Bakı Texniki Kollecinin müəllimi Hüseynli
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
2
, bir yük avtomobili və avtobuslar üçün isə 40–85 m 2 sahə tələb olunur. Minik avtomobillərinin bir dəfə dayanacaqda dayanması üçün tələb olunan vaxt xidmət olunan obyektin xarakteri və gediş məqsədindən asılıdır. Gediş məqsədləri aşağıdakı kimi ola bilər: - iş və ya təhsil yerinə gediş; - iş vaxtı ərzində xidmətlə əlaqədar işgüzar gedişlər; - məişətlə əlaqədar gedişlər; - qonaq getmək; - ekskursiya, turist gedişləri; - avtomobil yollarında istirahət etmək. Ən kiçik dayanma vaxtı xidmət-işgüzar gedişlərində, ticarət və məişət müəssisələrinə getdikdə olur. Belə dayanmaların müddəti, adətən 1 − 1,5 saat olur. Ən böyük dayanma müddəti işə getdikdə olur və müəssisənin iş reжimi ilə müəyyən edilir. Böyük şəhərlərdə orta dayanma vaxtı kiçik şəhərlərə nisbətən təxminən iki dəfə çox olur. 39.2 saylı cədvəldə keçmiş SSRI məkanında dayanacaqlara tələbatı müəyyən etmək üçün normativlər göstərilmişdir. Dayanacaqların yeri seçildikdə və planlaşdırıldıqda aşağıdakı tələblər ödən- məlidir: -dayanacaq məntəqəsində yerləşən NV tərəfindən nəqliyyat axınına maneənin minimum olması; -dayanacağa girən və ondan çıxan NV-nin nəqliyyat axınına maneçiliyinin Dayanacaqların xidmət etdiyi obyektlər Hesabi göstəricilər Maşın yeri üzrə gös- tərici Sənaye binaları Inzibati binalar Görməli müəssisələr Ticarət mərkəzləri Mehmanxanalar Stadionlar Restoranlar Avtomobilləşmənin hesabi səviyyəsi Işçilərin sayı Faydalı sahə, m 2 Yerlərin sayı Işçi sahə, m 2 Yataq yerlərinin sayı Yerlərin sayı Yerlərin sayı avt/1000 nəfər 15-30 130-270 5-10 19,3 8-10 10-15 - 150-180 Cədvəl 39.2 minimum olması; -sürücülər və sərnişinlərin dayanacaqlardan istifadə etməsinin rahatlığı və təhlükəsizliyi. Yük daşımalarının təşkilinin təkmilləşdirilməsi şəhərin müxtəilf obyektlərinə xidmət göstərən yük avtomobilləri üçün dayanacaqların təşkili məsələsinin həllini tələb edir. Tədqiqatlarla müəyyən edilmişdir ki, sutka ərzində ümumi təyinatlı yük avtomobilləri orta hesabla 5-7 saat hərəkətdə olurlar. Sütkanın digər vaxtlarında isə avtomobillər saxlanma və parklaşma yerlərində, həmçinin küçə dayanacaqlarında və küçədən aralı meydançalarda dururlar. Şəhərlərdə, adətən, yük avtomobillərinin qısa müddətlərdə dayanması üçün yerlər çatışmıır. Yük avtomobilləri səkilərdə, hərəkət hissəsində və bilavasitə zavod ətrafı meydançalarda yerləşdirilir. Bu, hərəkət sürətini azaldır, manevr etmə şəraitini pisləşdirir və YNH-nin baş verməsinə səbəb olur. Ona görə də şəhərin müxtəlif funksional zonalarında yük nəqliyyatı dayanacaqlarının qaydaya salınması tədbirləri böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu məsələni həm təşkilati, həm də planlaşdırma tədbirlərinin köməyi ilə həll etmək olar. Şəhərlərdə yük avtomobillərinin işinin xarakteri tələb edir ki, tapşırıqların alınması, yük daşıma sənədlərinin qaydaya salınması və sürücülərin istirahəti zamanı avtomobillərin dayanacaqları təşkil edilsin. Yük avtomobilləri dayanacaqlarına tələbat şəhərdə yük göndərən və yük alan obyektlərin yerləşməsindən, obyektlərin ölçüsü və iş xarakterindən asılıdır. Böyük şəhərlərdə yük avtomobillərinin dayanma müddətlərini müəyyən etmək üçün Moskvada xüsusi tədqiqatlar aparılmışdır. Tədqiqatlarla müəyyən edilmişdir ki, sənaye rayonlarında dayanıqlı vəziyyət alınır. Bu zaman dayanan avtomobillərin çoxu qara metallurgiya və tikinti materialları obyektlərinin və anbar obyektlərinin payına düşmüşdür. Dayanmış yük avtomobillərinin sayı obyektin gücü və sutkanın vaxtından asılıdır. Müxtəlif kateqoriyalı yüklər daşıyan yük avtomobillərinin obyektlər qarşısında dayanma müddətləri ( dəqiqə ilə) tədqiqatlarla aşağıdakı kimi müəyyən edilmişdir: - sənaye . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 - tikinti . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 - ticarət . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Yük avtomobilləri üçün dayanma yerlərini təşkil etdikdə NV-nin qabarit ölçüləri əsas rol oynayır. Qabarit ölçülər, eyni zamanda, dayanacaq üçün ayrılmış ərazinin planlaşdırma amillərini müəyyən edir. Küçə dayanacaqları, bir qayda olaraq, hərəkət hissəsində təşkil edilir. Belə dayanacaqlar, adətən, yükləmə-boşaltma işlərinin yerinə yetirilməsinə xidmət göstərirlər. Küçələrin yük avtomobilləri dayanacaqları üçün istifadə olunma dərəcəsi şəhərin ölçüsü və onun funksional zonalarından asılıdır. Qədim şəhərlərdə küçə dayanacaqlarının təşkili məhduddur. Belə şəhərlərin mərkəzi hissələrində vəziyyət daha da çətinləşir. Küçə dayanacaqlarını təşkil etdikdə küçənin buraxma qabiliyyəti və hərəkətin təhlükəsizliyi nəzərə alınmalıdır. Tədqiqatlarla müəyyən edilmişdir ki, dayanacaqlar küçənin buraxma qabiliyyətini təxminən 25-30 % azaldır. Dayanacaqların qadağan edilməsini əsaslandıran meyarlar hərəkət hissəsinin zolaqları üzrə hərəkət intensivliyindən asılıdır. Bir hərəkət istiqaməti üzrə hər bir hərəkət zolağında maksimum saatlıq intensivlik aşağıdakı qiymətləri aldıqda, küçə dayanacaqlarının təşkilinə icazə verilir. Bir zolaq Iki və ya daha çox zolaq Yol ayrıcından 45 m əvvəl və sonra 300 500 Eni 7 m -dən az olan ikitərəfli hərəkətli küçədə dayanacaqların təşkili məqsədəuyğun deyildir. Yük avtomobili dayanacağı üçün ayrılmış zolağın uzunluğu avtomobilin ora sərbəst və təhlükəsiz girib–çıxmasını təmin etməlidir. Bu uzunluq istifadə edilə bilən avtomobillərin növündən asılıdır. Ümumi təyinatlı yük avtomobillərinin uzunluğu 6,8–15,5 m , avtoqatarların uzunluqları isə 15,5–19,8 m hədlərində dəyişir. Yük avtomobili dayanacağı üçün ayrılmış zolağın ümumi qabarit ölçüləri dayanacağın tələb olunan həcmi, avtomobilin uzunluğu və avtomobillər arasındakı ara boşluğundan asılı olaraq müəyyən edilir. Ara boşluğu 1,2–1,5 m götürülür. Dayanacaq meydançaları. Bu zaman yük götürmə qabiliyyətindən, qoşqunun olması və avtomobilin yerləşmə bucağından asılı olaraq dayanacağın ümumi sahəsinə düzəlişlər nəzərdə tutulur. Göstərilən düzəlişlər 39.3 saylı cədvəldə verilmişdir. Bütün küçə boyu 400 600 Cəd vəl 39.3 Yük götürmə qabiliyyəti, t 1 к Yerləşmə bucağı, dərəcə 2 к 0,3–1,0 0,60 45 1,44 1,0–3,0 0,91 3,0–4,0 0,94 60 1,41 4,0–6,0 1,0 6,0–8,0 1,09 90 1,0 10,0–14,0 1,6 |