♦ Nümunələri intonasiya çalarlarına müvafiq ifadəli oxuyun.
Yuxuda dənizlər aşıb-daşırlar,
Torpağa iz düşür, daşa iz düşür.
Dalğalar sahillə pıçıldaşırlar,
Mirvari qumlara qoşa iz düşür.
Uçub qovuşursan uca buluda,
Tor gəlmiş gözündən çəkilir duman.
…Əl çatmaz dünyaya gedib yuxuda,
Gənclik illərilə qovuşur insan.
Üz-üzə durursan sən Günəşlə də,
Səadət durnanın telində gəlir.
Hərdən görüşürsən, ilk görüşlə də,
Evə ağ duvaqlı gəlin də gəlir…
Yetimlik köç edir ömürdən bəzən,
Yenə doğma ana tutur əlindən.
Bu böyük aləmdir analı yuxu,
Mənasız cahanda mənalı yuxu.
Axdı gözlərindən yaş gildir-gildir,
Yuxudan oyandın… yenə tənha-tək.
Dünyanı dəyişmək dəhşət deyildir,
Dəhşətdir bir daha yuxu görməmək.
N.Xəzri
***
♦
O, gəlin köçəndə anası mücrü də qoydu cehizinin üstünə. «Gəlin mücrüsüz
olmaz!» dedi.
Nənə yadigarı idi bu balaca, naxışları solğun mücrü. İndi də onun qisməti
oldu.
O, üzük, qızıl saat və sırğalarını qoyardı mücrüyə. Mücrü paltar dolabında
ən yuxarı gözə qalxmışdı. Əzizlənirdi mücrü, sevilirdi mücrü… bir gün gəlin ana
oldu, əri hədiyyə ilə evə gəldi. Açıldı mücrü, cavan ana qızıl boyunbağını qoydu,
118
örtüldü mücrü.
Üçüncü… dördüncü… beşinci…
Açıldı mücrü, örtüldü mücrü…
Doldu mücrü…
Atanı müharibə apardı. Ehtiyacla əlbəyaxa oldu ana. Gecəsi gündüzə,
gündüzü gecəyə qarışdı ananın. Ancaq itirmədi özünü, itirə bilməzdi ana!
Bir dəqiqə də işsiz durmadı, bir dəqiqə də. Lakin çatışmırdı qazancı. Beş
uşağa çatışmırdı qazancı onun.
Açıldı mücrü, örtüldü mücrü. Nişan şeyləri, ər hədiyyələri bazara ayaq
açdı…
Kədərlə açıldı mücrü, kədərlə örtüldü mücrü…
Boşaldı mücrü…
(G.Hüseynoğlu)
***
Bir qayaya söykənmişəm,
deyirəm kaş,
Bax beləcə daşa dönəm
yavaş-yavaş
Taleyimi qayaların taleyinə
bağlayam mən,
Daş ayaqlı, daş əlli bir insan kimi
enib daşdan-daşa düşəm.
Qayaların lal dilini başa düşəm,
Onların daş qulağına bir daş atam,
Qayaların keçmişini qayalara xatırladım.
Deyəm: bir vaxt insan oğlu insan olub bu qayalar,
Nər igidlər düşmən üstə gedən zaman
Babalar da baş qaldırıb yer altında,
Qaya kimi dayaq olub, yumruq olub, ox olublar
Qaya döşlü qəhrəmanlar qayalıqda yox olublar,
Bu torpağın taleyində o da elə bir gün idi.
İgidlərin yaşaması daş olmaqla mümkün idi,
Yoxsa onun qismətinə hardan düşə bu qədər daş!..
Siz ey qədim əfsanələr,
Şerimə yağ, səsimə yağ.
Nə zamansa bu daşlarla bir dil tapan tapılacaq
Bu daşların, qayaların keçmişini oyadacaq,
Ordu-ordu qayalıqlar insanlığa qayıdacaq.
Bu basılmaz nərlər – ərlər, bu qaya sərkərdələr
Onda məni – bir balaca daş
Əsgəri qoyar, yəqin, qoşulmaz bu cərgəyə,
Qayaların keçmişini onda Vətən sanar məni
Bir balaca Vətən daşı.
119
Vətən daşı olmayandan
Olmaz ölkə vətəndaşı.
M.Araz
Dostları ilə paylaş: |