Propion: CH
3
– CH
2
– COOH
Kəhrəba: HOOC – CH
2
– CH
2
–
COOH
Fumar: HOOC – CH = CH –
COOH
Süd turşusu: CH
3
– CHOH -
COOH
Alma turşusu: HOOC – CH
2
–
CHOH – COOH
Digər turşulardan: üzüm turşusu (HOOC–CHOH–CHOH-
COOH) dioksikəhrəba və limon turşuları da çox böyük qidalılıq
keyfiyyətinə malik olur. Limon turşusunun altı karbon atomu
vardır. Bu turşuda – CHOH qrupu daha yaxşı şəkildə
mənimsənilən karbon atomunu saxlayır. Oksalat və qarışqa
turşuları göbələklər tərəfindən çox zəif mənimsənilə bilir.
Karbon atomlarının miqdarı 16 – 18 (C
16
-C
18
)
olan yağ
turşularının triqliseridləri, bir çox göbələklər üçün karbon
mənbəyi kimi istifadə edilir. Bu cür mənbələrə aşağıdakı turşu
qliseridləri aiddir.
Palmitin turşusu -
[CH
3
(CH
2
)
14
COOH]
Stearin turşusu -
[CH
3
(CH
2
)
16
COOH]
Olein turşusu -
[CH
3
(CH
2
)
7
CH = CH-(CH
2
)
7
COOH]
Bu triqliseridlərin
mənimsənilməsi, onların əvvəlcədən
göbələklər tərəfindən ifraz olunan fermentlə – lipaza vasitəsilə
parçalanmasından sonra baş verir. Parçalanma nəticəsində yağ
turşuları və qliserin əmələ gəlir. Sonuncu məhsul (qliserin)
göbələklər üçün daha qidalı hesab edilir. Göbələklər üçün yaxşı
karbon mənbəyi rolunu həm də, yağ turşuları oynayır. Yağ
turşuları, penisillin əmələ gətirən göbələklərin böyüməsini
sürətləndirir və nişasta ilə bir səviyyədə karbon mənbəyi kimi
penisillinin sintezini həyata keçirirlər. Quruluşuna görə yağlara
yaxın olan arı mumu da bəzi göbələklərin, məsələn, Asperqillus
niger, qida mənbəyi kimi istifadə oluna bilir. Bu göbələk, arı
pətəyinin xarab olmasına səbəb olur. Mum – mirisil spirti ilə
palmitin turşusunun mürəkkəb efiridir:
CH
3
(CH
2
)
14
COO (C
30
H
61
)
Aromatik birləşmələr, hətta altı atomlu olduqda belə, yenə
də göbələklər tərəfindən praktiki olaraq mənimsənilə bilmir.
Dostları ilə paylaş: 
