Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Fəlsəfə Ġnstitutu “Müasir fəlsəfə problemləri” Ģöbəsi
Yüklə 6,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- B. Greece as Passage between Asia and “The West”
- II. The Philosophers of Ancient Greece A. The Presocratics as Precursors of Western Philosophy 1) Thales of Miletus (ca. 624–548 BCE)
|
с. 554). İnformasiya mətnində hadisələrin həm də Azərbaycanda (indiki Qax, Zaqatala, Balakən rayonları ərazisində), qədim türk diyarında cərəyan etməsi qeyd olunmur. Mənbədə müridizm hərəkatı Dağıstan kəndlilərinin mənafeyi, Qafqaz xalqlarının rus xalqı ilə birliyi əleyhinə təşkil olunmuş silahlı müdaxilə kimi təqdim olunur. Azadlıq uğrunda mübarizə simvoluna çevrilmiş şəxsiyyətinin müstəqil Azərbaycan respublikasının vətəndaşlarında tarixi keçmişə düzgün münasibət, Vətənə sədaqət hisslərinin formalaşmasında xüsusi əhəmiyyətini nəzərə alaraq, Azərbaycan Respublikasının prezidenti Heydər Əliyev 21 oktyabr 1997-ci ildə Şeyx Şamilin anadan olmasının 200 illiyi ilə əlaqədar yubiley tədbirlərinin həyata keçirilməsi üçün qərar qəbul etmişdi. Həmin tədbirdə çıxış edən Heydər Əliyev Şeyx Şamilin tarixi xidmətləri haqqında demişdi: ―Azadlıq uğrunda 25 ildən çox vuruşan Şeyx Şamil bir daha sübut etdi ki, xalqın istiqlal amalını, iradəsini və əzmini sındırmaq, məhv etmək mümkün deyil... Azadlığı, sülhü, əmin-amanlığı qorumaq yolunda hər bir Qafqazlıya Şeyx Şamil müdrikliyi, qətiyyəti və fədakarlığı arzulayıram. Əminəm ki, Şeyx Şamil ruhu bizi bir-birimizə daha da doğmalaşdıracaq, Rusiya Federasiyasında yaşayan xalqlarla Azərbaycan xalqı arasındakı dostluq və qardaşlığı daha da möhkəmləndirəcəkdir‖ (29, s. 3) Ulu öndərin nitqində çox incə və vacib məqama: ortaq ruh məsələsinə toxunulur. Müdrik rəhbər gözəl bilir ki, zaman və məkandan, sərhəd və nizamdan asılı olmayaraq insanları yaxınlaşdıran və ayıran dəyərlər: inam, əqidə, ruh sağlığı ilə əlaqədardır. Ruh sağlığı mənəvi qidanın yetərincə
492
təminatı ilə bağlıdır. H.Əliyev Şamilin
fəaliyyətini yüksək
qiymətləndirmişdir: ―Şeyx Şamil əsrinin, dövrünün mütəfəkkir insanlarından biri olubdur. Zəkası, ağlı, yüksək təhsili, elmi biliyi, siyasi dünyagörüşü, şəxsi qəhrəmanlığı, cəsurluğu, şücaəti onu böyük sərkərdə, alim, filosof, dövlət xadimi, xalq qəhrəmanı edibdir. Buna görə də Şeyx Şamil bütün Qafqaz xalqlarının tarixində görkəmli yer tutub, bütün dünyada tanınıbdır‖ (29, s.6). Heydər Əliyevin yuxarıda zərgər dəqiqliyi ilə görərək diqqətə çatdırdığı məziyyətlər yalnız Quran əxlaqı ilə yetişmiş insanlara xas ola bilər. Şeyx Şamil fitri istedadını ilahi hikmətlə tərbiyə edən və elmlə qüvvətləndirən şəxsiyyətlərdən biri idi. O özünün söylədiyi kimi Allahın qulu, Peyğəmbər yolunun davamçısı idi, inanırdı ki, Haqqı qəbul və bəyan etmək islami yaşayışın əsasıdır; ―Allahın qullarına şər yapışa bilməz‖; Allah güclülərin bacarmadığını bir acizə verməyə qadirdir‖ (13, s.218). Şamil İslam tarixi üçün yeni söz, yeni qayda gətirmədi, əzəli, əbədi, dəyişməz Allah kəlamına diqqət və məhəbbətlə yanaşdı, hikmətə və gözəl öyüd-nəsihətə əməl etdi. Allah da onu qorudu və ucaltdı. Təsadüfi deyil ki, İmam Şamil hz. Əlidən sonra Kəbə üzərinə qaldırılan yeganə şəxsiyyətdir. Həqiqətən, Allah sevəni hər kəs sevər. Onu dürüstlüyünə və cəsarətinə görə, hətta düşmənləri sevirdi. Ailə qurduğu səkkiz qadından heç biri ondan ədalətsizlik, kobudluq və pis rəftar görməmiş, onu sevmiş, fəxr etmiş, hətta qəhrəmanlıqlarının yayılmasında vasitəçi olmuşlar. Nəfsi təzkiyədə İslama sadiq, idarəçilikdə o qədər ədalətli olmuşdur ki, adət-ənənə sədlərini adlamağa cürət etmiş,müsəlman ruslarla dağlıların evlənməsinə icazə vermişdir. Onun düşüncə, söz və əməlinin ölçüsü Allah kəlamı Quran və Peyğəmbər sünnəsi idi. Yaxşı bilirdi ki, Quranın nazil olmasında məqsəd ümmətlər arasına fərq qoymadan, oxuyub ilahi hikmətə əməl etməkdir. O, müsəlman kimi yaşadı və müsəlman olaraq öldü. Şamilin həyatı göstərdi ki, ―olum, ya ölüm‖ əsas məsələ deyil, əsas məsələ nəyin uğrunda yaşamaq və nəyin uğrunda ölümə hazır olmaqdır. O, Allahın bəxş etdiyi həyatı özünün seçdiyi kimi - müsəlman kimi yaşadı. Ona görə də hər müsəlmana qismət ola bilməyən əcəllə öldü. Çox sevdiyi, həyat fəaliyyəti və mübarizə yolunda təqlid etdiyi Peyğəmbərinin (s) yanında dəfn olundu. Qafqazlılara ondan dillərə dastan xatirələr, məktublar, hərb sənəti, sərkərdəlik məharəti, yenilməz cəsarət və hünər, elm-əməl vəhdəti, ... eyni zamanda ―Allaha və vətənə sədaqət‖ örnəyi qaldı. Şamilin həyat fəlsəfəsi onun müridlərə tövsiyələrində əks olunmuşdur: 1) Elmini əməlinlə tamamla 2) Əməlinə şübhə etmə 493
3) İbadətinlə əməlini bərəkətləndir 4) Var-dövlətin gəlişinə və gedişinə baş qoşma. 5) Xalqla həlim davran 6) Nəfsinin qulu olma 7) Qəlbini təmiz saxla 8) Ölümdən qorxma 9) Zikrdən (Quran) ayrılma Şamil bütün fəaliyyətini Qurani-kərimin tövsiyələrinə uyğun qurmuşdu, düşüncə və davranışları, sözü və əməli ilə tam bir müsəlman ömrü yaşamağa cəhd etmişdi. O, cihada münasibətdə yalnız mənanı düşünməmiş, həm də məzmuna, ardıcıllığa diqqət yetirmişdi. İmam Şamilin müridizm hərəkatı 1859-cu ildə süqut etdi, qəzavat məğlubiyyətlə nəticələndi. Şamil özü məğlubiyyətin səbəbini insanların əqidə yolunda əlbir olmamalarında, haqqın müdafiəsində yekdillik göstərməmələrində, öz hüquqları uğrunda mübarizəyə şübhə ilə yanaşmalarında görürdü. İmam Şamil Kaluqada əsirlikdə olarkən səfər etdiyi Həcc ziyarəti əsnasında onu təmtəraqla qarşılayan Türk Sultanı Əbdülhəmidə, Misir hakiminə, Səudiyyə hakimlərinə eyni iradını bildirmiş, Qafqazda müridizm hərəkatına dəstək olmadıqlarına görə, zülmə qarşı cihada qoşulmadıqlarına görə onları qınamışdı. Müsəlman dövlət başçıları isə onun haqlı iradı qarşısında cavab tapa bilməyərək üzrxahlıq etmək məcburiyyətində qalmışdılar. Qafqaz müridizmi hərəkatının süqutu XIX əsrdə maddiyyatın mənəviyyat üzərində, qabalığın, cəlladlığın elm üzərində müvəqqəti qələbəsi hesab oluna bilər. Gerçəklik yalnız ərazilərin işğalı ilə bitmədi: əsrlərdən bəri insanlığa xidmət edən İslam, sufizm, təriqət ədəbi rus ordusunun silah güçünə yerlə-yeksan edildi, müridlər və onların ideoloji rəhbərləri məhv edildi, yaşayış məskənləri yandırıldı, yerli xalqlar departasiya edildi, el- obalarına qeyri-müsəlmanlar yerləşdirildi. Azərbaycanın İrəvan xanlığı ərazisinə ermənilər köçürüldü (31, s. 8). Zorakı, işğalçı fəaliyyətlər nəticəsində bəşəri bağlar qırıldı, insanların bir qismi qəsdi-qərəzliyin qurbanı oldu, mənəvi cəhətdən sındırıldı. Cəmiyyətdə hikmət və
mədəniyyət əvəzinə
zorakılıq bidət,
mənəviyyatsızlıq, əyyaşlıq yayıldı. Rus Çarizminin radikal fəaliyyətləri nəticəsində Qafqazlılar yalnız fiziki cəhətdən məhv olmadılar, həm də Qafqazın beyin mərkəzini təşkil edən elm və mərifət sahiblərindən, hikmətin tədris edildiyi məktəb və mədrəsələrdən, ruhi və fiziki sağlamlıqdan məhrum oldular. Az sayda yaradılan ―uşkollar‖ milli-mənəvi dəyərlərdən kənar həyat tərzi, hakimiyyətin siyasi maraqlarına uyğun sistem yaratmağa başladı. Müridizmin süqutu
İslamdan, təsəvvüfdən, 494
Nəqşibəndilikdən, İmam Şamildən, şəhidlərdən daha çox yerdə qalanlara və sonra gələn nəsillərə təsir etmiş, inam və əqidəsindən ayrı salınan toplum əsas hüquq və azadlıqlarını da itirmişdilər. Çar Rusiyası tərəfindən müridizm hərəkatı yatırıldıqdan sonrakı illərdə də Qafqaz müsəlmanlarının – azərbaycanlılar, axısqalılar, avarlar, çeçenlər, zaxorlar, inquşlar, çərkəz və balkarların təqib olunması represiya və departasiyalarla davam etdirilmiş, XX əsrdə Qarabağ (Azərbaycan) işğal olunmuş və Xocalıda müsəlmanların soyqırımı törədilmişdir. Qafqaz xalqlarının yenidən dirçəlməsi və müstəqilliklərini bərpa etmələri üçün illər keçdi. Müridizmin mənəvi dəyərləri təriqət məktəbləri şəklində genişlənərək qorunmasa da xalqın gen yaddaşında, varislik ənənələrində qismən yaşadı. Ağır məşəqqətlər hesabına olsa da müridlik ədəbi müasir dövrdə Çeçenistanda və dünyanın digər ərazilərində indi də yaşayır. Çeçenistanın müasir mədəniyyətində İslama - Allahın hikmətinə riayətin mühüm payı vardır. Hazırda təsəvvüfün Şaziliyyə və Nəqşibəndilik təriqətləri Çeçenistanın ictimai-siyasi həyatında nüfuzlu yer tutur. Çeçenistan prezidenti Ramazan Kadırov Qafqaz müridizminin müasir varislərindəndir. O, cəmiyyətin İslam dəyərləri əsasında idarə olunması və əhalinin sosial vəziyyətinin yaxşılaşması istiqamətində cəsarətli islahatlar aparır.
1. Ханыков Н. О мюридах и мюридизме. «Кавказ», 1847, № 15. 2. Фадеев А. В., Возникновение мюридистского движения на Кавказе и его социальные корни, «История СССР», 1960, № 5. 3. Смирнов Н. А., Мюридизм на Кавказе, М., 1963. 4. История Дагестана, т. 2, М., 1967. 5. Хашаев Х. М., Общественный строй Дагестана в XIX в. М.: 1961. 6. Неверовский А.А. Краткий взгляд на Дагестан в топог. и историч. отношении. СПб.1847; 7. Руновский А. И. Записки о Шамиле. М.: Внешторгиздат, 1989, 175 с. 8. Бушуев С. К. О Кавказском мюридизме. «Вопросы истории», 1956, № 12 9. Романовский Д.И. «Кавказ и кавказская война» СПб. 1860 10. Канчавели Н. Г. Падение Дагестана и Чечни вследствие подстрекательства османов в 1294/1877 г.«Мравалтави». Тбилиси: 1975, Т.4. 11. Təsəvvüf tarixi / Heyət. Bədii redaktor. Həşim İsmayılov. BİU Zaqatala şöbəsi. Bakı: 2008, 283 səh. 12. Mirzə Kazım bəy (Hacı Qasım oğlu). Bab və babilər. Müridizm və Şamil. Uyğurlar. ―Hədəf‖, Bakı: 2015, 432 səh.
13. Mustafayev İ. Murtuzayev S. İmam Şamil (tarixi-publisistik oçerk). Bakı: ―Vətən‖ nəşriyyatı, 1993, 240 səh. 14. Гаммер М. Шамиль. Мусульманское сопротивление царизму. Завоевание 495
Чечни и Дагестана.М.: КРОН-ПРЕСС, 1998. 512 с. 15. Aл-Карахи Мухаммед. Хроника Мухаммеда Тахира аль-Карахи о дагестанских войнах в период Шамиля. М.-Л.: АН СССР, 1941. 336 с. 16. Абдурахман из Газикумуха. Книга воспоминаний / пер. с араб. М.-С. Саидова; ред. пер., подгот. факс.изд., коммент., указ. А.Р. Шихсаидова, Х.А. Омарова. – Махачкала, 1997. – 868 с. 17. Гаджи-Али Чохский. Сказание очевидца о Шамиле / Вступительная статья, комментарии и общая редакция В.Г. Гаджиева. Махачкала, 1995 (mənbə:Гаджи-Али. Сказание очевидца о Шамиле // Сборник сведений о кавказских горцах. Вып. VII. Тифлис: Типография Главного управления наместника Кавказского, 1873. Гл. I,c. 1-76) 18. Ибрагимова З.Б. Общая характеристика сочинения в жанре биографий суфийских шейхов «Хикайа ва манакиб ал-машаих ан-накшбандийина» Шарапудина Кикунинского // Научное обозрение: ежеквартальный сборник статей. Махачкала: 2011, Вып. № 52. c. 12-14. 19. Шихсаидов А.Р. Шарафутдинова Р.Ш. Арабоязычные документы эпохи Шамиля. Восточная литература РАН, 2001, 261 c. 20. Айтберов Т.М., Хапизов Ш.М. Елису и Горный магал в ХII–ХIХ вв. (очерки истории и ономастики). – Махачкала, 2011. 390 с. 21. Рагимов Абдула Александрович.Интеграционная функция ислама в национально-освободительной войне народов Северного Кавказа XIX века. Dиссертация кандидата философских наук,
по cпециальности Религиоведение, философская антропология, и философия культуры - ВАК 09.00.13, 2001, 163 c. 22. Джемал эд-Дин. Адабул Марзия. Перев.с предисл. А. Омарова в Сборник сведений о кавказских горцах. Вып. II, 1869. 23. Алкадари Г.Э. Асари-Дагестан / вступительная статья, комментарии, примечания и общая редакция В.Г. Гаджиева. Махачкала: 1994. 159 с. 24. Fəxrəddin Salim (Baxşəliyev). Milli yaddaş sistemində ürfan və təsəvvüf. Bakı, ―Elm və təhsil‖, 2010. 460 səh. 25. Qurani-kərim. Tərcümə: Ə.Musayev. http://quran.az/ (12.12.2018). 26. Matfey incili. https://ebible.org/azb/MAT10.htm (12.12.2018.) 27. Муратов Павел. История войн на турецко-кавказской границе (1828-1921 г.г.) Изд. Кембриджского Университета, 1953, 30 стр. 28.Большая Советская энциклопедия. Главный редактор - Б.А. Введенский. том 17. Второе издания, 1952. 631 стр. 29. Mahmudzadə M. Şeyx Şamil və onun varisləri (sənədli publisistik qeydlər). Bakı: ―Boz oğuz‖, 1998, 174 səh. 30.Hâris el-Muhâsibî, el-Akl ve Fehmü'l-Kur'ân. C.I, Cem Yayınları, 1995. 31.Əsədov Sabir. Heydər Hüseynov. Bakı: ―Azərbaycan‖ nəşriyyatı. 1998, 96 səh.
496
Horst J. Helle TOWARD A COMPARATIVE ANALYSIS OF CHINESE AND GERMAN PHILOSOPHY I. Introduction: Ancient Greece and Germany A. Max Weber: What is Special about Western Thinking? It will be argued in the following that a significant difference between Chinese and German philosophy is the way in which reliability of
refers to the method, in addition the two traditions differ in their emphasis of content: Ancient Greek, and in its continuity German philosophizing, focusses on the individual as the subject and object of ethics and of reflection, while Chinese philosophy is centered around the family as topic and as guideline for ethical norms. In Germany, in his research and publications Max Weber (1864-1920) was active in the history and theory of culture change. In 1896 he wrote an article on The Social Reasons for the Collapse of the Roman Empire 11
in 1904 Weber published the famous journal article in which he explained the origin of modern rational capitalism with a religious motivation: The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism 12 . This text was intended as an alternative theory on capitalism, not to replace but to be added to the theory by Karl Marx. In 1920 Weber added a new introduction to that article of 1904/05 in which he pointed to certain special characteristics of European
did what happened in Europe have influence in other parts of the world? Max Weber‘s answers: 1. Only the West had developed “Wissenschaft” as science in the sense of collecting data, of systematic reflection on fundamental problems of life and the world, and of philosophical and theological knowledge based not simply on unquestioned acceptance but on skeptical questioning.
11 Die sozialen Gründe des Untergangs der antiken Kultur, in: Die Wahrheit, vol. 3, H. 63, Fr. Frommanns Verlag, Stuttgart 1896, S. 57–77, GASW 289–311 (Gesammelte Aufsätze zur Sozial- und Wirtschaftsgeschichte). 12 Die protestantische Ethik und der 'Geist' des Kapitalismus, in: Archiv für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik, vol. 20 (1904), 1–54 and vol. 21 (1905), 1– 110, überarbeitet in GARS I 1–206 (Gesammelte Aufsätze zur Religionssoziologie).
497
2. Mathematics and Experiment: There was astronomy in China, India, Babylonia, Egypt and other areas, but only in the West was astronomy based on a mathematical foundation created by the ancient Greeks. There was geometry in India, but it lacked the method of rational proof, also originating from the Greeks. The fields of mechanics and physics too started there. There were well developed sciences in India but without the rational and controlled experiment. There were alchemists in China, but scientific chemistry came about only in the West. 3. Government, Law, and Art: There were teachings about government and law in many cultures, but only in the West they were based on a rational construction of concepts and the systematic coherence of Aristotle‘s teaching. The legal system of ancient Rome and under its influence later the legal system of the Catholic Church determined the continental European law in Germany, France and other countries till this day. The uniqueness of Europe also applies to the arts. 4. Music, Architecture, Painting: China and other cultures have highly developed music, but only in the West was there a theory of harmony based on mathematics: Western compositions of, for instance, Bach can be enjoyed emotionally, but they can also be studied theoretically. Similar observations are – according to Max Weber – true in architecture and painting. Is Max Weber right, or what may be the mistakes in his description of the West? By ―the West‖ we mean Europe plus North and South America which were colonized from Europe and continued European culture. A rational construction of concepts as well as high level mathematics and of scientific experiment are mentioned by Weber as peculiar to the West and as prerequisites for its development. To test the veracity of these statements, we must look at the foundations in Western Philosophy and try to find the reasons for a peculiar Western style of thought there, if that in fact exists. B. Greece as Passage between Asia and “The West” While philosophical thinking in Europe was fundamentally influenced by Greek philosophy, large portions of the territory taken by Alexander the Great (356 – 323 BCE) were located in Asia. In particular, Persia was part of it. That should be considered a reason to expect philosophical influences from those Asian areas on ancient Greek thinking, in addition to the fact of course, that Alexander the Great had – for a short time – been taught by Aristotle who in turn was a student of Plato. By contrast to the regions where Alexander as military leader occupied land, Ancient Rome was of course a Western Empire. The territory of the Roman Empire was located much further to the West and the North,
498
including what is now France and Spain, Southern Germany and England. One might say then that in Alexander‗s Empire, Greece was the Western motherland, while in the Roman Empire, Greece was an Eastern province. In the Byzantine Empire (ca. 450 – 1450) Greece was central and in the entire Eastern part of what used to be the Roman Empire the language was changed from Latin to Greek. German philosophy developed on the basis of these historical precedents. II. The Philosophers of Ancient Greece A. The Presocratics as Precursors of Western Philosophy 1) Thales of Miletus (ca. 624–548 BCE) Mathematics started in Greece with Thales of Miletus and Pythagoras of Samos (ca. 570-490 BCE). At about the time of Laozi and Confucius in China, those ancient Greek philosophers also looked for unity and order in the world. Thales was one of the first to concentrate on that. He was from Miletus, located in a city in Ionia, on the West coast of what is now Turkey. To him Mathematics (from Greek μάθημα = máthēma "knowledge, study, learning") was the theoretical study of quantity, structure, space, and change through the use of abstraction and logical reasoning. Mathematics developed from counting, calculation, measurement, and the systematic study of the shapes and motions of physical objects 13 . Unity and order were concepts in the context of cosmology. Cosmology is the discipline that deals with the nature of the Universe as a whole. In Ancient Greek Philosophy, those questions were closely combined with the study of quantity, structure, and space. However, Thales and the other early philosophers were never simply mathematicians or cosmologists. They combined many different types of knowledge into their systems of thought. Centuries later they were often described as experts in something which in their real life they only did as part of their interest. Accordingly, our problem here is to separate the constructions of later writers from the real activities of the famous men in their life time. It seems that the early Greek philosopher Thales was fascinated by the
or light, is secondary: The main questions is: Is it? Are the things we see, real or only imagined? Are the objects we think about, real for everybody or only imagined by us? What does it mean if something is (exists)? Thales searches for ―causes and principles‖ of the natural world and natural
13 Source for this and the following paragraphs on Thales: Curd, Patricia, "Presocratic Philosophy", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Spring 2012 Edition, Edward N. Zalta editor. 499
phenomena, Aristotle writes that Thales was the first to engage in such inquiry. Aristotle also mentions that Thales and a few other ancient learned persons placed great importance on water 14 .
school of the Milesians. The tradition claims that Thales correctly predicted a solar eclipse in 585 BCE, introduced geometry into Greece from Egypt and produced some engineering marvels. Anaximander, a student of Thales, is reported to have invented the raised piece of a sundial whose shadow marks time, and to have been the first to draw a map of the inhabited world. Regardless of whether these reports are correct (and in the case of Thales' prediction they almost certainly are not), they indicate something important about the Milesians: Their interests in measuring and explaining celestial and terrestrial phenomena. Aristotle's comments do not sound as if they were based on first-hand knowledge of Thales' views, and reports say that Thales did not write a book. Yet Aristotle is confident that Thales belongs to that group of thinkers that he calls ―inquirers into nature‖ and distinguishes him from earlier poetical ―myth-makers‖. In Book I of the Metaphysics, Aristotle claims that the earliest of these, among whom he places the Milesians, explained things only in terms of their matter 15 .
Also, according to Aristotle, Thales and his students were concerned with the more abstract inquiries into the causes and principles of substance and change. There are assumptions and principles that constitute the philosophical foundations of their theories. It is therefore legitimate to treat the Milesians as having philosophical views rather than merely categorizing them as contributors to mythology. Like the other Presocratics, Thales sees nature as a complete and self- ordering system and finds no reason to call on divine intervention from outside the natural world to supplement his account: For instance, water itself may be divine, but it is not something that intervenes in the natural world from outside. While the evidence for Thales' naturalistic account is circumstantial, this attitude can be directly verified for Anaximander who became successor and pupil to Thales. Anaximander emphasizes the orderly nature of the universe and indicates that the order is internal rather than imposed from outside. This is an important step toward the abstraction of the concept of order from the will and power of a person! It may be a step from religion to
14 Aristotle: Metaphysics 983b 1–33. 15 Aristotle, Metaphysics I.3 983b 6–18. 500
In summary: The great and lasting achievement of Thales and his students that may have made the European culture different from others, is not only mathematics: They added the following areas of inquiry: 1) Measuring and explaining phenomena in the sky and on earth. 2) Inquiries into nature rather than mere myths. 3) Looking at substance or a stuff as common foundation of the world. 4) Seeing the world as a self-ordering system. In the European tradition the philosopher is faced with alternative views and he or she is under obligation to form his own judgement, if need be, also in contradiction to other thinkers.
Yüklə 6,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|