Marketinq əlaqələri sistemini (communication - ingilis sözü olub əlaqə, məlumat deməkdir) ümumi şəkildə iştirakçıları, kanalları və əlaqə üsullarını birləşdirən vahid kompleks kimi müəyyənləşdirmək olar. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, marketinq əlaqələri sisteminin rolu daim artmaqdadır. Aydındır ki, bazarda müxtəlif çeşidli mal bolluğu yaradıldığı bir şəraitdə yalnız əla əmtəə istehsal etməklə kifayətlənmək olmaz. Məsələn, orta supermarketdə əmtəə siyahısına iyirmi mindən artıq çeşid mövqeyi daxildir və demək olar ki, bütün əmtəələr yüksək keyfiyyətə malikdir. Ona görə də satıcının əmtəəni alıcıya sərfəli qiymətə satması, alıcı üçün əlverişli şərait yaratması və digər xidmətlər göstərməsi yüksək əmtəə satışını təmin etməyə kifayət etmir. Müvəffəqiyyətə nail olmaq üçün satıcı alıcı ilə qarşılıqlı əlaqə qurmalı, aşkarlıq atmosferi, qarşılıqlı anlaşma və qarşılıqlı sərfəli əməkdaşlıq münasibətləri yaratmalıdır. O, alıcılarda daim onların ehtiyaclarına qayğı göstərməsi təəssüratı formalaşdırmalıdır.
Marketinq əlaqələri öz fəaliyyətlərində əmtəənin istehlakçıya doğru hərəkətinə təsir göstərən konkret insanlara və müxtəlif fırmalara istiqamətlənmişdir.
Marketinq kompleksinin əsas elementlərindən biri olmaqla marketinq əlaqələri sistemi son nəticədə fırmanın ümumi marketinq məqsədlərinə nail olmasına zəmin yaradır.
Marketinq əlaqələrinin (kommunikasiyalarının) əsas vasitələrinə reklam, kommersiya təbliğatı, satışın stimullaşdırılması, şəxsi satış daxildir.
Bazar münasibətləri şəraitində reklam, artıq qeyd olunduğu kimi, informativ funksiya ilə yanaşı, əlaqə funksiyasını da daşıyaraq əmtəələrin hərəkəti prosesinin maksimum idarəolunması yolu ilə istehsalın bazarla və alıcı ilə “əks əlaqəsini” təmin edir.
Reklamı əlaqələrin elə bir forması kimi də nəzərdən keçirmək olar, hansı ki, əmtəə və xidmətlərin keyfıyyətini, həmçinin ideyaları istehlakçıların ehtiyac və tələbatlarının «dilinə» çevirməyə çalışır.
Marketinq sisteminin məntiqi elementi kimi müasir reklamın fərqləndirici cəhəti sadəcə olaraq, yalnız tələbin formalaşdırılması deyil, həm də seçilmiş istehlakçı qrupunun daxilində onun idarə olunmasmdan ibarətdir. Bu ilk növbədə, ona görə mümkün olmuşdur ki, bazar istehlakçıların zövq və ehtiyaclarının xüsusiyyətlərini əks etdirən seqmentlər məcmusu olmuşdur. Firmaların əsas məqsədi səylərini bütün bazara səpələmək deyil, seçilmiş seqmentlərə maksimum daxil olmaqdan ibarətdir. İkincisi, tələbin variasiyasını (dəyişilməsini) dəqiqliklə müəyyənləşdirmək olar ki, bu da məhsulun differensiallaşdırılmasının və müvafıq olaraq onun reklamının əsasını təşkil edə bilər. Əmtəələrin differensiallaşdırılması reklam fəaliyyətini asanlaşdırır və onun səmərəliliyini artırır. Mənfəətin ölçüsü və reklam üçün zəruri olan vəsaitlərin məbləği adətən differensiallaşdırmanın dərəcəsindən asılıdır.
Hazırda tələbin öyrənilməsi ilə yanaşı, tələbatın, alıcı motivlərinin, istehlakçı gəlirlərinin istifadə olunmasının öyrənilməsinə daha çox üstünlük verilir. Beləliklə, reklam bir tərəfdən məhsul satışının stimullaşdırılmasının qeyri-dəyər sistemində daha çevik bir aləti olmaqla yanaşı, digər tərəfdən birləşmiş (inteqrasiya olunmuş) reklam-informasiya əlaqələrinin yeni bir növünə çevrilir.
Son nəticədə, digər marketinq kompleksləri elementləri kimi reklamın da bütün funksiyaları marketinq əlaqələri sisteminin əsas məqsədlərinə: tələbin formalaşdırılması və satışın stimullaşdırılmasına nail olunmasına xidmət edir. Məşhur amerikan reklamçısı Alfred Simenin obrazlı şəkildə dediyi kimi: «Reklam - iqtisadiyyat mexanizmində həm enerji paylayıcısı, həm də sürtgü yağı rolu oynayaraq, istehlakçılar üçün bolluq yaradır. Buna görə də onun əsas vəzifəsi məlumatlandırmaqdan ibarətdir. Lakin sadəcə məlumatlandırmaq deyil, reklamın funksiyası satmaqdan da ibarət olmalıdır. Əmtəələri satmaq. İdeyaları satmaq. Həyat tərzini satmaq».
Dostları ilə paylaş: |