N. M. AĞABƏyli

---

N. M. AĞABƏYLI 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
INŞAAT MATERIALLARI VƏ 
MƏMULATLARI KURSUNDAN 
MÜHAZIRƏLƏR 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
BAKI-2006 
 

---

 
 
 
 
2 
2 
GIRIŞ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Insanlar daha yaxşı və rahat yaşaya bilmələri üçün ehtiyacları 
olan əşyaların hazırlanmasında istifadə etdikləri və onları emal edərək 
əmələ  gətirdikləri  hər  şeyə  material  deyilir.  Tikintidə  işlədilən  hər 
hansı  material  inşaat  materialı  adlanır.  Inşaat  materialları  fənninin 
vəzifəsi  hər  kəsə  tikinti  ilə  əlaqəli  istifadə  edəcəyi  materiallar 
haqqında  kifayət  dərəcədə  biliyə  malik  olmaları  üçün  məlumat  ver-
məkdir. 
Bir  binanın  yaxud  tikilinin  ömrü  işlədilən  materialların  key-
fiyyəti və yerli-yerində istifadəsi ilə artırıla bilər. Əsrlərcə öncə tikil-
miş bina və tarixi abidələrin dövrümüzə qədər çatmasının sirri, onların 
tikintisində işlədilən materialların düzgün seçilməsində axtarılmalıdır. 
Bu  gün  tikintidə  çox  çeşidli  materiallar  işlədilir.  Bunların  bir 
qismi təbii olaraq təbiətdən alınır, digər qismi isə süni olaraq fabrik və 
zavodlarda istehsal edilir. Bu materialların hansı xammaldan və hansı 
üsulla  alındığını,  fiziki,  kimyəvi  və  mexaniki  xassələrə  malik 
olduğunu,  tikintidə  ən  uyğun  yerdə  və  formada  istifadə  oluna 
bilməsini bilmək lazımdır. 
Tikintiyə sərf olunan vəsaitin orta hesabla 50 %-i inşaat mate-
riallarının  payına  düşür.  Buna  görə  inşaat  materiallarının  istehsal 
texnologiyası mütərəqqi üsullardan istifadə edilməklə elə təşkil olun-
malıdır ki, onların maya dəyəri daim aşağı düşsün. 
Inşaat mühəndisi verilən şərtlərə uyğun olan materialı seçmək 
və onların düzgün işləmə tərzini müəyyən etməyi bacarmalıdır. 
 
 

---

 
 
 
 
3 
3 
I FƏSIL 
INŞAAT MATERIALLARININ ƏSAS 
XASSƏLƏRI