AZƏrbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ GƏNCƏ DÖVLƏt universiteti



Yüklə 5,66 Mb.
səhifə6/6
tarix03.02.2017
ölçüsü5,66 Mb.
#7447
1   2   3   4   5   6
Əlavə bayatılar
Helkəmi suya saldım,

Doldu deyə qaldırdım.

İki gözüm, ey Qəmbər,

Bilərziyimi oğurlatdım.

***

Arzum, mən suya gəlmədim,



Əlimi, üzümü yumadım.

Gözlərim kor olsun, Arzu,

Bilərziyini mən almadım.

***


Həmd olsun, dəli könül, həmd olsun,

Məhəbbətimiz candan olsun.

Niyə gözünə and içirsən,

Bilərzik sənə qurban olsun.





Nəticə
Nəticə olaraq, yuxarıda gördüyümüz kimi, bu dramatik eşq hekayəsində İraq Türkmənlərinin milli adətləri, evlilik ənənələri, dua etmələri, islami görüşləri özünü qoruyub saxlamışdır. Türkmənlərin məhşur xoryat (cinaslı bayatılar) və maniləri (bayatılar) də burada gözəl şəkildə qarşımıza çıxmaqdadır. Bu manilərdə sevgi, ağrı, ayrılıq, eşq bədii bir dillə görünməkdədir. Hər iki variantda aşiqlərin yaşantıları, hiss və həyəcanları duyğulu bir deyimlə anladılıb.

“Arzu-Qəmbər”in variantlarının sayı artdıqca onun coğrafi məkanı və arealları genişlənir. Artıq dastan sərhəddən-sərhədə keçir. Dastanın miqyası genişlənir, daha bəşəri mahiyyət kəsb edir.

“Arzu-Qəmbər” adlı daha bir kitabın müəllifi kimi Süleyman Şenel tanınıb. O yazır:

-“Arzu ilə Qəmbər” dastanı sevginin ölümsüz gücünü, vəfa duyğusunu və sədaqəti ən gözəl anladan bir hekayədir. Arzu və Qəmbər isə bu kədərli eşq hekayəsinin qəhrəmanlarıdır. Xalqın duyğusunu bədii bir dillə anlatdığı bu dastan uzun zamandır ki, xalqın ağız ədəbiyyatında dolaşmaqdadır.

128 səhifəlik daha bir kitabı isə Sadettin Kaplan toplayıb nəşr etdirmişdir.

“Arzu-Qəmbər” hekayəti haqqında film 1952-ci ildə İraqda çəkilib. Rejissor Lütfü Akad, ssenari müəllifləri Lütfü Akad, Mediha Akad, rəhbərləri Hürrəm Erman və Təməl Karamahmutdur. 110 dəqidəlik ağ-qara filmdə rolları Sezer Sezin, Kenan Artun, Təməl Karamahmut, Settar Körmük­çü, Muazzez Arçay və s. canlandırıblar.

Biz Suriyada və Anadoluda aşiqlərin sinəsindən ağ göyərçin çıxmasını bu arealda islami görüşlərin nə qədər kök saldığını görürük. İslam ruha inanır. Onun mühitinin övladları da bu ideya üzərində yaşayıblar. Əgər həyatda, cəmiyyətdə, insan arasında qovuşa bilmirlərsə, qəlblərindən qopan ağ göyərçinlər onların ruhu kimi bir-birinə qovuşurlar. Bu islami görüşlərin nəticəsidir.

Bu hadisə və hekayətlər bir süjet ətrafında birləşmədiyindən dastana çevrilə bilməmişdir. Həm də bu süjet və hekayətlər dastan mərhələsinə tam keçə bilməmiş, müəyyən aşıq və ozan kollektivləri buna sahib çıxmamışdır. “Arzu-Qəmbər” qısa süjetli hekayətlər və ya nağıl şəklində qal­mışdır. Ona görə də dastana xas olan şərtləri qəbul etməmişdir.

Dastanın əvvəlində olan ustadnamə və vücudnamə, sonunda olan cahannamə və duvaqqapma “Arzu-Qəmbər” variantlarına gələ bilməmişdir. Başlıcası odur ki, müsəlman aləmində “Arzu-Qəmbər”in təka­mülü başa çatmamışdır. Bu variantlar, rəngarəng süjetlər müsəlman aləmini dolaşdıqdan sonra azad aşiq və məşuq dasta­nı kimi nə zamansa abidələşəcəkdir. Biz bunu ona əsasən deyirik ki, “Arzu-Qəmbər”in ayrı-ayrı variantlarında elə təşbeh və bənzətmələr, rəngarəng süjetlər, bayatılar, digər şeir növləri vardır ki, onlar bir zaman hansı ustad aşıq tərəfindən və ya aşıq kollektivləri tərə­findən birləşərək əzəmətli bir abidəyə çevri­ləcəkdir.

“Arzu-Qəmbər”in indiyə qədər kütləviləşməməsinin əsl səbəblərindən biri bu olub ki, uzun əsrlər sərhədlər bağlı olmuş, vergilərə, məhəbbət aşiqlərinə əngəllər törədilmişdir. XX-XXI əsrlərdə mülayim rüzgar əsmiş, buz sükutu sınmış, nisbətən azad bir sevgiyə, qardaşın qardaş ölkəsinə gedib-gəlməsinə şərait yaradılıb.



Öcal Oğuzun tədqiqatı ilə biz tanış olmadığımız kimi, o da Azərbaycan və Orta Asiya “Arzu-Qəmbər” dastanlarının tədqiqi ilə tanış deyil.

İndiyə qədər “Arzu-Qəmbər”in variant­ları məhəlli halında qalıb. Artıq “Arzu-Qəmbər” dastanı öz təkamül pilləsinə çataraq sərhədləri keçir. Ümumi, bəşəri bir əsərə çevrilir. “Arzu-Qəmbər” indi dünənki, ilkin dastan deyil. O, ümumtürk abidəsidir. Bəşəri bir abidədir. İndi gözünü hayana gəzdirirsən “Arzu-Qəmbər” əzəmətli bir abidə kimi görünür, biz ondan qürur duyuruq.

ƏDƏBİYYAT SİYAHISI


  1. Şakir Cabir Zabit. “Kərkük ictimai həyatı”. Bağdad-1964

  2. Kərkük bayatıları. Bakı-1968. Tərtib edənlər: Rəsul Rza və Qəzənfər Paşayev.

  3. İbrahim Daquqi. “İraq Türkmənləri, dilləri, tarixləri və ədəbiyyatı”. Ankara -1970

  4. “Arzı-Qəmbər” . Toplayanı və tərtib edəni Qəzənfər Paşayev. Bakı. “Gənclik”-1971.

  5. “Arzu-Qəmbər” dastanı. Toplayanı: Sədnik Paşa Pirsultanlı. “Azərbaycan qadını” , 1974, №12

  6. İraq-Kərkük bayatıları. Bakı 1984. Toplayanı və tərtib edəni Qəzənfər Paşayev.

  7. “Kərkük folkloru antologiyası”. Bakı. Azərnəşr-1990

  8. Kerkük halk edebiyyatından seçmeler. Dr.Cengiz Ketene. Ankara-1990

  9. Qaqauz türkləri. Harun Güngör və Mustafa Argunson. Ankara-1991

  10. “Dastanlar”. Toplayanı və tərtib edəni Əhliman Axundov. Bakı-1993

  11. “İraq-Türkmən folkloru”. Prof. Dr. Qəzənfər Paşayev. İstanbul-1998

  12. “Xalqın söz mirvariləri”. Toplayanı və tərtib edəni Sədnik Paşa Pirsultanlı. Bakı, “Azərnəşr”-1999

  13. Azərbaycan folkloru antologiyası. İraq-Türkmən cildi. (II kitab). Tərtibçilər f.e.d., prof. Qəzənfər Paşayev və Dr. Əbdüllətif Bəndəroğlu. Bakı-1999

  14. “Azərbaycan türklərinin xalq əfsanələri”. Toplayanı və tərtib edəni Sədnik Paşa Pirsultanlı. Bakı, “Azərnəşr”- 2009

  15. “Arzu-Qəmbər” türk xalqlarının əski dastanıdır. S.P.Pirsultanlı. “Folklor və etnoqrafiya” jurnalı. 2007-ci il. № 1



Sədnik Paşa Pirsultanlının (Paşayev Sədnik Xəlil oğlu)

qısa tərcümeyi-hal


  1. Filologiya elmləri doktoru, professor, şair.

  2. 1988-ci ilin dekabr ayının 30-da “Əmək veteranı”, 1992-ci ilin may ayının 4-də “Əməkdar Mədəniyyət işçisi”, 2007-ci ilin yanvar ayında “Qabaqcıl Təhsil işçisi”, Türkiyə Cumhu­riy­yəti Kültür Bakanlığının “Teşekkür belgesi”-ni almışdır.

  3. 20 may 1929-cu il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Daşkəsən rayonunun Qazax­yol­çular (Pirsultan) kəndində anadan olub.

  4. 1946-cı ildə “Daşkəsən” qəzetində “Zəfər bayramı” adlı ilk şeiri çap olunub.

  5. Natamam orta təhsilini Qazaxyolçular kən­dində, orta təhsilini Dəstəfur internat məktə­bində alıb. 1950-ci ildə H.B.Zərdabi adına Ki­ro­vabad Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (in­diki Gəncə Dövlət Universitetinin) birinci kur­suna qəbul olunub, 1954-cü ildə Azər­baycan dili və ədəbiyyatı fakültəsini bitirib.

  6. 2004-cü ildən AYB-nin üzvüdür.

  7. 1955-ci ildən 1970-ci ilə qədər “Yeni Daş­kəsən” (Daşkəsən), “Mübariz” (Go­ranboy) və “Ye­nilik” (Kəlbəcər) rayon qəzetlərində re­daktor, “Kirovabad kommunisti” qəzetinin mə­sul katibi işləyib. 1970-ci ilin oktyabr ayında H.B.Zərdabi adına Kirovabad Dövlət Pedaqoji İnstitutuna müsabiqə yolu ilə müəl­lim qəbul olunub, baş müəllim, dosent vəzi­fələrində işləyib. Hal-hazırda Gəncə Dövlət Universite­tinin professorudur.

  8. 1993-cü ildə Ankarada keçirilən “İpək yolu uluslararası xalq ədəbiyyatı simpoziumu”nda və Nevşehirdə keçirilən “Hacı Veli Bektaşi” törənində məruzəçi kimi çıxış edib.

1955-ci ilin iyul ayından “Bilik” cəmiy­yətinin, 1960-ci ilin iyun ayından Jurnalistlər Birli­yinin, 1989-cu ilin aprel ayından Aşıqlar Birli­yinin, 1998-ci ilin oktyabr ayından Azərbaycan Vətən Müharibəsi Veteranlar Bir­liyinin (fəxri), 2003-cü ilin iyun ayından Yeni Azərbaycan Partiyasının, 2004-cü ilin aprel ayından Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.

  1. Almaniya Avropa Türk-İslam Birliyinin də­vəti ilə “Yunis İmrəyə sevgi ili” kutlama­larında məruzəçi kimi çıxış edib, Türkiyədə elmi konfraslarda və simpoziumlarda iştirak edib, İranda yaradıcılıq səfərində olub.

  2. 2007-ci ildə “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi”, 2009-cu ildə “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunub.

  3. www.sednikpasapirsultanlı.net

  4. Ünvan: Gəncə şəhəri, Gəncə Dövlət Universiteti

  5. Telefon: 050/ 363-21-00


Sədnik Paşa Pirsultanlının kitablarının siyahısı

1. Lalə. Aşıq Bəsti. Gənclik, Bakı, 1969,

55 səh. 10.000 nüsxə

2. Yaşayan əfsanələr, Gənclik, Bakı, 1973, 78 səh. 4.000 nüsxə

3. Xəstə Qasım. Gənclik, Bakı, 1975, səh 64, 2.200 nüsxə

4. Yurdumuzun əfsanələri. Bakı, 1976, 45 səh. 30.000 nüsxə

5. Nizami və folklor. Bilik, Bakı, 1976, 65 səh. 2.500 nüsxə

6. Yanardağ əfsanələri. Gənclik, Bakı, 1978, 160 səh. 20.000 nüsxə

7. Azərbaycan xalq yaradıcılığının inkişafı Bilik, Bakı, 1981, 40 səh. 1000 nüsxə

8. Nizami və xalq əfsanələri. Gənclik, Bakı, 1983, 128 səh. 4.000 nüsxə.

9. Bayatılar (toplayanlar: V.Vəliyev, S.Paşayev). Yazıçı, Bakı, 1985, 200 səh. 40.000 nüsxə.

10. Azərbaycan əfsanələrinin öyrənilməsi. Bilik, Bakı, 1985, 70 səh, 500 nüsxə.

11. Azərbaycan xalq əfsanələri, Yazıçı, Bakı, 1985, 285 səh, 50.000 nüsxə.

12. Azərbaycan mifoloji mətnləri, Elm, Bakı, 1988, (toplayanlar Sədnik Paşayev, Maqbet Əhmədov, Arif Rəhimov, Arif Acalov), 180 səh, 25.000 nüsxə.

13. Azərbaycan folkloru və aşıq yaradıcılığı (dərs vəsaiti), Azərbaycan Dövlət Universiteti Nəşriyyatı, Bakı, 1989, 88 səh, 500 nüsxə.

14. Azərbaycan xalq dastanlarının tədrisinə dair (metodik göstəriş), Bakı, 1989, 48 səh, 500 nüsxə.

15. XIX əsr Azərbaycan aşıq yaradıcılığı (dərs vəsaiti), Azərbaycan DPİ-nin nəşriyyatı, Bakı, 1990, 98 səh, 500 nüsxə.

16. Öz səsim (şeirlər), İdeya nəşriyyatı, Gəncə, 1990, 72 səh, 500 nüsxə.

17. Azərbaycan xalq söyləmələri, Yazıçı, Bakı, 1992, 211 səh, 10.000 nüsxə.

18. Pirsultan bulağı (şeirlər), Elm, Bakı, 1994, 110 səh, 1000 nüsxə.

19. İnciçiçəyim (şeirlər), Gəncə, 1996, 100 səh, 500 nüsxə

20. Karağan Usubun lətifələri, Gəncə, 1997, təkrar nəşr. 2000, 2001, 37 səh, 1000 nüsxə.

21. Xalqın söz mirvariləri, Azərnəşr, 1999, 110 səh, 500 nüsxə.

22. İlahi bir səs (şeirlər), Gəncə, 1999, 110 səh, 500 nüsxə.

23. Unnu Ağcanın lətifələri, Ekologiya nəşriyyatı, Gəncə, 1999, 60 səh, 500 nüsxə.

24. Ağdabanlı şair Qurban, Gənclik, Bakı, 2000, 177 səh, 500 nüsxə.

25. Dabrovol Qasımın lətifələri, «Əsgəroğlu», Gəncə, 2001, 62 səh, 200 nüsxə.

26. Yəhya bəy Dilqəmə el-oba məhəbbəti, Bakı, Agah 2001, 105 səh, 600 nüsxə.

27. Aşıq Bəsti “Bənövşələr” “Əsgəroğlu”, Gəncə, 2001, 80 səh, 300 nüsxə

28. Heca vəznli şeir və mənzum atalar sözləri, Gəncə, Agah, 2001, 110 səh, 200 nüsxə.

29. Heca vəznli tapmacaların inkişafı, Agah nəşriyyatı, Gəncə, 2001, 110 səh, 300 nüsxə.

30. Azərbaycan eposunun əfsanə qaynaqları, Azərnəşr, Bakı, 2002, 102 səh, 500 nüsxə.

31. Qaraxanlı Künə Dəmirin lətifələri, Gəncə, «Pirsultan», 2002, 51 səh, 200 nüsxə.

32. Qamışlı şair Rüstəm, «Laçın qaya, çal yadıma düşəndə», Gəncə, «Pirsultan», 2002, 80 səh, 300 nüsxə

33. Yuxular olmasaydı, «Pirsultan», 2002, 60 səh, 150 nüsxə.

34. Ozan-Aşıq sənətinin nəzəri məsələləri, Bakı, Ozan, 2002, 208 səh, 250 nüsxə.

35. Ozan-Aşıq yaradıcılığına dair araşdırmalar, I cild, Gəncə, «Pirsultan», 2002, 203 səh, 150 nüsxə.

36. Ozan-Aşıq yaradıcılığına dair araşdırmalar, II cild, Gəncə, «Pirsultan», 2002, 230 səh, 100 nüsxə.

37. Bir içim nəğmə (şeirlər), Gəncə, «Pirsultan», 2003, 70 səh, 100 nüsxə.

38. Heca vəznli bayatı və qoşma möcüzələri, Gəncə, «Pirsultan», 2003, 80 səh, 100 nüsxə.

39. Gəncəbasar lətifələri, Gəncə, «Agah», 2005, 201 səh, 300 nüsxə.

40. Bir çiçək də Vətəndir, Gəncə, 2005, 127 səh, 200 nüsxə.

41. Əsatirlər, əfsanələr, rəvayətlər (S.P.Pirsultanlı və digər müəlliflər), “Şərq-Qərb”, 2005, 304 səh, 2500 nüsxə.

42. Mir Cəfər Bağırov yaddaşlarda, «Pirsultan», Gəncə, 2005, 80 səh, 100 nüsxə.

43. Eldən-obadan eşitdiklərim, Gəncə, «Agah», 2005, 170 səh, 200 nüsxə.

44. Yıldızdağdan əsən külək, Gəncə, 2006, 100 səh, 200 nüsxə.

45. Azərbaycan folkloruna dair tədqiqlər, Gəncə, 2006, 402 səh, 200 nüsxə.

46. Publisistika və folklor, Gəncə, 2007, 330 səh, 200 nüsxə.

47. Azərbaycan əfsanə və rəvayətlərinin ədəbi abidələrimizlə müqayisəli tədqiqi, Elm, 2007, 310 səh, 500 nüsxə.

48. Pirsultan Pinarı (Şeirlər), «Pirsultan», Gəncə, 2007, 666 səh, 100 nüsxə.

49. Azerbaycan efsane ve rivayetlerinin Edebi Yapıtlarımızda Karşılaştırmalı Açıklaması Bakü 2008, Bilim yayınevi, 310 sayfa, 500 adet

50. Saz nəfəsli şeirlərim, «Pirsultan», Gəncə, 2008, 121 səh, 200 nüsxə.

51. Aşıq Şəmşirin poetik aləminə səyahət, “Təknur”, Bakı, 2008, 295 səh, 500 nüsxə.

52. Azərbaycan türklərinin xalq əfsanələri, Azərnəşr, Bakı, 2009, 427 səh, 200 nüsxə.

53. “Novruz-Qəndab” və digər məhəbbət dastan-larının müqayisəli tədqiqi, Azərnəşr, Bakı, 2009 112 səh, 200 nüsxə.

54. “Aşıq Tifil Əsəd və Aşıq Ağbulaqlı Aqil”, “Pirsultan”, Gəncə, 2009 114 səh, 100 nüsxə.

55. “Qızıl beşik və Ana maral”, “Pirsultan”, Gəncə, 2010, 126 səh, 100 nüsxə.

56. “Lilpar bulağı”, “Pirsultan”, Gəncə, 2010, 120 səh, 100 nüsxə.

57. Altın Beşik ve Anne Geğik. Gence 2010, Pirsultan yayınevi, 130 sayfa, 100 adet

58. Azərbaycan aşıq yaradıcılığına dair araşdırmalar, “Azərnəşr”, Bakı, 2010, 260 səh, 200 nüsxə.

59. Azərbaycan folklorunda gülüş”, Gəncə Dövlət Universiteti nəşriyyatı, 2010, 130 səh. 200 nüsxə

60. “Azərbaycan yazarlar aləmində əfsanə inci ləri”. Bakı, 2010, 360 səh. 200 nüsxə

61 “Azərbaycan aşıq poeziyasında və yazılı poe-

ziyada təcnisin inkişaf tarixi”, Bakı. “Azər nəşr”, 2010, 156 səh, 200 nüsxə

62. Azerbaycan Türklerinin Halk Efsaneleri, Bakü, 2010, Azerneşr yayınevi, 427 sayfa, 200 adet

63. “Xəstə Qasımın ədəbi irsinin tədqiqi”, Bakı, “Azərnəşr”, 2011, 250 səh. 200 nüsxə.

64. “XXI əsrdə Azərbaycan folklorundan incələ mələr”. Gəncə Dövlət Universiteti nəşriy yatı, 2010, 130 səh. 200 nüsxə.

65. “Molla Nəsrəddin varislərinin lətifələri”,

Gəncə Dövlət Universiteti nəşriyyatı, 2011,

120 səh. 200 nüsxə.

66. Lilpar Çeşmesi (Türk dilinde) Gence 2011, Pirsultan yayınevi, 157 sayfa, 100 adet

67. “Poeziyamızda Sarı Aşığın bayatı zirvəsi”

Azərnəşr, 2011, 142 səh. 100 nüsxə

68. “Azərbaycan türklərinin xalq rəvayətləri”. Azərnəşr. 2011. 630 səh. 100 nüsxə.

69. “Aşıq Nabat”. Bakı, Azərnəşr. 2012.

70. “Azərbaycan ağız ədəbiyyatında təmsil”. Bakı, Azərnəşr. 2012.

71. “Azərbaycan ağız ədəbiyyatında bayatılar” Gəncə 2012 səh. 378

72. “Xoş xatirələrim və ipək duyğularım” Gəncə 2012

73. “Azərbaycan ağız ədəbiyyatında nağıllar” Gəncə 2012

74. “Pirsultan soyları, Pirsultan köyləri” Gəncə-2012.

75. “Azərbaycan aşıq şeirinin sazla əlaqəli inkişaf yolu”, Gəncə, 2013.

76. “Arzu-Qəmbər” dastanının yayılma coğrafiyası və poetikası. Gəncə 2013.



Sədnik Paşa Pirsultanlıya həsr

olunmuş kitablar
1. Ələsgər Əlioğlu. “Sədnik Paşanın yaradıcılıq yolu”. “Səda”, Bakı, 1996. 52 səh. 100 nüsxə

2. Elm və sənət adamları Sədnik Paşa Pirsultanlı haqqında. I hissə “Pirsultan”, Gəncə, 2003, 410 səh. 300 nüsxə

3. Seyfəddin Rzasoy. “Azərbaycan folklorşü­naslıq tarixi və Sədnik Paşa Pirsultanlı”. “Nur­lan”, Bakı, 2008. 212 səh. 500 nüsxə

4. Qasım Qırxqızlı. “Sədnik Paşa Pirsultanlının bə­dii yaradıcılığı”. “Pirsultan”, Gəncə, 2010, 130 səh, 100 nüsxə

5. Şakir Albalıyev. “Sədnik Paşa Pirsultanlı poezi­ya­sına bir baxış”. “Pirsultan”, Gəncə, 2011, 80 səh, 100 nüsxə

6. Köçəri Cəfərli. “Sədnik Paşa Pirsultanlının təqdi­matında: Melodik musiqi çeşməsi və Aşıq Şəmşir”. Bakı, “Azərnəşr”, 2011, 126 səh, 200 nüsxə

7. Elm və sənət adamları Sədnik Paşa Pirsultanlı haq­qında. II hissə Gəncə Dövlət Universiteti nəşriy­yatı, 2011, 234 səh. 100 nüsxə

8. Abbas Səmədov. „Filologiya Elmləri doktoru,

professor Sədnik Paşa Pirsultanlının Elmi-nəzəri ideyası”, Azərnəşr, 2012. 745 səh. 100 nüsxə.

9. Aləmzər Əlizadə. “Şəffaf hörüyün rəfiqələri”. Gəncə 2013. 98 səh. 100 nüsxə.


M Ü N D Ə R İ C A T
Giriş..............................................................3

I FƏSİL

“Arzu-Qəmbər” dastanının

yayılma coğrafiyası....................................23

II FƏSİL

Çoxvariantlı “Arzu-Qəmbər”

astanı..........................................................61

III FƏSİL

“Arzu-Qəmbər” dastanının

poetikası.....................................................199

Əlavə bayatılar...........................................252

Nəticə.........................................................253

Ədəbiyyat siyahısı.....................................257

Sədnik Paşa Pirsultanlının qısa

tərcümeyi-halı............................................259

Sədnik Paşa Pirsultanlının

kitablarının siyahısı ..................................262

Sədnik Paşa Pirsultanlıya həsr

olunmuş kitabların siyahısı.......................269



SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI

ARZU-QƏMBƏR” DASTANININ YAYILMA COĞRAFİYASI VƏ POETİKASI



Redaktor: Qəzənfər Paşayev

filologiya elmləri doktoru , professor

Bədii redaktor: Şəfa Vəliyeva

Korrektor: Nəzakət Arifqızı

Operator və dizayner: İlhamə Novruzova

Yığılmağa verilmişdir: 15.05.2013.

Çapa imzalanmışdır: 10.06.2013.

Qiyməti müqavilə yolu ilə



Tiraj: 100




1 Prof. Dr. Qazanfer Paşayev “İrak Türkmən folkloru” Kərkük vakfi, İstanbul 1998. səh 298.

2 Qəzənfər Paşayev. İraq-Türkmən folkloru. səh 122.

3 Yenə orada. Səh 122.

4 Yenə orada. Səh 122.

5 Türk dünyası ədəbiyyatı dizisi, Dr. Çengiz Ketene. Kerkük Halk edebiyyatından seçmeler. Ankara 1990. səh 3.

1 “Arzı-Qəmbər”. Bakı, “Gənclik”-1971. Toplayanı və tərtib edəni Qəzənfər Paşayev

1 Destanlar, Daşkənd 1980. Toplayan və tərtib edən Cəfər Bəkirov.

2 “Azərbaycan qadını” , 1974, №12

3“Kerkük halk edebiyyatından seçmeler”. Dr.Cengiz Ketene. Ankara-1990. Səh. 8


1 Nar yesə mədəsi açılar.

1 Quliyeva – Qafqazlı Xalidə. “Qaracaoğlan” Bakı 1985. səh. 100.

4 “Xalqın söz mirvariləri” (toplayanı və tərtib edəni S.P.Pirsultanlı ) Bakı. Azərnəşr 1999

5 Cəfər Bəkirov “Destanlar” kitabı. Daşkənd . 1980-ci il

6 Orhan Seyfi “Dastani-Kerem” əsəri (əsər tarixsizdir)

7 Azərbaycan folkloru antologiyası, II cild, İraq-Türkmən cildi, Bakı, 1999

8 “Qardaşlıq” jurnalı Bağdad, 1962, № 5

9 Firidun bəy Köçərli. Seçilmiş əsərləri, AEA nəşriyyatı, Bakı, 1963, səh. 290

10 “Arzı-Qəmbər” Qəzənfər Paşayev. Bakı, “Gənclik”-1971. Müqəddimə, Səh. 7

11 “Arzu-Qəmbər”in Kərkük variantında da Qəmbərin atın cilovundan tutması məsələsi var.

12 Qəmbərin bədduası ilə Kərkük variantında Tatın 40 oğlu dalbadal ölür. Suriya variantında isə bəyin yeganə oğlu ölür.

13 Məscid

14 Sənin

15 Pulun

16 Nəlbəki

18 Tüstü

19 Anlatdı

20 Dəstə

21 Şəkərbura

22 Paltar

23 Baş örtüyü

24 Ürəyi yandı.

25 Axşam azanı

26 Dalan

27 Huşunu itirdi

28 Cehiz

29 Geyinsin

30 Nalə

31 Hər bir paltarını geyindirdikcə

32 Eybi yox

34 Geydirdi

35 Don

36 Qantarğa

37 Beli sınsın

38 Kətil

39 Atımı

40 Ayaqqabı

41 Çölə

42 Qısa

43 Acığına

44 Murdarlıq

45 Çay

46 Namaz qıldı

47 Otaqda

48 Bu yolda

49 Əvəzinə

50 Qara örtük

51 Batırmaq

52 Bir az

53 Görə

54 Bıçaq

55 Qara

56 Nizami əsərlərinin el variantları, Bakı, 1941. (Toplayanları və tərtib edənləri M.H.Təhmasib və Çimnaz Aslanova)

57 “Azərbaycan türklərinin xalq əfsanələri” Toplayanı və tərtib edəni Sədnik Paşa Pirsultanlı. Bakı, “Azərnəşr”-2009

58 “Pirsultan soyları, Pirsultan köyləri”. Sədnik Paşa Pirsultanlı. Gəncə-2013.səh.7.

59 Bu əfsanə qazax folklorunda “Yuxdan qız” əfsanəsi adı ilə yaşamaqdadır. Azərbaycanda isə bir çox bölgələrdə “Gəlin qayası”, “Qız daşı” vardır.

60 Bizim Q.Paşayevin bir alim kimi İraq-Kərkük Türkmənlərinin folklorunu ətraflı öyrənməsi ilə əlaqədar “İraq-Türkmən folkloru dənizində Qəzənfər Paşayev dalğası” adlı araşdırmamız bu günlərdə işıq üzü görəcəkdir. Burada istedadlı və işgüzar alimin tarixi xidmətləri genişliyi ilə öz əksini tapmışdır.

61 Qəzənfər Paşayev “İraq-Türkmən folkloru” İstanbul-1998.

62 Qəzənfər Paşayev “İraq-Türkmən folkloru” İstanbul-1998.

1 Bizcə, “Kozi Körpəş və Bayan Sulu” dastanı “Arzu və Qəmbər” dastanına daha yaxındır.

63 Bax: “Azərbaycan ağız ədəbiyyatında nağıllar”. Toplayanı və tərtib edəni Sədnik Paşa Pirsultanlı. “Dartan və Yırtan” nağılı. Gəncə-2012.Səh. 56.

64 “Dastanlar” Toplayanı Əhliman Axundov. Bakı-1993

65 Dr. Cengiz Ketene. Kerkük halk edebiyyatindan seçmeler. Ankara-1990

66 Qaqauz türkləri. Tərtibçilər: Doktor Harun Güngör. Doktor Mustafa Argunşah. Ankara-1991






Yüklə 5,66 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin