http://www.amu.edu.az
15 aprel 2014-ъц ил
6
m
Bəzi vəziyyətlər və ya obyektlərdə duyulan
məntiqsiz və həddindən artıq qorxuya
spesifik fobiya deyilir. Fobiyalar qadınlarda kişilərə
nisbətən 2-3 dəfə daha çox ortaya çıxar.
Xüsusi fobiyanın 16 yaşından başlayır. Bir çoxları
uşaqlığından bəri qorxularının olduğunu, bir qismi
isə yetkinlik dövründən sonra meydana gəldiyini
söyləyər.
Qorxuların səbəbi genetik, yəni irsi ola bilər. Xü-
susi fobiyaların əmələ gəlməsində insanların ya-
şadığı mənfi hadisələrin rolu olduğunu düşünsək,
doğru olmaz. Məsələn, liftdə qapalı qaldıqdan
sonra lift qorxusu yaşayan, it tərəfindən qovalan-
dıqdan sonra it fobiyası inkişaf edən insanlardan
hamımızın xəbəri var. Ancaq bu cür təcrübələri ol-
mayanlarda da fobiyalara rast gəlinir.
Məntiqsiz qorxunun əlamətləri - məntiqli və
məntiqsiz qorxu əsnasında yaşananlar, yəni
bədənimizlə zehnimizdə olan dəyişikliklər eynidir.
Xüsusi fobiyalarda duyulan qorxu məntiqsizdir.
Yüksək bir yerdən aşağı baxmaq bir çox insan
üçün həyəcanverici, qorxuducu ola bilər, ancaq
fobik adamda qorxu o qədər yüksəksir ki, yüksək
binalara belə çıxa bilməzlər. Bəzən də normalda
kimsənin qorxmayacağı vəziyyətlərdən qorxma
kimi məntiqsiz qorxular ola bilər. Məsələn, şüşə
qırıqlarının, bıçaq kimi kəsici alətlərin batacaq qor-
xusu kimi. İnsanlar bunların bir az gülünc hal oldu-
ğunun fərqindədir və bundan utandığı üçün fobiya-
larından danışmaq istəməyə bilərlər.
Heyvan fobiyası
Ən çox görülən spesifik fobiya növüdür. Ən çox
qorxulan heyvanlara pişik, it, quş, həşəratlar aiddir.
Fobiyalar adamda qaçma davranışı inkişaf etdirir -
heyvan saxlayan dostlarının evinə getməzlər.
Dostları ilə paylaş: