Azərbaycan xalqının ümummilli lideri

Səkkiz  sayı.  Əski  təsəvvürləri  qoruyub  çağımıza  çatdıran  mənbələrdə  elə 

səkkiz sayı ilə doqquz sayı da kainatın mifoloji modelinin üfüqi və şaquli vəziyyətini 

simvollaşdırır.  Bundan  savayı,  bəzi  türk  xalqlarının  mifoloji  inamlarına  görə,  səkkiz 

sayı qadın, doqquz sayı isə kişi başlanğıcını bildirir. Etiqada görə, dörd kimi səkkiz də 

yeraltı aləmin, gecənin, qışın simvoludur. 

Səkkiz  sayının  sehrli  məna  daşımasına,  dünyanın  üfüqi  simvolunu  təmsil 

etməsinə  inanarlar.  Yer  kürəsini  də  səkkizguşəli  düşünmüş  və  bütün  kainatı 

nurlandıran  Günəşi  də  elə  səkkizşüalı  təsəvvür  etmişlər.  Yəni  Günəşin  səkkiz  şüası 

dünyanın səkkiz guşəsinə istilik, işıq paylayır. 

Səkkiz  sayı  Azərbaycan  mədəniyyəti  və  məfkurəsində  ayrıca  dəyər 

daşımaqdadır.  Belə  ki,  Azərbaycan  Dövlətinin  rəmzlərindən  -  gerb  və  bayrağındakı 

ulduz səkkizguşəlidir. 

Azərbaycan  Demokratik  Respublikasının  qurucuları  tərəfindən  düşünülmüş 

olaraq  qəbul  edilmiş  bu  səkkizguşəli  gerb  və  bayraqdakı  ulduz  bilavasitə  dünyanın 

səkkizguşəli olması ilə bağlı məsələdir. Mifoloji təsəvvürə görə, Tanrı göydə ilk, yəni 

Baş şamanı xəlq etdikdən sonra onun olacağının qarşısında səkkizbudaqlı bir ağac da 

bitirmişdir. Tanrı səkkiz səmtə uzanan bu ağaca da əbədiyaşarlıq bəxş etmişdir. Yerdə 

də türk xalqları Tanrının bitirdiyi "yıxılmaz", "solmaz", "əbədiyaşar" ağacın simvolu 

olaraq  olacağın  -  çadırın  qapısı  qarşısında  bir  dirək  ucaltmış  və  "Dünyanın  dirəyi" 

adlandırdıqları  bu  ucaltdıqlarına  səkkiz  səmtə  uzanan  səkkiz  budaq  da  bağlayıb 

bərkitmişlər. 

Deməli,  Azərbaycan  gerb  və  bayrağındakı  ulduzu  səkkizguşəli  düşünənlər  də, 

sözsüz, dünyanın səkkiz guşəsini bildirən "yıxılmaz", "solmaz", "əbədiyaşar" ağacı və 

səkkizşüalı Günəşin əlamətlərini simvol tək nəzərdə tutmuşlar. 

Səkkizguşəli ulduzun hilalın - Ayın ağuşunda təsviri də mənasız deyil. Arxada 

səkkiz  sayının  qadın  başlanğıcı  olduğunu  xatırlatmışdıq.  Dünyanın  çox  xalqlarının, 

eləcə  də  türklərin  mifoloji  təsəvvüründə  Günəş  qadın,  Ay  kişi  başlanğıcıdır. 

445 

---

372 

 

Bayrağımızdakı səkkizguşəli ulduzun hilala - kişiyə sığınması səkkiz Günəş övladının 

-  dünyanın  səmtlərini  bildirən  səkkiz  şüanın  -  qız  övladların  ataya  arxalanması 

simvoludur.