§ 2. O’zbekistonda oilanining konstitutsiyaviy maqomi Oila jamiyatning asosiy, birlamchi bo’g’ini hisoblanadi. Oilaning jamiyat hayotida tutgan o’rni muhim ahamiyat kasb etadi. O’zbekistonda oila haqida g’amxo’rlik konstitutsiyaviy yo’l bilan ham amalga oshiriladi. Konstitutsiyamizning uchinchi bo’lim XIV bobi “Oila” deb nomlanib, undagi to’rtta modda – 63-66 moddalar unga bag’ishlangan.
Oila jamiyatning asosiy bo‘g‘inidir hamda jamiyat va davlat muhofazasida bo‘lish huquqiga ega. Nikoh tomonlarning ixtiyoriy roziligi va teng huquqliligiga asoslanadi. (63-modda)
Oila – bu er-xotin, ota-onalar, farzandlar, farzandlikka olingan shaxslarning o’zaro hurmat, g’amxo’rlik hamda hamjihatlik asosida jamoa bo’lib yashovchi shaxslar ittifoqi.
Oila bir tomondan jamiyat tomonidan, ikkinchi tomondan davlat tomonidan muhofaza qilinadi. Konstitutsiya qoidasi jamiyat va davlatga oilani himoya qilish majburiyatini yuklaydi.
Jamiyat oilalardan iborat ekan, o‘z-o‘zidan ma'lumki, jamiyat mustahkamligi oilani mustahkamligiga bog‘lik va oilani mustahkamlash bo‘lishidan jamiyat manfaatdor. Shuning uchun oilani har tomonlama qo‘llab-quvvatlash va himoya qilishni jamiyat o‘z zimmasiga oladi.
Jamiyat oilalarni qo‘llab-quvvatlashda, ularning muhofaza qilishda, davlat xizmatidan foydalanadi.
Davlatimiz boquvchisi yo‘q oilalarga, ko‘p bolali oilalarga moddiy yordam berishni o‘z vazifasi hisoblaydi va buni amaliy choralarini ko‘radi. Aytish joizki, davlatimizda oilani mustahkamlanishida kata ishlar amalga oshirilib kelinmoqda. Masalan,
1998 yilni “Oila yili” deb e'lon qilinishi, 2012-yilni “Mustahkam oila” deb e'lon qilinishi davlatimiz tomonidan ushbu institutga alohida e’tibor berilganini isbotidir.
Shuningdek, O‘zbekistonda nikoh munosabatlari maxsus qonun bilan tartibga solinib, unda ham nikoh tuzishning ba'zi asoslari belgilangan. Masalan, nikoh tuzish uchun ma'lum yoshga yetgan bo‘lishi (erkaklar 18 yosh, ayollar 17 yosh) kerak.
