~ 445 ~
hissəsini dolduran sorbent zonasına daxil edilir. Burada sonadək
qıcqırma, həmçinin yaĢına və sorbentdə yerləĢən mayaların
fizioloji vəziyyətinə uyğun Ģəkildə Ģərabın bioloji fəal maddələrlə
zənginləĢdirilməsi baĢ verir.
Maya məhlulu 5-7 milyon/sm
3
maya hüceyrəsi hesabı ilə maya
generatorundan (27) ĢampanlaĢma üçün olan aparatın (6) daxilində
yerləĢən xüsusi yetiĢdiriciyə verilir. Burada mayalar xarici mühit
amillərinin təsiri altında fiziolji fəallığını dəyiĢir və həlqəvi
məsaməli tozlandırıcıdan keçməklə ikinci qıcqırma zonasına daxil
olur. ġərabın yetiĢmə prosesini tamamlamaq və vahid axında
müxtəlif yetiĢdirilmə müddətli Ģampan almaq üçün aparatın (6)
yuxarı hissəsidən çıxan ĢampanlaĢmıĢ Ģərab 2 axına bölünür və
onlardan biri rezervuarlara (7,8,9) yetiĢdirilməyə yönəldilir.
ġampanlaĢmıĢ Ģərabın ikinci axını doldurulmaya yönəldilir, yaxud
yetiĢdirilmiĢ Ģərab axınlarından biri ilə qarıĢdırılır, soyuqla
iĢləndikdən və ekpedisiya likoru vurulduqdan sonra butulkaya
doldurulur. YetiĢdirimiĢ Ģərab aparatlardan (7,8,9) ayrıca axınlarla
Ģampanın stabil keyfiyyətini təmin edən nisbətlərdə soyudlur,
ekspedisiya likoru vurulur və doldurulmaya yönəldilir.
YetiĢdirilmiĢ Ģampanın bir hissəsi rezervuardan (7) ekspedisiya
likoru hazırlamaq və yetiĢdirmək üçün rezervuarlara (23,24)
verilir. Qırmızı Ģərab materiallarının hazır kupajı nasosla (31)
soyuqla iĢlənmə üçün sorbentlə doldurulmuĢ aparata (32) daxil
edilir. Sonra həmin materialı 7-10
0
C temperatura qədər qızdırır,
filtrdən keçirir, 15-17 q/dm
3
hesabı ilə likor vurulur və sorbentlə
doldurulmuĢ aparata (35) ĢampanlaĢmaya yönəldirlər. Mayaların
ĢampanlaĢmaya hazırlanması – ĢampanlaĢma üçün aparatın (35)
daxilində yerləĢən xüsusi yetĢdiricilərdə aparılır. Burada mayalar
xarici mühit amillərinin təsiri altında (temperatur 10-12
0
C, təzyiq
500 kPa) anaerob həyat fəaliyyətinə uyğun nizamlanır. Mayalar
ikinci qıcqırma zonasına daxil olmazdan əvvəl rezervuar likoru ilə
5-7 q/dm
3
hesabı ilə qarıĢdırılır. Likorun fasilələrlə verilməsi
mayaların qıcqırtma qabiliyyətini yüksəldir və nəticədə ikinci
qıcqırma intensivləĢir ki, bu da qırmızı Ģərab materiallarının
ĢampanlaĢmasında xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. 2/3 hissəsi
~ 446 ~
sorbentlə doldurulan aparatda (35) ikinci qıcqırma və Ģərabın
bioloji fəal maddələrlə zənginləĢməsi baĢ verir. ġampanlaĢmıĢ
qırmızı Ģərab aparatda (37) soyudulur, filtrdən keçirilir və iki axına
ayrılır. Bunlardan biri qəbuledici rezervuara (39) yönəldilir və
rezervuarlarda (18, 21) xüsusi hazırlanmıĢ ekspedisiya likoru ilə
dozalaĢdırılır. Ġkinci axın çəhrayı oynaq Ģərablar üçün qəbuledici
rezervuara (40) yönəldilir. Oraya həm də rezervuarda (13) soyudul-
muĢ ĢampanlaĢmıĢ ağ Ģərab axınlarından biri dozalaĢdırılır.
Qəbuledici rezervuara (40) daxil olan ĢampanlaĢmıĢ qırmızı Ģərab
elə miqdarda götürülür ki, rəngi səciyyələndirən göstəricilər
həmçinin çəhrayı oynaq Ģərabların orqanoleptiki göstəriciləri sabit
qalsın. Qeyd olunan texnoloji üsullar qırmızı «Azərbaycan mirva-
risi» və çəhrayı «Bravo» oynaq Ģərablarının texnologiyasının
iĢlənib hazırlanmasında istifadə edilmiĢdir.
Qırmızı oynaq Ģərabların etalonu Rusiyada buraxılan Kazak
Similyan oynaq Ģərabıdır. Don kazakları tərəfindən XVIII əsrdən
Similyan kəndində saxaroza əlavə etmədən, Ģampan butulkalarında
yerli qırmızı Ģərabların ikinci qıcqırması yolu ilə alınmıĢdır. ġərab,
qıcqırma gedən butulkada, maya çöküntüsü ilə birlikdə satıĢa
verilir.
Hazırda Similyan oynaq Ģərablarının texnologiyası xeyli dəyi-
Ģikliyə məruz qalmıĢ, bununla belə, Ģərabın orijinal Don xarakteri
saxlanılmıĢdır.
Dostları ilə paylaş: