“Informasiya İqtisadiyyatı”

 
IX mövzuya aid suallar: 
 
1. «İctimai seçimin daxili məsrəfləri» anlayışına tərif verin. 
İctimai  seçimin  daxili  məsrəfləri  funksiyasının  xassələrini  təsvir 
edin. 
2. «İctimai seçimin kənar məsrəfləri» anlayışına tərif verin. 
İctimai  seçimin  kənar  məsrəfləri  funksiyasının  xassələrini  təsvir 
edin. 
3.  İctimai  seçimin  ümumi  məsrəfləri  funksiyasının 
xassələrini təsvir edin. 
4.  İctimai  seçimin  daxili  məsrəfləri  x
2
  düsturu  ilə,  ictimai 
seçimin kənar məsrəfləri isə 1,2−1,2x düsturu ilə verilir. Burada x 
− dəstək qrupunun onluq kəsirlə ifadə olunan çəkisidir.  
Aşağıdakıları müəyyənləşdirin: 
 
ictimai seçimin ümumi məsrəfləri funksiyası; 
 
qərarın  təkbaşına  qəbul  edildiyi  halda  ictimai  seçimin 
daxili, kənar və ümumi məsrəfləri; 
 
qərar  yekdil  qəbul  edildiyi  halda  ictimai  seçimin  daxili, 
kənar və ümumi məsrəfləri; 

---

 
92 
 
sadə  çoxluq  qaydası  üzrə  səsvermə  halında  ictimai 
seçimin ümumi məsrəfləri; 
 
konstitusiya  çoxluğu  qaydası  üzrə  səsvermə  halında 
ictimai seçimin ümumi məsrəfləri; 
 
ictimai  seçimin  ümumi məsrəflərinin optimal çoxluğu və 
minimal ölçüsü; 
Cavab: 60% 
 
informasiya  texnologiyalarının  inkişafı  nəticəsində  daxili 
məsrəflərin  dəstək  qrupunun  hər  bir  çəkisi  üçün  20%  azaldığı 
halda  ictimai  seçimin  ümumi  məsrəflərinin  optimal  çoxluğu  və 
minimal miqdarı; 
Cavab: 75%. 
5.  Bəyənən  səsvermə,  ardıcıl  bəyənən  səsvermə,  ardıcıl 
bəyənməyən səsvermə prosedurlarını təsvir edin. 
6. A, B və C ekspertləri  Bord prosedurunun köməyi ilə K, L 
və  M  alternativlərini  sıralamalıdırlar.  Ekspertlər  alternativləri 
onların  üstünlük  dərəcəsinin  azalmasına  görə  bu  cür 
yerləşdirmişlər: A və C ekspertləri – K,L,M; B eksperti − L,M,K. 
Aşağıdakıları müəyyənləşdirin: 
 
hər alternativ üçün dərəcələrin cəmi; 
 
hər alternativ üçün orta dərəcə; 
 
hər alternativ üçün dərəcələrin dispersiyası; 
 
alternativlərin  üstünlük  dərəcəsinin  azalması  qaydasında 
yerləşməsi. 
Cavab: L, K, M. 
7. Alternativlərin sayının ikiyə, üçə və dördə bərabər olduğu 
halda dövrlü səsvermə doğurmayan Kondorse matrisinə aid misal 
göstərin. 
8. Alternativlərin sayının üçə, dördə və beşə bərabər olduğu 
halda  dövrlü  səsvermə  doğuran  Kondorse  matrisinə  aid  misal 
göstərin. 
9.  Ənənəvi  demokratiyanın  və  elektron  demokratiyanın 
əsaslandığı prinsipləri sadalayın.