Backup of Uz Qabigi

§10.4. Günlük parallaksın təyini

Eyni coğrafi m meridianda iki Oı

və 0₂ məntəqəsi gö-

türək və bu məntə-qələrdən eyni M göy cismini müşahidə edək (şəkil 10.4). Fərz edək ki, Cf və

0₂ məntəqələrinə

Şəkil 10.4. Günlük parallaksın təyininə dair _{л x}

nəzərən M goy cisminin toposentrik zenit məsafəsi z₁ və z₂, günlük parallaksı p₁

və p₂, toposentrik meyli isə 5₁ və 5₂ olsun.

Göstərmək olar ki, M göy cismi yuxarı kulminasiyada olduqda:

z1=q>_r51, (10.10)

z2=qvÖ2. (10.11)

Əgər bu göy cisminin geosentrik meylini 5 və zenit məsa-fəsini z ilə işarə etsək (10.10) və (10.11) -ə analoji olaraq yaza bilərik:

z=q>_r5, (10.12) z=j2-5. (10.13) Onda (10.10), (10.11), (10.12), (10.13) -dən yaza bilərik ki,

z₁-z=5-5₁, z₂-z=5-5₂.

(10.14) (10.15)

Əgər (10.14) və (10.15) -də p günlük parallaksı p_o üfüqi parallaksla əlaqələndirən (5.11) -i nəzərə alsaq

5-Ö1=z_rz=p1=Po sin(j1-51), 5-5₂=z₂-z=p₂=p_o sin(j₂-5₂),

(10.16) (10.17)

alarıq. Əgər (10.17) -dən (10.16) -ı çıxsaq

olar. Beləliklə, M göy cisminin O₁ və O₂ məntəqələrindən mü-şahidə olunmuş meyllərinə və məlum j₁ və j₂ -yə görə onun

üfüqi parallaksını təyin etmək olar.

Əgər Yerin müşahidə məntəqəsində radiusunu R© ilə, ekvatorial radiusunu isə R^ekv© işarə etsək üfüqi ekvatorial paral-laks üçün yaza bilərik: