117
Milli ədəbiyyat
Mir Cəlal Paşayev
1908-1978
APREL
26
Ə d ə b i y y a t
Seçilmiş əsərləri [Mətn] /Mir
Cəlal; tərt. ed. və ön sözün
müəl. Y.İsmayılov.- Bakı:
Şərq-Qərb, 2005.-384 s.
Azərbaycanda ədəbi
məktəblər (1905-1917)
[Mətn] /Mir Cəlal; elmi
red. və çapa haz. Təhsin
Mütəllimov.- Bakı: Ziya-
Nurlan, 2004.- 392 s.
Ədəbiyyatşünaslığın əsasları
[Mətn]: ali məktəblər
üçün dərslik /Mir Cəlal,
Pənah Xəlilov; elmi red.
F.Hüseynov.- Bakı: Maarif,
1988.- 280 s.
Mir Cəlal. Biblioqrafiya
[Mətn] /tərt. N.Nağıyeva.-
Bakı: Adiloğlu, 2008.- 269 s.
İ n t e r n e t d ə
www.adam.az
www.anl.az
www.az.wikipedia.org
www.milli.az
105
illiyi
Yazıçı
Mir Cəlal Əli oğlu Paşayev
1908-ci il aprel ayının 26-da Cənubi
Azərbaycanın Ərdəbil vilayətində
anadan olmuşdur.
O, 1918-1919-cu illərdə xeyriyyə
cəmiyyətinin köməyi ilə ibtidai
təhsil almış və Azərbaycanda sovet
hakimiyyəti qurulduqdan sonra Gəncə
darülmüəlliminə daxil olmuşdur.
XX əsrin 20-30-cu illərində ədəbi
aləmdə əvvəlcə şeir, sonra isə oçerk
və hekayələri ilə görünən Mir Cəlal,
az sonra istedadlı və orijinal yaradı-
cılıq üslubu olan yazıçı kimi tanın-
mışdır. Əlli illik yaradıcılıq fəaliyyəti
dövründə o, görkəmli nasir kimi
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində öz
layiqli və şərəfli yerini tutmuşdur.
1928-ci ildə mətbuatda “Dənizin
cinayəti”, “Ananın vəsiyyəti”, “Müx-
bir” adlı ilk şeirləri çap olunmuşdur.
Lakin o, bundan sonra, daha doğru-
su, 1930-cu ildən etibarən hekayələr
yazmağa başlamışdır.
Yazıçı kimi 1928-ci ildə ədəbiy-
yata gələn Mir Cəlal, elə həmin ildə
də ilk tədqiqat əsərini yazmışdır. “Bir
gəncin manifesti” əsəri klassik bədii
nümunə kimi ədəbiyyat tariximizin
səhifələrində müəllifinə əbədiyaşarlıq
qazandırmışdır. “Füzuli sənətkarlığı”,
“XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı”,
“Azərbaycanda ədəbi məktəblər
(1905-1917)”, “Ədəbiyyatşünaslığın
əsasları” adlı fundamental əsərləri
ədəbiyyatşünaslıq elminin qızıl
nüsxələrindəndir. Mir Cəlalın ilk iri
həcmli əsəri - “Dirilən adam” roma-
nı 1935-ci ildə ayrıca kitab kimi nəşr
olunmuşdur. Bu günə kimi yazıçının
70-dən çox kitabı çapdan çıxmışdır.
Mir Cəlal Paşayev böyük
şəxsiyyətlərin həyat və yaradıcılıq-
larını, dövrün ictimai-siyasi, ədəbi-
mədəni mühitini öyrənməklə, tədqiq
etməklə özü də uca zirvələrə qalxmış,
şəxsiyyət kimi müdrikləşmişdir.
“Qafqazın müdafiəsinə görə”,
“Əmək igidliyinə görə” (1944) me-
dalları, “1941-1945-ci illərdə Bö-
yük Vətən müharibəsində fədakar
əməyinə görə” (1948), “Qırmızı
əmək bayrağı” (1967), “Oktyabr inqi-
labı” (1978) və iki dəfə “Şərəf nişanı”
(1950, 1958) ordenləri ilə təltif olun-
muşdur. 1968 - Azərbaycan LKGİ
MK-nın qərarı ilə “Bir gəncin mani-
festi” əsəri Respublika Lenin Komso-
molu mukafatına layiq görülmüşdür.
1969-cu ildə ona “Azərbaycan SSR-
in Əməkdar elm xadimi” fəxri adı ve-
rilmişdir.
Bu gün təkcə Azərbaycanda de-
yil, onun sərhədlərindən kənarda da
bu böyük ədibin həyat və yaradıcılığı
geniş şəkildə öyrənilir və əsərləri çap
olunaraq maraqla oxunur.
Mir Cəlal 1978-ci il sentyabr ayı-
nın 28-də vəfat etmiş, ikinci Fəxri Xi-
yabanda dəfn edilmişdir.