♦ Oxuyun. Tələffüzcə fərqlənən qrammatik formaları müəyyənləşdirin. Cəmi il yarım bundan əvvəl Azərbaycanı gəzməyə çıxmışdı. Şuşada,
İstisuda, Kəlbəcərdə olmuş, bulaq başında, çay kənarında oturmuş, suların şırıltı-
sından, dağ çiçəklərinin ətrindən, quşların cəhcəhindən məst olmuş, meşələrin
xəzəl qoxulu nəmli havasından ciyər dolusu nəfəs almışdı. Yorğun qartal kimi
qaya üstündə oturub ənginliklərə baxmış, mavi səmada parça-parça, topa-topa
sıxlaşan ağ buludlardan, alp çəmənliklərindən gözünü çəkməmişdi. Bulaq başına
gələn qızların gülüşləri, suda yuyunub sığallanmaları xəyalən onu çox uzaqlara
aparmışdı. Kürün sahilinə səpələnmiş qara damların arası ilə ayaqyalın, başıaçıq
qaçmış, atı yalmanlayıb belinə atılmış, Kürü şığanıb Qarayazıya getmişdi. Sonra
da Suvadağı kəsdirib çiyni sənəkli Kürə – suya gələn ayaqyalın, nimdaş paltarlı
kənd qızlarını görəndə çomağını sinəsinə basıb oxumuşdu:
Əyilmiş qamətim dönür xədənkə,
Kolu qalın, sizi gəlin görəndə.
İstərəm başım ola başmağı,
Gözəlləri ayaqyalın görəndə.
Qızlar xışın-xışın, bic-bic gülüşüb çələfsiz oğlanı gözaltı marıtdamışdılar.
Səməd onların verdiyi dolçadakı suyu yarıyadək içmiş, yarısını isə gözütutan
qızlardan birinin yalın ayağına tökmüşdü. Yəni «sənə meylim qonub»
demişdi.
Şaqqıltılı, cingiltili gülüş səsləri yorğanlarda əks etmişdi.
Ciyərin yansın, ay Səməd, ayağımı niyə islatdın?
Bəlkə elə o qızların qarğışı tutmuşdu Səmədi? Ciyəri yaman yanırdı. Nəfəs
almağı getdikcə çətinləşirdi. Deyirdilər: soyuq dəyib, keçib gedər. Amma
keçmirdi. Elə buna görə də qardaşı Mehdixan Sofu dəli Kərəmin əlindən tutub
dağları-daşları gəzdirdiyi kimi, Səməd Vurğunla birlikdə Azərbaycanı oymaq-oy-
maq gəzirdi. Bəlkə ürəyinə dammışdı ki, qardaşı bir daha buralara qayıtmayacaq.
Bəlkə şair özü də bunu duymuşdu. Ona görə «Aşıq Şəmşir, Dəli dağdan keçəndə,
kəklikli dağlardan xəbər al məni»
demişdi. Bu görüş yox, ayrılıq idi. Torpağın
öz övladı ilə övladın «El bilir ki, sən mənimsən»
deyə vəsf etdiyi diyarda,
doğma Azərbaycanla vidalaşması idi
(İ.Şıxlı.).