Bilal Həsənli Nazilə Abdullazadə

 
QAFQAZ MÜSƏLMANLARINA XİTAB 
 
 
Əssəlam, ey əhaliyi Qafqaz, 
Ey rəisani-sahibül-ezaz! 
Əssəlam, ey güruhi-xeyr əsər, 
Millətin qeyrətin çəkən kəslər! 
...Dadü-fəryad, ey güruhi-izam, 
Oldu zaye bu milləti-islam. 
Günü-gündən zəlilü-xar oluruq. 
Möhnətü qüssəyə düçar oluruq. 
Bu qədər dərd kim olur hadis,
Ona bielmlik olur bais. 
Bir bəladır bu dərdü-nadani, 
Ki onun elm olubdu dərmani. 
Bu təəccübdür, ey güruhi-bəşər, 
Bir kişi yatsa, naxoş olsa, əgər, 
Axtarır bir təbibi-danadil, 
Ta ki, səhhət ola ona hasil. 
İndi naxoşdu milləti-islam, 
Ona lazımdır eyləmək əncam. 
Dərdimizdir bu dərdi- nadanlıq, 
Ki, tutubdur bizi pərişanlıq. 
Qeyrilər etdilər tərəqqiyi- tam, 
Qaldı zillətdə firqeyi-islam. 
Hər vilayətda var beş-on kəsəbə, 
Əlli min seyyidü, axund, tələbə. 

---

239 
Əlli dərviş, əlli mərsiyəxan, 
Hamının sözləri tamam yalan. 
Əlli min suxtə, əlli min sail, 
Əlli min hoqqabazi-naqabil. 
Hamının fikri bu xalqı soymaqdır, 
Quru yerdə bu xalqı qoymaqdır. 
Xalqa bunlar hamı qurublar dam. 
Bir bunu anlamır bu qövmi-avam. 
Bizə qeyrilər eyləyir töhmət, 
Çün tərəqqi edibdir hər millət. 
Gərçi var iş qanan kişi tək-tək, 
Əksəri- xalq avamdır bişək. 
...Bilmirik biz hədis mənasın, 
Qanmırıq əhli-şər fitvasın. 
Bixəbər olmuşuq şəriətdən, 
Başımız çıxmır elmi-hikmətdən. 
Kəsb üçün həzrəti-rəsulüllah, 
Dedi:”Əlkasibü həbibüllah.” 
...Ziynəti-şəxs elmi-ürfandır, 
Elmsiz şəxs misli-heyvandır. 
...Çünki var idi bizdə nadanlıq, 
Bizə üz verdi çox pərişanlıq. 
S.Ə.Şirvani
 
 
İSTİQLAL MARŞI 
 
Qorxma, sönməz bu şəfəqlərdə süzən al bayraq; 
Sönmədən yurdumun üstündə yanan ən son ocaq. 
O mənim millətimin ulduzudur, parlayacaq; 
O mənimdir, o mənim millətimindir ancaq. 
Çatma qurbanın olum, çöhrəni, ey nazlı hilal! 
Qəhrəman xalqıma bir gül! Nə bu şiddət, nə cəlal? 

---

240 
Sənə olmaz tökülən qanlarımız sonra halal... 
Haqqıdır, haqqa tapan, millətimin istiqlal! 
Mən əzəldən bəridir hür yaşadım, hür yaşaram. 
Hansı çılğın mənə zəncir vuracaqmış? Şaşaram! 
Kükrəmiş sel kimiyəm, bəndimi çeynər, aşaram. 
Yırtaram dağları, ənginlərə sığmam, daşaram. 
Qərbin afaqını sarmışsa polad zirehli divar, 
Mənim iman dolu köksüm kimi sərhəddim var. 
Ulusum, qorxma! Necə belə bir imanı boğar, 
“Mədəniyyət” dediyin tək dişi qalmış canavar? 
Arkadaş! Yurduma alçaqları uğratma saqın. 
Sipər et sinəni, dursun bu həyasızca axın. 
Doğacaqdır sənə vəd etdiyi günlər Haqqın... 
Kim bilir, bəlkə sabah, bəlkə sabahdan da yaxın. 
Basdığın yerləri "torpaq" deyərək keçmə, tanı: 
Düşün altındakı minlərcə kəfənsiz yatanı. 
Sən şəhid oğlusan, incitmə, yazıqdır atanı: 
Vermə, dünyaları alsan da, bu cənnət vatanı. 
Kim bu cənnət vətənin uğrunda olmaz ki fəda? 
Şühəda fışqıracaq torpağı sıxsan, şühəda! 
Canı, cananı, bütün varımı alsın da xuda, 
Etməsin tək vətənimdən məni dünyada cüda*. 
Ruhumun səndən, İlahi, budur ancaq diləyi: 
Dəyməsin məbədimin köksünə naməhrəm əli. 
Bu azanlar ki, şəhadətləri dinin təməli, 
Əbədi yurdumun üstündə mənim inləməli. 
O zaman vəcd ilə min səcdə edər varsa daşım, 
Hər cərihamdan, İlahi, quruyub qanlı yaşım, 
Fışqırır ruhi mücərrəd kimi yerdən nəşim; 
O zaman yüksələrək ərşə dəyər bəlkə başım! 
Dalğalan sən də şəfəqlər kimi, ey nazlı hilal! 
Olsun artıq tökülən qanlarımın hamsı halal. 
Əbədiyyən sənə yox, xalqıma yox bil ki, zaval: 
Haqqıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyyət; 
Haqqıdır, Haqqı tapan millətimin istiqlal! 
Məhmət Akif Ərsoy