Noverbal muloqot til, tovush nutqining qo‘llanilishiga asoslanmagan bo‘lib, bu mimika, imo-ishoralar, pantomimika, sensor yoki tana orqali aloqalar vositasidagi muloqot. Bu boshqa odamdan qabul qilinadigan, ko‘rish, eshitish, hid bilish, hamda, boshqa sezgi va tasavvurlar. Odam muloqotining noverbal shakl va vositalarning ko‘pchiligi tug‘ma bo‘lib, faqat o‘ziga o‘xshashlar bilan emas, balki, boshqa tirik jonzotlar bilan ham hissiyot va hulq-atvor darajalarida hamfikrlikka erishish orqali o‘zaro ta’sir ko‘rsatishga imkon beradi.
13.Ekskursiyaga tayyorlanish.
Ekskursiya metodologiyasining jihatlari: gidning kasbiy mahoratining asosi, materialni taqdim etish mexanizmi, ekskursiyani tayyorlash va o‘tkazish jarayonida gid faoliyatini tartibga solish jarayonidir.
Ekskursiyani ishlab chiqish mavzuning murakkabligiga qarab 3-10 kishidan iborat ijodiy guruh tomonidan amalga oshiriladi. Ijodiy guruh rahbari tayyorlangan materialni birlashtiradi va tahrirlaydi.
Tayyorgarlik ikki bosqichga bo‘linadi: Dastlabki-ijodiy guruh tomonidan amalga oshiriladigan faktik materiallarni tanlash va o‘rganish (ya’ni, berilgan mavzu bo‘yicha bilimlarni dastlabki to‘plash jarayoni), ekskursiya quriladigan obyektlarni tanlash;
Darhol-ekskursiya marshrutini tuzish, faktik materiallarni qayta ishlash. Bundan tashqari, uslubiy ishlanmaning tuzilishi ustida quyidagicha ish olib boriladi: kirish, asosiy qism, xulosa; nazorat matni tuziladi, ekskursiyaning uslubiy qo‘llanmasi tahlil qilinadi (ekskursiyaning u yoki bu qismi uchun maxsus ko‘rsatish va aytib berishning eng mos uslubiy usullarini aniqlash), “gid portfeli” shakllantiriladi, individual matn tuziladi. tayyorlangan.
Uslubiy ishlanma-bu ekskursiyani qanday o‘tkazish, yodgorliklarni namoyish qilishni qanday ketma-ketlikda tashkil etish, samarali ekskursiya uchun qanday metodikadan foydalanish maqsadga muvofiqligini belgilaydigan ixcham reja, hujjat. Bu yerda gid hikoyani qanday ko‘rsatish va aytib berish ketma-ketligi, “gid portfeli”dan qanday materiallar borligi va qachon ko‘rsatish yaxshiroq ekanligi haqida maslahat topishi kerak. Ekskursiyaning har bir mavzusi uchun uslubiy ishlanma tuziladi. Uslubiy ishlanma majburiy hujjat bo‘lib, ularsiz ushbu mavzu bo‘yicha ekskursiya o‘tkazish mumkin emas. Majburiy hujjat ham individual matn bo‘lib, gidga ushbu mavzu bo‘yicha ekskursiya o‘tkazish huquqini beradi. To‘g‘ri tuzilgan uslubiy ishlanma qo‘llanmaga mavzuni to‘liqroq ochib berishga yordam beradi.
Tarbiyachi ekskursiyani rejalashtirar ekan, ekskursiya mavzusi hamda ekskursiya maqsadini aniq belgilaydi. Ekskursiya o‘rnini, unga boriladigan qulay yo‘lni belgilaydi. Ekskursiya o‘rnini tanlashda bolalarning jismoniy imkoniyatlarini, shuningdek mavsumni, yo‘lning xususiyatlarini, obi-havo holatini hisobga olish zarur. Ekskursiya uyushtirilsdigan joy ekskursavodga qanchalik tanish bo‘lmasin, u ikki kun oldin o‘sha joyni ko‘rib chiqishi shart. Ekskursiyani o‘tkazishdan oldin uni o‘tkazish usullarini atroflicha o‘ylab ko‘rish va ekskursiyani qiziqarli o‘tishi uchun tadbir rejasini tayyorlab, ulardan foydalaniladi.