni zamanda, özünün tələbatlarını ödəmək üçün əmtəə və xidmətlər alır. Bazarda əmtəə satışından pul qazanır, alıcıların onun əmtəəsi barədə olan fikirləri, bazarın rəqiblərin əmtəəsinə olan münasibəti, satışın həcmi və artım surəti barədə məlumatlar əldə edir. Beləliklə elə bilki, bir vahidlik şəklində fəaliyyət göstərən qapalı sistem yaranır. Bütün bunlar firmanı əhatə edən mühitdə baş verir.

Firmanın normal fəaliyyət göstərməsi, onun inkişaf etdirilməsi və fəaliyyət istiqamətlərinə düzəlişverici hərəkətlərin həyata keçirilməsi üçün qərarlar qəbul edilməsinə təsir edən şərait və amillərin məcmusudur.

Firmanın marketinq mühitində fəaliyyət göstərən amillər daxili və xarici mühit amillərinə bölünürlər.

Daxili mühit amilləri – firma daxilində fəaliyyət göstərən, onun təsərrüfat mexanizmini təşkil edən firmanın istehsal – satış fəaliyyətinin təşkilinə xidmət edən amillərdir. Daxili mühit amillərinə harada yerləşməsindən asılı olmayaraq,firmanın bütün istehsal bölmələri, törəmə müəssisələri, fillialları, nümayəndəlikləri, maliyyə, sığorta, nəqliyyat və digər köməkçi bölmələri daxildir. Firmanın fəaliyyətinə təsir göstərən daxili mühit amillərinin hərtərəfli və dərindən təhlili optimal idarəetmə qərarları qəbul edilməsinin zəruri şərtlərindəndir. Çünki bu təhlil nəticəsində əldə edilən məlumatlar firma daxilində gedən prosesləri əks etdirir.

Xarici mühit amilləri – firmadan kənarda fəaliyyət göstərən, lakin bu və ya digər dərəcədə firmanın fəaliyyətinə təsir edən və ya təsir edə biləcək və davranışlarına firma tərəfindən nəzarət oluna bilməyən şərait və amillərin məcmusudur.

Hər bir firma xarici mühit amillərinin təsirinədaimi olaraq məruz qaldığından və bu təsir daxili mühit amillərinin xarakterinə təsir etdiyindən o, bu amillərin həm müsbət həmdə mənfi tərəfə dəyişməsini həmişə nəzarət altında saxlamağa çalışmalıdır.

Hər birfirma istehsalın xarakterindən asılı olaraq, çoxlu sayda faktorları özündə birləşdirən özünəməxsus xarici mühit amillərinə malik olur ki, bunlarda qeyd edildiyi kimi, istər – istəməz firmanın fəaliyyətinə öz təsirini göstərir.

Marketinqdə xarici mühit amilləri firmanın fəaliyyətinə birbaşa və dolayısı ilə təsir edən iki qrup amillərə bölünür