59
BƏRDƏ ŞƏHƏR İMAMZADƏSİ
XII əsrdə tanınmış tacirlərdən İbrahim adlı bir şəxs görür ki, ca-
maat bir qəbrin başına dolanır. Soruşur ki, nə üçün bu məzara belə mü-
qəddəs yanaşırsınız?
Deyirlər ki, bu məzar müqəddəs imam balası Şahzadə İsmayılın
qəbri-şərifidir.
Həmin tacir İbrahim bu sözü eşitdikdən sonra qəbrin üstünü çay-
laq daşından gümbəz halına salaraq məqbərə tikdirmişdir. O vaxtdan da
bu türbə-ziyarətgahın adı “İbrahim məscidi” kimi tarixə düşmüşdür.
Əslində ziyarətgahdakı qəbir imam Cəfəri Sadiq ə.s.-ın qız nəvəsi
Şahzadə İsmayılın qəbridir. VIII–IX əsrlərdə yaşamış Şahzadə İsmayıl
düşmənlərinin əlindən qaçaraq Bərdəyə pənah gətirmiş və burada rəhmətə
getmişdir.
1868-ci ildə İmamzadə memar Kərbalayı Səfi xan Qarabaği tərə-
findən yenidən bərpa edilmişdir.
O, 1788-ci ildə Şuşada anadan olmuş, 1910-cu ildə – 122 yaşında
vəfat etmişdir.
Kərbalayı Səfi xan Qarabaği 1864-cü ildə Gövhər ağa məscidini,
1868-ci ildə isə Ağdam məscidini tikdirmişdir.
1861-ci ildə Bərdəyə gələn B.Dornun nəzərini çox qəribə bir məs-
cid cəlb edir. Sonralar o yazırdı:
“Orada həm də tarixi bilinməyən qədim İbrahim İmamzadəsi var-
dır. Binanın cari təmiri sahibinə 3000 rubl gümüş pula başa gəlib”.
İmamzadədə mehrabın olmaması onu göstərir ki, əvvəllər burada
məqbərə olmuşdur. İstedadlı usta məzar üstündə məscid tikərək bütöv bir
memarlıq ansamblı yarada bilmiş, 4 minarədən ibarət yaraşıqlı, mütənasib
formada məscid inşa etmişdir.
“1886-cı il üçün Qafqaz təqvimi”ndə belə bir xəbər getmişdi:
“Yelizavetpol quberniyası, Cavanşir qəzasının Bərdə şəhərindəki
İmamzadənin (Pirin) üstündə 1868-ci ildə məscid tikildi”.
Tikintidə kərpiclə daşın növbələşməsindən bacarıqla istifadə olun-
muşdur.
Sovet hakimiyyəti illərinin təzyiqlərinə baxmayaraq minlərlə insan
İmamzadəyə axışar və oranı ziyarət edərdilər.
Son illər İmamzadə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən təmir edilmiş,
xeyirxah insan Əli Babayev isə öz şəxsi vəsaiti hesabına İmamzadədə
qurban kəsmək, zəvvarların dincəlməsi üçün otaqlar tikdirmiş, burada
zəvvarlara hər cür şərait yaradılmışdır.
Həsənoğlu H.
“Azərbaycanın dini-tarixi abidələri, ziyarətgahları,
seyidləri, övliyaları” II hissə. B: Nasir, 2005