Backup of Uz Qabigi

с^тЗЗ xəttinə düyünlər xətti deyilir. Aydmdır ki, bu xətt ekliptika və Aym göy sferində hərəkət yolu müstəvilərinin kəsiş-mə xəttidir.

Günəşin cazibə təsiri ilə düyünlər Ayın hərəkətinin qar-şısına doğru, yəni şərqdən qərbə doğru ekliptika boyunca sü-

Şəkil 8.6. Qalxan düyün yaz bərabərliyi ilə üst-üstə düşəndə

rüşür. Bu sürüşmənin dövrü 6798 gün və ya 18 il 7 aydır. Bu dövrdən sonra düyünlər öz yerlərinə qayıtmış olur.

Asanlıqla tapmaq olar ki, Ayın bir siderik dolanma döv-ründə düyünlərin sürüşməsi

д = ®£Л.27.32 = 1°.45' 6798

Şəkil 8.7. Enən düyün yaz bərabərliyi ilə üst-üstə düşəndə

olar.

Ayın düyünlərinin ekliptika üzrə sürüşməsi onun müşahi-də olunma şəraitini xeyli dəyişir. Belə ki, Ayın qalxan düyünü yaz bərabərliyi nöqtəsinə düşdükdə (şəkil 8.6) onun orbit müs-təvisi ekvator və ekliptika müstəvilərindən dünyanın şimal qütbünə doğru olur. Ona görə Ayın meyli
5, =±(e+i) » ±28°35'

arasında dəyişir. Ayın enən düyünü yaz bərabərliyi nöqtəsinə düşdükdə (şəkil 8.7) isə Ayın orbit müstəvisi ekliptika ilə ekvator müstəviləri arasına düşür və Ayın meyli

5, =±(e - i) » ±18^o17'

arasında dəyişir. Burada

e =23^o26.5' - ekliptikanın meyli, i =05^o09' Ayın orbit müs-təvisinin ekliptika müstəvisinə meylidir.

Qeyd edək ki, Ay orbitinin perigeyi də Ayın hərəkət isti-qamətində 8 il 10 aylıq bir dövrlə müntəzəm olaraq sürüşür.