«Azərbaycan mirvarisi» adlı qırmızı oynaq Ģərabı 1980-ci
ildən Bakı Ģampan Ģərabları zavodunda buraxılır. ġərab materialını
hazırlamaq üçün ġamaxı rayonunda becərilən Mədrəsə üzüm
sortundan istifadə olunur. Üzüm gilədə 17 %-dən çox Ģəkər
topladınqda yığılır. ġərab materialı, Ģirəni əzintidə qıcqırtmaqla
hazırlanır. Kupaja 30%-ə qədər qırmızı və ağ Ģampan Ģərab
materialı daxil edilir. AlınmıĢ kupaj emal olunur və 20-50 gün
dincə qoyulur. Qıçqıran qarıĢıq kupajdan, rezervuar likoru və maya
məhlulundan ibarətdir. Onu akratoforda qıcqırdır və Ģərab təbii
qıcqırmadan alınan karbon qazı ilə doydurulur. Hazır Ģərab 5
gündən az olmamaq Ģərtilə nəzarət yetiĢdirilməsinə qoyulur.
ġərabın spirtliyi 11,5-13,5 h.%, Ģəkəri 6-8q/100ml, titrləĢən
turĢuluğu 5-7q/dm
3
təĢkil edir. ġərab qırmızı rəngə və zərif buketə
malikdir.
Fransa, Ġtaliya, ABġ, Bolqarıstan, Macarıstan, Çexiya və
Slovakiyada da qırmızı oynaq Ģərablar hazırlanır. Adətən bu
Ģərablar butulka üsulu ilə hazırlanır və 9 aydan (Fransanın Burqund
qırmızı oynaq Ģərabları), 3 ilə (Macarıstan) qədər yetiĢdirilir.
Uzaq xaricdə qırmızı və çəhrayı oynaq Ģərablar ağlara nisbətən
az buraxılır. Fransada butulka üsulu ilə hazırlanan yüksək
keyfiyyətli «oynaq Burqund» Ģərabı yüksək dəyərləndirilir.
~ 450 ~
Butulkalarda saxlanma müddəti azı 9 aydır. Kuvenin (birinci növ
Ģirə) tərkibinə azı 30% – Kotd¸Or rayonundan ġardone, Pino;
Yonna rayonundan ġardone, Sessar, Tresso; Bojole-Makone
rayonundan ġardone, Pino, Qamedən alınan Ģərab materialı daxil
olmalıdır. Qalan 70%-i Burqund qrand ordinar Ģərab materialı
təĢkil edir.
Ġtaliyada bir neçə markada qırmızı və çəhrayı oynaq Ģərablar
buraxılır. Onlar Ģəkərin kütlədəki payına görə fərqlənir: Bryut (1,5
q/100 sm
3
), turĢ (1,7-3,5 q/100 sm
3
), kəmturĢ (3,3-5 q/100 sm
3
).
Daha məĢhuru qırmızı və çəhrayı Lambruskodur.
ABġ-da qırmızı və çəhrayı oynaq Ģərablar butulka və rezervuar
üsulu ilə hazırlanır. «Kaliforniya çəhrayı Ģampanı», «Kaliforniya
Burqundu», «oynaq Burqund», «qırmızı ġampan» Ģərabında
Ģəkərin kütlədə payı 1,5-dən 4 q/100 sm
3
-dək, titrləĢən turqĢuluq
azı 6,5 q/100 sm
3
təĢkil edir.
Bolqarıstanda «Ġskra» və digər qırmızı oynaq Ģərab Mavrud,
Qımza, Kaberne-Sovinyon üzüm sortlarından istehsal olunur.
Kupajda 20% yetiĢdirilmiĢ Ģərab materialından istifadə olunur.
Rəng intensiv olduqda kupaja ağ Ģərab materialı məsələn, Rkasiteli
əlavə olunur.
Macarıstanda butulka üsulu ilə çəhrayı oynaq Ģərab «çəhrayı
Kremet» və «çəhrayı Panonia» və qırmızı turĢ oynaq «Panonia
VereĢ» hazırlanır. Xüsusilə, keyfiyyətli Ģərablar qrupuna aid edilən
«Ersvezer VereĢ» qırmızı oynaq Ģərabı butulkada 3 il müddətində
yetiĢdirilməklə hazırlanır.
Çexiya və Slovakiyada butulka-filtrasiya üsulu ilə «Qubert» və
fasiləli rezervuar üsulu ilə «Qubert klub» qırmızı oynaq Ģərabları
hazırlanır.
17.2.2. Muskat oynaq
şərablar
Hazırlandığı üzüm sortlarına xas olan ətir və dada malik olur.
Bu Ģərablarda orijinal və yüksək keyfiyyətli oynaq Ģərabların
səciyyəvi xüsusiyyətləri özünü yaxĢı biruzə verir. Muskat üzüm
~ 451 ~
sortları geniĢ yayılmıĢ və Ģampan istehsalı yaxĢı inkiĢaf etmiĢ
Ġtaliya, Fransa, MDB və s. ölkələrdə kütləvi istehsal olunur.
Muskat oynaq Ģərablar saxaroza əlavə etmədən hazırlanır.
Onların əsasını ağ Muskat, çəhrayı Muskat, macar Muskatı,
Ġsgəndəriyyə Muskatı, Aleatiko və s. üzüm sortalarından alınan
ətirli Ģirin Ģirə təĢkil edir. ġəkərliyi bərabərləĢdirmək və daha yaxĢı
oynaqlıq xüsusiyyəti vermək üçün kupaja 40%-ə qədər Pino,
Rislinq və Aliqote sortlarından alınan emal olunmuĢ Ģampan Ģərab
materialı əlavə olunur.
Dostları ilə paylaş: |