www.ziyouz.com kutubxonasi
215
— Nimadan qo‘rqdingiz?
— Tug‘ishdan...
— Qiynaldimi?
— Qiynalish ham gapmi, — dedi Zaynab, — o‘z ko‘zingiz bilan ko‘rmaganingiz uchun
ishonmaysiz.
— Oyim mundog‘ demagan edi-ku?
— Sizdan yashirg‘anlar.
Otabekning yuragi juda uyushib ketdi. Hatto kundashini parishoni xotir qilg‘an bu gap
Otabekka qandog‘ ta’sir qilishi ko‘b tafsilga muhtoj emas. Bu to‘g‘rida Zaynabka yana
savol tashlab tafsilot olishdan qo‘rqdi, ham uzoq o‘lturolmadi. Choyini naridan-beri ichib,
o‘runini to‘shatib yotdi. Zaynab sham’ni o‘chirdi. Hali yotmoqqa vaqt erta edi — Zaynab
Kumushlik uyga — xotinlar oldig‘a chiqib ketdi.
Otabek uxlash uchun yotqan bo‘lsa ham haligi gap uni ko‘z yumdirmay qo‘ydi, o‘ng,
so‘l, chalqancha yotib boqar edi. Lekin Zaynabning «qiynalish ham gapmi?» jumlasi
qulog‘i ostidan ketmas edi... Kumushning uyidan keti uzilmay kelib turg‘an xotinlarning
g‘o‘ng‘ir-g‘o‘ng‘iri ham uning uyqusig‘a xalal berar va ora-chora go‘dakning yig‘lag‘an
tovshi ham eshitilar edi. Bu ma’sum tovushqa qarshi unda bir xil yaqinliq — otaliq hissi
qo‘zg‘alg‘andek bo‘lsa ham, ammo boshqa qora xayollar ichida tez yo‘qolur edi. Shu
yo‘sun ivir-jivir, achchig‘ va chuchuk holat ichida uxlab ketdi. Bir-ikki kun mi-yonasidagi
kechinmalar turlik rang bilan uning uyquliq dimog‘ida akslana boshladilar... Cho‘chib
uyg‘ondi... Yonida Kumush... Zaynab yo‘q edi. Uyquliq ko‘zi bilan narigi uyga quloq
soldi, hanuz boyag‘i tovushni eshitdi va o‘ng yonini bosib ko‘rpaga burkandi, mundan
keyin tinch uxlab ketdi...
Tush ko‘rar edi: «Chamanda gullar ochilg‘an emish... Bu gulshan uning o‘ziniki
emish... Ul rango-rang chechaklardan ko‘zini ololmas emish. Tevarakka kelgan yovdan
xavf bor emish... Xanjarini ushlab yovg‘a qarshi chiqg‘an emish... Yov qochqan emish...
Yov orasida onasi ham bor, otasi ham ko‘rinar emish... Qaytib chamanga kirsa bir sigir
gulni bosib, yanchib o‘tlab yurg‘an emish... Bu holdan o‘zini unutkan va qo‘lidag‘i xanjari
bilan sigirga yugirgan emish... Sigir emas — sariq sochlik albasti emish...
Darmonsizlang‘an va xanjari qo‘lidan tushkan emish... Dunyoni qorong‘uliq bosqan
emish...» Cho‘chib uyg‘ondi va o‘z yonida uxlab yotqan Zaynabni ko‘rdi. Haligi
bosinqirashdan yuragi gup-gup urar va vujudini ter bosqan edi. Sekingina o‘ng yonig‘a
ag‘darilib havli tomong‘a qarab yotdi. Uning ag‘darilishi bilan Zaynabning ko‘zi
ohistag‘ina ochilib yana yopildi.
Vaqt saharga yaqin, tevarakdagi xo‘rozlar ketma-ket qichqirar edilar. Yaqin oradag‘i
objuvoz poyko‘pining zarbi yerni silkitib-silkitib to‘lqin berar edi. Narigi uyda yonib
yotqan sham’ nuri daricha tirqishidan milt-milt ko‘zga ilinur, ammo ship etkan tovush
eshitilmas edi. Ul qaytib uxlayolmadi. Kumushning kechagi qiynalishi to‘g‘risida
xayollanib ketdi. Subh azoni aytilib, sekin-sekin tong yorib bordi, mahalla masjididan
ham azon tovshi kelgach, ul tahorat olmoq uchun qo‘zg‘aldi.
Kumushning yonig‘a kirish qulay bo‘lsin, deb no-nishtani Zaynabning uyida qildi.
O‘zbek oyim tarafidan kirish uchun ruxsat berilgan edi. Choydan keyin doyacha Kumush
yonidan bir oz vaqtg‘a chiqib turdi. To‘rga Kumush yotqizilg‘an, uning oyog‘ tomonida
O‘zbek oyim chaqaloqni ko‘tarib o‘lturgan edi. Otabek kirganda o‘zining siniqg‘an yuzi,
ichkariga botinqirag‘an ko‘zi bilan Kumush iljayib unga qaradi. Otabek tutilinqirab,
«muborak bo‘lsin!» dedi. Kumush javob o‘rniga uyalib yuzini ko‘rpaga yashirdi. O‘zbek
oyim:
— Berganga qulliq bo‘lsin, o‘ltur, — dedi.