Bikr va nobikr aerodrom qoplamlarini konstruksiyasi va ularni loyihalash Reja

Aerodromlarni qayta qurishda mavjud nobikir qoplamalarni kuchaytirish.

Bikir bo‘lmagan qoplamalar bikir yoki bikir bo‘lmagan qoplamalar bilan kuchaytiriladi. Bikir bo‘lmagan kuchaytiruvchi qatlam sifatida asfaltbeton, chaqiq toshli, grunt va chaqiq toshli, grunt va mayda toshli (hammasi bog‘lovchi material bilan ishlangan) qoplamalar qo‘llanadi. Ularni qurishda oddiy qoplamalardagi kabi tartib - tamoyilarga rioya qilinadi. Mavjud qoplama yuzasidagi notekisliklar 2 sm dan ortiq bo‘lsa, kuchaytiruvchi materialdan tekislovchi qatlam quriladi. Uning yuzasiga suyuq bitum yoki qatron beriladi (0,2...0,3 kg/m²) natijada mavjud qoplama kuchaytiruvchi qatlam bilan birikib ketadi. Bikir qoplama bilan kuchaytirishda har qanday turdagi qoplama qilinadi. Bunday kuchaytirish ajratuvchi qatlam bo‘ylab bajariladi; zarur bo‘lsa (mavjud qatlam yuzasida chuqurchalar, pog‘onalar 2 sm dan katta notekisliklar bo‘lsa) tekislovchi qatlam quriladi. Uni qum-sement (sement bilan ishlov berilgan nobikir qoplamalarda) yoki qumli asfaltbetondan (nobikir qoplamalarda) quriladi.

Ajratuvchi qatlam ikki qavat pergamindan yoki qalinligi 1 sm qum-bitum “gilamcha”dan iborat bo‘ladi. Bunday qatlam yig‘ma qoplamalarni kuchaytirishda qo‘llanmaydi, chunki zavod sharoitida tayyorlangan plitalarning yuzasiga yuqori sifatli ishlov berilgan bo‘ladi.


Qattiq bo‘lmagan qoplamalarni loyihalashda ularni tarkibi va havo kemalaridan to‘shadigan og‘irlikni jadalligini hisoblash.
Zamonaviy HK larida yuqori bosimli pnevmatik shinalar o‘rnatiladi. Bu – quyidagi zaruratlardan kelib chiqadi: zamonaviy HKning yupqa qanotida yoki fyuzelyajiga sig‘adigan yupqa g‘ildirakli bo‘lish; HK ning shig‘ov olish oxirida va qo‘ngan paytda katta tezlik bilan aylanganda qisqa muddatli katta cho‘zuvchi kuchlar ta’sir etishi tufayli mustahkam bo‘lish (bunday katta tezliklarda shina ichida bosim past bo‘lsa, majburiy tebranishlar kuchli bo‘lib, shina qizib ketgan va protekor palaxsa-palaxsa bo‘lab ketgan bo‘lardi).
HK lariga qo‘yilgan bunday talablar SUQM ni loyihalashni murakkablashtiradi, chunki unga katta kuchlar tushirishga to‘g‘ri keladi. Gruntli uchish maydonlari va dala sharoitlaridagi gruntli aerodromlarga ham ko‘p qiyinchiliklar tug‘iladi, chunki ularda chuqur izlar qoladi.
HK ning asosiy og‘irligi tushadigan asosiy g‘ildiraklarda uch xil shina qo‘llanadi: yuqori bosimli va yarimballonli arka turidagi, dum tomonidagi g‘ildiraklarda – arka turidagi va yarimballonli. Tumshuqdagi g‘ildiraklarda asosiy va dum g‘ildiraklardan omuxta qilingan shinalar qo‘yiladi.