193
“TƏNQİD DƏ VAR, MƏŞĞUL OLDUĞU
ƏDƏBİYYAT DA”
(Tənqidçi və ədəbiyyatşünas, Əməkdar Elm Xadimi, Şöhrət
və İstiqlal ordenli akademik Bəkir Nəbiyevlə 80 yaşının
astanasında edilən ədəbiyyat söhbəti)
E.A. - Ustad tənqidçi Yaşar
Qarayev Məmmədcəfər Cəfəro-
va həsr etdiyi əsərində yazır ki, yaradan şəxsiyyətin, düşünən
zəkanın ömür dünyası həmişə bir fəsildə yaşanır: əbədi gənc-
likdə! Azərbaycanın ictimai həyatında,
xüsusilə onun huma-
nitar düşüncə sisteminin qu-rulmasında xüsusi rolu,
çəkisi olan
Bəkir Nəbiyev ömrünün 80-ci axarında özünü necə hiss edir:
“yol üstündə duran qoca dərviş ki-mi”, yoxsa “əlimdədir hələ
qələm” nidasının daşıyıcısı kimi?
B.Nəbiyev - Mənə, əlbəttə “qoca dərviş” sözləri daha uyarlı
görünür. Amma bu cümlədəki “yolun üstündə duran” mürək-
kəb
təyininə bir düzəliş verərdim, onu “yolla gedən” sözləri ilə
əvəz edərdim. Çünki “yol üstündə durmaq” anlayışının bir “yol
kəsmək”, “mane olmaq” çaları da var.
Bu çalar mənim indiki
durumumu, missiyamı ehtiva etmir. “Əlimdədir hələ qələm”
sözləri isə bu baxımdan mənə daha məqbul görünür. Doğrudur,
bu
qələm indi, məsələn, on il bundan əvvəlki səmərə ilə işlə-
mir. Lakin Tanrıya şükürlər
olsun ki, o hələ mənim əlimdədir.
E.A. - Deyirlər yaşa dolduqca insanı daha çox ömrün baki-
rəlik çağı, uşaqlıq dünyası özünə çəkir. Bəlkə elə “geriyə bax-
ma, qoca” imperativi burdan qaynaqlanır?! Həyatınızın bu ahıl
vaxtında uşaqlıq illərinin hansı xatırəsi öz mələk qanadları ilə
Bəkir müəllimin yaddaşını titrədir?
B.Nəbiyev - Sualı elə gözəl
sözlərlə bəzəmisiniz ki, onun
bəkarətinə xələl gətirmək istəməzdim. Təəssüf ki, uşaqlıq çağ-
larımdan ən çox yadımda qalan qırmızı epoletli, qızılı düyməli
paltarlar geymiş qaragü-ruhçuların 1937-ci ildə gecə yarısı
bütün ailəmizi hələşan edib atamı apardıqları dəhşət anıdır.
Gördüyünüz kimi, burada uşaqlıq
xatirələrimin o romantik mə-
lək qanadları yonulmuş, onları repressiya canavarının qanlı
pəncəsi əvəz etmişdir.