yumaq üçün artıqlaması ilə qaytarıram.
Dilənçi qadın gözləri yaşla dolmuş halda ona deyir ki,
oğul sən də məni bağışla, dilim-ağzım qurusun, dünən sənə
qarğış eləmişdim. Bir də xalan sənə qurban olsun, nə vaxt
pulun qurtarsa, yanıma gələrsən, olanımdan sənə əl tuta
ram.
- Elədi dostum, Allah bizləri aclıqla imtahana çək
məsin.
- Zeynəddin müəllim, yaxşı olardı ki, ömrünüzün uşaq
lıq illərini, Hilli günlərini bir daha yada salasınız.
- Bildiyiniz kimi, mən Hil kəndində, sadə bir ailədə
anadan olmuşam. O vaxt bizim kənd rayon mərkəzi
102
olub. Ailədə atam Ramazan, anam Cağa, beş bacı və üç
qardaş idik. Böyük qardaşım Mövlüd 1941-ci ildə zabit
kimi cəbhəyə gedib, 1943-cü ildə həlak olub. Elə həmin
ildə atam da vəfat elədi. Onsuz da çətinliklə yaşadığımız
bir zaman kəsiyində vəziyyətimiz, gün-güzaranımız ol
duqca ağırlaşdı. O vaxt 10 yaşım vardı. Ancaq anama və
bacılarıma təsəlli verirdim ki, heç də narahat olub qor
xuya düşməyin, mən sizi dolandıracam, atamı, qardaşımı
əvəz edəcəm, axı balaca olsam da mən də kişiyəm.
O vaxt anam evdə iş bölgüsü yaratmışdı. Birimiz
odun, birimiz ot-ələf, birimiz əkin və sair işlərə baxırdıq.
Mənsə ancaq oxumaqla məşğul idim. Lampanın şüşəsi
sındığından bir müddət çıraq işiğında dərslərimi hazır
ladım.
Onu da deyim ki, o illər qardaşım Mövlüdün anama
çatan pul məbləği dolanışığımıza az da olsa köməklik idi.
Yaşımın üstə yaş gəldikcə mən ev işlərinə köməklik etmə
yə başladım, meşədən odun, biçənəkdən ot gətirirdim.
Atamın «dilbilən» bir atı vardı, meylimi o ata salmışdım,
hara getsəm onunla gedərdim. Bir az da böyüyəndən
sonra meşədən araba ilə odun gətirərdim. O vaxt inəyi
miz, toyuq-cücəmiz də vardı, inəyin ağartısı, toyuğun
yumurtası və əti bizi ac qalmaqdan qurtardı. Sonralar
bacılarım da kolxozda işləməyə başladılar. Kiçik qar
daşım Muzafəddin də həmişə yanımda olardı, məndən
ayrılmazdı. Onun da bəxti qara oldu, ömrünün gənclik
çağında - 1959-cu ildə dünyasını dəyişdi.
Göründüyü kimi uşaqlıq illərim də, gənclik illərim də
ürəkaçan olmayıb. Bununla belə heç kimin qabağında
sınıb-əyilməmişəm, həmişə özümü tox tutmuşam. Şair
Əliağa Kürçaylı demişkən
bizim yaşıdlarımız konfet
__ 103
____________________________________ Qusar beşiyim rrorıim
'EBrus Şahmar
yerinə barmaq sorub. Onu da deyim ki, insanın xəmri
halallıqdan və zəhmətdən yoğrulanda, o, daha dəyərli
insan olur, həm özü üçün, həm də ətrafdakılar üçün.
- Zeynəddin müəllim, bəlkə bir qədər də tələbəlik
həyatınızdan danışasınız, o illərə qayıdasınız.
- Mən, 1952-ci ildə orta təhsilimi başa vurandan
sonra Bakıya üz tutdum. Sənədlərimi Bədən tərbiyəsi
institutuna verdim və yüksək balla ora daxil oldum və
yataqxanada yerlə təmin olundum. Bir müddət oxuya-
oxuya «Maşın təmiri zavod»unda işlədim, ancaq bir
ermənini döydüyümə görə, orda işləməkdən məhrəm
oldum.
Oxuduğum o illərdə dostluq etdiyim tələbə yoldaşla
rımı yaxşı xatırlayıram, onlardan sağ qalanları da var,
dünyasını dəyişənlər də var. Onların adlarını çəkirəm -
Aydın Babayev, Akif Novruzov, Baba Babayev, gəncəli
Ənvər, gədəbəyli Məmməd və Şəki Namazov, həmkən
dlim Ağabala Ağababayev.
O illər bizə dərs deyən müəllimləri də xatırlayır və
onlann bir neçəsinin adını çəkirəm - rektor Ənvər Baba
yev, prorektor Əmikişi Kişiyev, dekan 'İvan Batyakin,
Baba Musayev (o, güləş üzrə dünya çempionu idi) boks
dan dərs deyən müəllimlərdən - Odinov və Ağalarov.
Ehtiyac içində olduğumdan çətinliklərim çox olub,
aldığım təqaüdün və anamın Böyük Vətən müharibəsin
də həlak olmuş qardaşım Mövluda görə aldığı təqaüddən
göndərdiyi cüzi məbləğ hesabına dolanırdım.
1962-1967-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universite
tinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) tarix fakültəsində
isə ikinci ali təhsil almışam.
104
Rektorumuz Mehdi Əliyevi, dekanımız Səidə İma-
novam, müəllimlərimizdən Aslan Atakişiyevi, Qəmbər
Hüseynovu, Xəlil Əlmirzəyevi, «Azərbaycan tarixi»ndən
dərs deyən Lətif müəllimi, daha sonra Asiya Rəhimova
və Tamella Qurbanovam bugünkü kimi xatırlayıram. Və
hər biri barəsində böyük ehtiramla, saatlarla danışa
bilərəm.
Mən, Universitetin «Tarix» fakültəsində, əvvəl
«Bədən tərbiyəsi» institutunda oxuduğum tələbə yolda
şım Aydın Babayevlə ikinci dəfə birlikdə oxuyası oldum.
Bir də Sizin həmyerliniz Qubadlı rayonunun Mahmudlu
kəndindən olan pəhləvan cüssəli, qollu-qanadı, həyatı
zəhmətdən yoğrulmuş Əmikişini də bu gün gözəl
xatırlayıram. Allah Aydın Babayevə can sağlığı versin,
Əmikişiyə də rəhmət eləsin.
- Zeynəddin müəllim bir daha sizi sorğu-suala çəkmək
istəyəndə mərhum şairimiz Garay Fəzlidən bir bənd şeir
yadıma düşdü:
Sahibsiz dənizdə bir adayam mən,
Gəl çəkmə sorğuya-suala məni.
Bir şirin, bir dadlı röyadayam mən,
Qorxuram sel gələ, su ala məni,
Gəl çəkmə sorğuya, suala məni.
Dediyim kimi bu Garay Fəzlinin Fikirləridir. Ancaq elə
bilirəm ki, Sizin bu yöndə sözünüz başqadı. Axı, Siz heç
vaxt ümidsiz olmamısınız, heç vaxt özünüzü sahibsiz
bilməmisiniz, heç vaxt özünüzü röyada görməmisiniz. Bir
də Siz bu vaxta kimi nə sel-sudan qorxmuşunuz, nə oddan-
alovdan, nə daşqından, nə də ki, çovğundan. Axı, Sizin
___________________________ _________ Qusar beşiyim mənim
105
T lSnıs Şahmar
Dostları ilə paylaş: |