Дастурий таъминотни ишлаб чикиш технологияси

Dasturlash samaradorligi.
Dasturlashning asosiy vazifasi samarador dastur emas balki to’g’ri va ishonchli dastur yaratish. To’g’ri lekin samarasiz dasturni optimallab to’g’ri samarador dastur qilish mumkin. Lekin samarali, ammo noto’g’ri dasturni kamdan-kam hollarda to’g’rilash mumkin bo’ladi. Shuning uchun optimallash dasturlashning ikkinchi bosqichi hisoblanadi.
To’g’ri dastur olish esa birinchi bosqich bo’ladi. Noto’g’ri dasturiy ta`minlash foydasiz bo’ladi. Chunki uni tushunish ko’p tomonlama mehnat sarfini talab etadi.
Ko’pincha vaqtning ko’p qismi (uning hajmiga nisbatan %) dasturni uncha katta bo’lmagan kiritik deb nomlanuvchi qismni bajarilishga sarflanadi. Bilimlarni samadorligini orkasidan quvish suiste`mol qilishga olib keladi.
Samaradorlikka munosabat.
Dasturning 3 xili mavjud bo’lib, ularning har biriga samaradorlik ham turlicha bo’ladi:
Birinchi turiga ko’p foydadanuvchi dasturlar kiradi. Bularga jarayon samaralari, ko’ramalar (komplyatorlar), tadbikiy dastur va adabiyotlarni hisobga oluvchi samaralar kiradi. Demak bular uchun samaradorlikni ularni ko’p qo’llanilishi va o’ziga xos bajarilishi sabab asosiy vazifasidir.
Ikkinchi turiga uzoq vaqt ullaniladigan ishlab chiqarish dasturlari kiradi. Bu turdagi dasturlarini usta tuzatuvchilar tuzatadilar. Dasturlarni samaradorlikka jiddiy qaralsada, ammo o’tgan dasturni ekpulatatciyasiga katta axamiyat beriladi.
Uchinchi turga dasturchilar tomonidan emas, balki ilmiy xodimlar va adminasrratorlar tomonidan tuzilgan dasturlar kiradi. Bu erda samaradorlik dastur uchun tegishli bo’lib, berilgan xotira hajmida joylashgan va qo’llanilayotgan vaqtida bajarilishi kerak.
Dasturni samaradorligini oshirish ko’pincha usular uni oson o’qilishi uchun ta`sir ko’rsatadi. Dasturni oson o’qilishiga uning samaradorligiga nisbatan ancha jiddiy qaraladi. Chunki bunday dasturlarni sozlash, modifitcirlash va undan foydalanish ancha osondir.
Optimallashtiruvchi kompyuterlar.
Samaradorlik dasturni loyihalashning ikkita bosqichida muhimdir: Ob`ekt dasturini samaradorligini yaratuvchi ko’rama juda katta hajmga ega bo’ladi. Lekin juda sekin ishlaydi. Chunki u ob`ekt dasturini optimallashtiradi.
Shu sababli xozirgi 1 ta mashina 2 tadan komplayatorlar har bir kirish tili uchun ishlaydi.
1 - chi komplyator tez ishlaydi, lekin samarasiz ob`ekt dasturlarini yaratadi. Bu komplyator dasturiy sozlashda ishlatiladi.
2 - chi komplyator sekin ishlaydi ammo dasturni optimllab samarali ishlab chiqaradi. Bu komplyatorlarda ob`ekt modullarini yaratilishiga foydalidir.
Programani oz hajmi bilan ishlash samaradorlik deb ataladi. Lekin samaralorlik 2-bosqich bo’lib, birinchi bosqichda dasturni to’g’ri ishlashini tashkil qilish kerak.