Azərbaycan texniKİ universiteti “NƏQLİyyat logiSTİkasi və HƏRƏKƏTİn təŞKİLİ” kafedrasi nəqliyyatda sığorta

Riskin idarə olunması prosesi aşağıdakı mərhələlərə bölünə bilər:

• 
  məqsədin müəyyənləşdirilməsi;
  
• 
  riskin müəyyənləşdirilməsi;
  
• 
  riskin qiymətləndirilməsi;
  
• 
  riskin idarə olunması üsulunun seçilməsi;
  
• 
  riskin idarə olunması üsulunun tətbiqi;
  
• 
  nəticələrin qiymətləndirilinəsi, itki­lərin minimallaşdırılması.
  

Məhdudlaşdırmaq üçün bütün risklər aşağıdakı əlamətlər üzrə hərtərəfli xarakterizə edilməlidir:

1. İtki və ya sığorta təhlükəsi yaradan səbəblər kompleksi

2. Zərəri doğuran işlərin gedişi

3. Zərərin pul ilə qiymətləndirilməsi prinsipləri

Riskləri aşağıda göstərilən üsullarla məhdudlaşdırmaq olar:

• 
  məsuliyyətin müvafiq bəndin müqaviləyə daxil edilməsi ha­lında digərinə (tərəfdaşa) keçməsi (məsələn, yükün daşınması üzrə riskin çatdıran və ya daşıyan şirkətə keçirilməsi);
  
• 
  bir neçə icraçının iştirak etdiyi iri layihələrin həyata keçiril­məsində riskin bölüşdürülməsi (hər kəs öz iştirak payı həddində məsuliyyət daşıyır);
  
• 
  sifariş portfelinin məqsədyönlü formalaşdırılması halında sə­pələnmə (məsələn, bank geri qaytarmama riskini azaltmaq üçün ssudanın verilməsini bir neçə firmaya həvalə edir).
  

Sığorta nəzəriyyəsi və təcrübəsində hadisələrin sığortalana bilməsi üçün riskin aşağıdakı kriteriyaları əsas götürülür:

• 
  risk hadisə kimi ehtimal xarakterlidir və onun baş verməsi tə­sadüfi xarakter daşıyır;
  
• 
  sığorta riskinin baş vermə faktı zaman və məkanca qeyri-məlumdur;
  
• 
  sığorta riskinin nəticələri pul ifadəsi ilə ölçülür;
  
• 
  böyük ədədlər qanununun tətbiqi və sığorta təzminatı prinsi­pi üçün eynicinsli risklərin məcmusu mövcud olmalıdır;
  
• 
  risk hadisə kimi sığortası qanunla qadağan olunmuş maraqla­ra toxunmamalıdır.