Beynəlxalq və avropa standartlarına əsasən tərəvəz
məhsullarının ölçülərinə qoyulan standartlar.
Tez yetişən kartof, çəkisi, q baş soğan, diametri, mm
20 qramdan az olmamalıdır soğanaq 10-20
15-25
Kələmin çəkisi, q 20-40
Tez yetişən sortlar 40-70
350-dən az olmamalıdır 70 və çox
Digər kələmin çəkisi
500-dən az olmamalıdır kəvər, diametri, mm
Gül kələm, diametri, mm 10 mm-dən az olmamalıdır
110-dan az olmamalıdır Xiyarın çəkisi, q
146
Kök, diametri mm, çəkisi q Açıq sahədə becərilən xiyarın
Diametri 10 mm-dən az çəkisi çəkisi 180 q-dan az olmalı
150 q-dan çox olmamalıdır tez İstixana xiyarları 250 q-dan az
yetişən sortlar üçün digər sortlar olmamalı, uzunluğu 300 mm- dən az
diametri 20 mm-dən az olmamalıdır olmamalı, diametri 40-70 mm-dən az
çəkisi 150 q-dan çox olmamalı olmamalı
pomidor, diametri, mm
yumru formalar
35-40 Paxla, diametri, mm ekstra,
40-47 6 mm çox olmayan
47-57 I 9 mm çox olmayan
57-67 II 9 mm çox olanlar
77-87 Göbələklər (istixana şampinionu),
papağının diametri və ayaqlarının
uzunluğu, mm
Uzunsov formalar
30-35 Örtülü sahədə
35-40 papağı Ayağı
40-47 I 15-35 20
47-57 II 30-55 25
57 və çox III 45 və daha çox 30
Badımcanın, diametri, mm girdə və
armuda bənzər-70, uzunsov-40 Açıq sahədə
Papağı Ayağı
I 20-35 20
II 30-65 25
III 60 və daha çox 30
Qıtıq otu, diametri və uzunluğu, mm
I 25 200
II 15 100
147
Ə D Ə B İ Y Y A T
Бабичева О.Н., Иванова Г.А. Немец С.М.
Техологический
контрол
овощесушильного
пищеконцентратного производства. М., «Пищевая
про- мышленность». 1967, 293 с.
Широков Е.П. Практикум по технологии
хранение и переработки плодов и овощей Москва
«Колос» 1974, 222 с.
Технология хранения и переработки плодов и
овощей с основами стандартизации Москва ВО «
Аеропромиздат» 1988, 318 с.
Сборник ГОСТов на картофель, овощи, плоды,
ягоды и продукты их переработки. Издательство
стандартов (последнее издание).
Сборник технологических инструкций по
производству консервов. В 2-х томах. М: Пищевая
промыщленность, 1977.
Справочник товароведа продовольственных
товаров т.1, М: Економика, 1968.
Справочник для работников лабораторий
пищеконцентратного и обощесущильного прозводств
Т.Ж. Алимова, В.Н. Гулеев, Т.С. Захаренко и др.; под
ред. В.Н Гулеева, и Т.Ж. Алимовой-М.:
Агропромиздат, 1986-206 с.
В.П. Крищенко Методы оценки качества
растительной продукции Москва «Колос» 1983. 190 с.
Л.А. Трисвятский, Б.В. Лесик, В.Н.Курдина
Хранение и технология сельскохозяйственных
продуктов. Под ред: Л.А. Трисвятский. Изд. 2-е,
перерав. и доп. М., «Колос» 1975. 448 с.
148
M Ü N D Ə R İ C A T
Giriş.................................................................................................................3
Tərəvəzlərin kimyəvi tərkibi və keyfiyyəti
I. Fəsil. Kimyəvi tərkibin ümumi xarakteristikası.....................................5
Azotlu maddələr............................................................................................11
Karbohidratlar...............................................................................................13
Üzvi turşular..................................................................................................19
Qlikozidlər və alkaloidlər.............................................................................27
Aşı maddələr və başqa polifenol birləşmələr................................................28
Efir yağları....................................................................................................28
Piqmentlər.....................................................................................................30
Yağlar və mum..............................................................................................32
Vitaminlər.....................................................................................................34
Mineral maddələr..........................................................................................44
II Fəsil. Tərəvəzlərin əmtəəlik keyfiyyəti..................................................51
Becərmə şəraitinin məhsulun keyfiyyətinə və
saxlanmsına təsiri......................................................................................... 51
Keyfiyyət analizlərinin aparılması üçün orta nümunələrin
seçilməsi........................................................................................................54
Orqanoleptik üsulla keyfiyyətə nəzarət........................................................57
Fizili-kimyəvi tədqiqat üsulları.....................................................................58
Mayelərin sıxlığının areometrlə təyini..........................................................58
Refraktometerik analiz üsulları.....................................................................60
Laboratoriya refraktometrləri........................................................................61
Kimyəvi analizlərin üsulları və istifadə qadaları.........................................63
Nəmliyin və quru maddənin təyini...............................................................63
Nəmliyin qurutma üsulu ilə təyini. ..............................................................64
Nəmliyin sabit çəkinin alınmasına qədər qurudulması üsulu ilə təyini....... 64
Nəmliyin sürətli üsulla təyini 130
0
C temperaturda qurutma........................65
VÇ-cihazı ilə qurutma (yüksək tezliklə-VÇ) ...............................................66
(Titrlənən) ümumi turşululuğun təyini..........................................................69
Aktiv turşululuğun (pH) təyini......................................................................72
pH-ın indikator kağızı ilə təyini ...................................................................72
pH-ın potensiometrik üsulla təyini ...............................................................73
Şəkərlərin təyini............................................................................................74
Şəkərlərin miqdarının ferrosimid üsulu ilə təyini ........................................74
Qlükozanın miqdarının təyini.......................................................................79
Lazım olan reaktivlər ...................................................................................81
Nişastanın fermentativ hidroliz üsulu ilə təyin.............................................85
Sellülozanın maddələrin təyini.....................................................................87
149
C vitaminin təyini.........................................................................................90
Aşı və boyaq maddələrin təyini....................................................................95
III Fəsil. Əsas reaktivlər və onların hazırlanması.
Məhlulların hazırlanması.........................................................................100
Faizli məhlulların qatılığı............................................................................100
Titrli məhlullar............................................................................................105
Kükürd və xlorid turşularının titrli məhlulların hazırlanması....................106
Titrin natrium karbonatla müəyyən olunması.............................................108
Turşu titrinin natrium boratla müəyyən olunması......................................109
Natrium hidrooksidin titrli məhlulunun hazırlanması (NaOH)..................110
0,1n gümüş nitrat məhlulunun hazırlanması...............................................113
(Şəkərləri təyin etmək üçün) Kalium permanqanat məhlunun
hazırlanması................................................................................................114
0,1n. Hiposulfit məhlulunun hazırlanması..................................................115
Kalium bixromatla titrin müəyyən edilməsi...............................................116
0,1 n. Yod məhlulunun hazırlanması..........................................................117
Fiksanallardan məhlulların hazrlanması.....................................................119
İndikatorların hazırlanması.........................................................................120
IV Fəsil. Tərəvəz xammalının keyfiyyətinə tətbiq edilən
texniki nəzarət üsulları.............................................................................122
Xammalın sınağı üsulları ...........................................................................122
Xammalda texniki analiz (təzə kartofda) ...................................................123
Kartof yumrularında çirklənmənin təyin ...................................................124
Təzə, ağbaş və gül kələm Xarici görkəmi, kütlə,
ölçü və deffektlərin təyini. .........................................................................125
Baş soğan (təzə) .........................................................................................126
Təzə kök və çuğundur ................................................................................126
Şüyüd, cəfəri, kərövüz göyərtiləri...............................................................127
Ağ köklər və kasnı otu (təzə) ...................................................................127
Təzə göy noxud 128
V Fəsil. Tərəvəz məhsullarının standartlaşdırılması
Standartlaşdırmanın tarixi və vəzifələri......................................................129
Standartların təsnifatı..................................................................................133
Meyvə tərəvəz standartlarının qurluşu.......................................................138
Beynəlxalq və avropa standartlarına əsasən tərəvəz
məhsullarının ölçülərinə qoyulan standartlar..............................................145
150
Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyiu
Aqrar Elm Mərkəzi
Azərbaycan Elmi Tədqiqat Tərəvəzçilik İnstitutu
Həsənov Sadıq Paşa oğlu
Tərəvəzlər Keyfiyyətli, Kimyəvi-texniki
Nəzarət, Standartlar
Kompüter yığıcısı: R.Z. Rəcəbova
Çapa imzalanıb: 07.05.2013
Kağızın formatı: 60x84 1/16
Fiziki çap vərəqi:
Sifariş: Sayı:100
Kitab “Yeni poliqrafist” MMC-nın mətbəəsində
çap olunmuşdur.
Ünvan: Q. Qarayev Pr. 94
Tel: (012) 570-34-56