♦ Oxuyun. Qoşasaitli sözləri düzgün tələffüz edin.
Aida, müavinət, dairə, müalicə, müayinə, müəllif, məişət, müavin, fəaliyyət,
daimi, Səidə, sual, mütaliə, maneə, sauna, fauna, rübai, akvarium, sait, Səid,
Rauf, bais, radius, diametr, meridian, radio, şüa, şüur, şair, Şaiq, faiz, real,okean,
aeroport, auditoriya, nailiyyət, video, Naib, Nail, bəraət, qiraət, itaət, xaos, təbiət,
ianə, dialekt, dialoq, faciə, Aişə, şüa, aerovağzal, diaqonal, xoreoqrafiya, diafilm,
laureat, bioloq, kakao, sosioloq, əcaib, şücaət, fədai, vəsait, ailə, istiarə, kainat,
müavin, şərait, şəriət, müasir, müddəa, rəis, ictimai, filial, olimpiada, çempion,
ideologiya, fizioloq, paleolit, neolit, mezolit, miniatür, variant.
69
♦
Səsinizin məsafədən necə eşidildiyini (uçarlılıq) yoxlayın. Nəfəsalma
qaydalarına əməl edərək, mətni ucadan, ağır-ağır, təmkinlə, aramla oxuyun.
Fasilələrdə (/) nəfəs alın. Hər misranın başlanğıcında və fasilə işarəsində
nəfəs alın.
Mən işığam – qaranlığın qənimi.
Mən insanam,
daşıyıram qəlbimdə
dünyaların sevincini,
qəmini.
...Mən insanam, ülfətsiz
ölərəm.
Məhəbbətsiz, nifrətsiz
ölərəm.
Mən torpağam, nemətimi, varımı
Zəhmət sevən insanlarla bölərəm.
Mən ürəyəm, döyünməsəm,
Ölərəm.
(R.Rza)
♦
Mətnin məzmununu cümlənin mənasına uyğun olaraq, səsin tempini
(səsin uzunluğunu, tempin çevikliyini) dəyişməklə oxuyun
.
Bu il solğun, qüssəli payızdan sonra şiddətli küləklərlə soyuq bir qış gəldi.
Qoca Firuzun rütubətli zirzəmisində isə hələ də buxarı yanmırdı, odun
yoxdu, qırıq bir lampaya neft güclə çatırdı. Qoca Sürəyyanın gecələr titrədiyini
görür, səhərə qədər gözünə yuxu getmirdi.
Bu gün o, Sürəyyanı karxana açılmamış, qaranlıq ikən gətirib qapı ağzında
qoymuş, özü bazara getmişdi. Bu səhər böyük anbarlardan birinə yük daşına-
caqdı. Qoca bu fürsəti əldən qaçırmayıb, hamıdan tez işə başlamaq istəyirdi. Nə
cür olursa olsun, bu gün, heç olmasa, bir şələ odunun pulunu qazanmalı idi.
Səhər tezdən yük daşınmağa başlandı. Qoca Firuz bu gün hamını heyrətə
salan və yaşına yaraşmayan bir zirəklik və səylə çalışırdı. Günortaya yaxın o, əlli
tay daşımışdı.
Budur, yenə də növbəti taylardan birini çiyninə alıb anbarın yarıqaranlıq və
dik pilləri ilə aşağı enməyə başladı. İki-üç pillə düşmüşdü ki, birdən onun gözləri
qaranlıq gətirdi və sanki ayağı altındakı kərpiclər yerindən oynadı. O, əlini hara
isə atmaq istədi, lakin bu zaman ona elə gəldi ki, kim isə yuxarıdan daha ağır bir
yük tayını onun üzərinə aşırdı. O, cəld döşündəki kəndiri boşaldıb, yükü yerə at-
maq istədi, lakin macal tapmadı, dizləri titrədi, ayaqları büküldü və daş kimi
anbarın boşluğuna yuvarlandı. Dik pillələr onu saxlamayaraq, bir-birinin dalınca
aşağıya doğru itələdi, nəhayət, o, anbarın kərpic döşəməsi üzərinə sərildi, qışqır-
mağa, haraya çağırmağa da macal tapmadı. Lap aşağıda üzüqoylu, hərəkətsiz bir
halda yıxılıb qaldı. Yolda açılıb düşmüş tay isə sanki ondan ayrılmaq istəmə-
yərək, ilişdiyi pillələrdən qopub onun üzərinə aşdı.
70
Aşağıda – anbarda işləyən hamballardan ikisi ona tərəf yüyürdü, yükü qal-
dırıb qocanı çıxartdılar. Lakin iş-işdən keçmişdi
(Ə.Məmmədxanlı).
♦
Dostları ilə paylaş: |
