Baki döVLƏt universiteti
Yüklə 1,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Almaniya dünyanı öz xeyrinə yenidən bölmək uğrunda mübarizə aparırdı.
Müharibəyə dair Almaniya proqramı uzun illər boyu işlənilmiş və müxtəlif dəyişikliklərə məruz qalmışdı. Almaniyanın müharibədəki məqsədləri Panalman ittifaqının 1914-cü il 28 avqust tarixli tələblərində qəti olaraq müəyyənləşdirildi:
sahib olmaq;
12
alman yaşayış məntəqələri salmaq;
Fransanın Lonqvi və Brie dəmir filizi hövzələrini özünə birləşdirmək, Fransa ilə sərhədi Belfor, Tuliya, Verdendən və Soma çayından qərbə keçirtmək və həmçinin fransız müstəmləkələrinə sahib olmaq;
Böyük Britaniyanın dəniz hökmranlığına son qoymaq, dünya bazarlarında ingilis rəqabətini zəiflətmək, dəniz dayaq məntəqələri əldə etmək və ingilis müstəmləkələrini tutmaq;
məğlub ediləcək dövlətlərdən külli miqdarda pul təzminatı almaq;
gələcəkdə “Böyük Almaniyanın” inkişafı üçün heç bir təhlükənin olmamasından ötrü bütün rəqiblərini tamamilə zəiflətmək. Almaniyanın planına görə birinci Fransa ilə müharibə başlanmalı idi. Çünki Rus qoşunlarının Avropaya gətirilməsi 40 gün vaxt tələb edirdi. Almaniyanın 40 gün vaxtı vardı ki, Fransa ilə müharibəyə başlasın. Almaniyanın Rusiyaya müharibə elan etdiyi halda qoşunu yığıb əks tərəfə Fransa üzərinə getməsi müharibənin digər təzadlı tərəflərindən biridir. Fransa ilə müharibəyə başlamaq üçün bəhanə lazım idi. Bu zaman Fransa və Böyük Britaniya müharibənin başlanmasını ləngitmək istəyirdilər. Buna görə də fransızlar öz qoşunlarını 10 km içəriyə çəkdilər ki, Almaniya sərhədin pozulması məsələsindən bəhanə kimi istifadə edə bilməsin. Belə olduqda Almaniya Fransaya bildirdi ki, guya fransız təyyarələri Almaniya sərhədini pozub və hətta Nyünberq şəhərinə bomba da atıblar. Beləliklə, 1914-cü il 2 avqustda Almaniya Fransaya müharibə elan etdi. Amma Fransaya girmək üçün Lüksünburq və Belçikadan keçmək lazım idi. 1831-ci ildə Belçikanın, 1867-ci ildə Lüksünburqun birtərəfliyi tanındığından onların sərhədlərini pozmaq olmazdı. Almanlar Belçikaya bildirdi ki, fransızlar sizin ərazinizə soxulmaq fikrindədir və Alman ordusu sizi müdafiə etmək üçün Belçikaya gələcək. Belçika hökuməti buna ehtiyac olmadığını desə də. 1914-cü il 3 avqustda alman orduları Belçika ərazisinə dacil oldu və həmin gün də Belçika işğal olundu. Ingiltərə Beliçikanın birtərəfliyinin pozulduğunu bəhanə edərək Almaniyadan qoşunlarını Belçikadan çıxarmasını tələb etdi. Amma Almaniya bu məsələdə Böyük Britaniyanın birtərəf qalmasını istədi. Böyük Britaniya bunu qəbul etmədi və əvəzində Belçikanın birtərəfliyinin pozulmasını bəhanə edərək 4 avqustda Almaniyaya müharibə elan etdi.
Yüklə 1,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|