Bilet 1 Elektrik dövrələrinin elementləri

Şəbəkədəki (xətti) gərginlik, V
Mühərrikin dolaqlarındakı gərginlikdən asılı olaraq onların birləşmə sxemi, V
127/220	220/380	380/660
127	Üçbucaq	-	-
220	Ulduz	Üçbucaq	-
380	-	Ulduz	Üçbucaq
660	-	-	Ulduz

a b c

Şək. 2. Elektrik mühərrikinin dolaqlarının qoşulma sxemləri:

a – ulduz birləşmə; b – üçbucaq birləşmə; c - ulduz və üçbucaq birləşmələrin sıxaclar lövhəsində yerinə yetirilməsi.

Adətən, elektrik mühərriklərinin pasportunda iki gərginlik göstərilir. Məsələn: 127/220, 220/380 və ya 380/660 V. Əgər şəbəkədəki gərginlik elektrik mühərrikinin pasportunda göstərilmiş böyük gərginliklə uyğundursa (üst-üstə düşürsə, eynidirsə) onda dolaqlar “ulduz” sxemi ilə birləşdirilir (şək. 2, a). Bunun üçün hər üç başlanğıc (sonluq) ümumi bir nöqtədə birləşdirilir, qalan sonluqlar (başlanğıclar) isə şəbəkənin üç fazasına qoşulur.

Əgər, şəbəkədəki gərginlik pasportda göstərilmiş aşağı (kiçik) gərginliklə eynidirsə “üçbucaq” birləşməsindən istifadə edilir. Bu zaman birinci faz dolağının sonluğu ikinci faz dolağının başlanğıcına, ikincinin sonluğu – üçüncünün başlanğıcına, üçüncünün sonluğu – birincinin başlanğıcına birləşdirilir və ümumi nöqtələr şəbəkə fazlarına qoşulur (şək. 2, b).

Əgər “üçbucaq” birləşməsi əvəzinə dolaqlar “ulduz” sxemi üzrə birləşdirilərsə, elektrik mühərriki nominal gücün yalnız üçdən bir hissəsini verə bilər.

Əgər, verilmiş şəbəkə gərginliyində elektrik mühərriki “ulduz” birləşməsi ilə qoşulmalıdırsa, onda onu “üçbucaq” sxemi üzrə qoşmaq olmaz. Çünki, bu zaman qızma nəticəsində dolaqların izolyasiyası zədələnər və mühərrik sıradan çıxar.