Bilimlendiriw ministrligi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
11.3. Ortasha indeksler
Berilgen maǵlıwmatlar tiykarında agregat indekslerdi esaplaw imkaniyatı bolmaǵan jaǵdaylarda ortasha indeksler qollanıladı. Bul ushın ónimniń tábiyiy kólemi ulıwma indeks dárejesindegi « q 1 » dı onıń ten mánisi « i q q 0 » menen ózgerttiremiz, onda tómendegi kórinistegi ónim muǵdar indeksiniń ortasha arifmetikalıq ólshemli formulasın alamız: 𝐼 𝑞 = ∑ 𝑖 𝑞 𝑞 0 𝑝 0 ∑ 𝑞 0 𝑝 0 10.1-keste maǵlıwmatlarına tiykarlanıp bul indeksti esaplaymız: 𝐼 𝑞 = ∑ 𝑖 𝑞 𝑞 0 𝑝 0 ∑ 𝑞 0 𝑝 0 = 1,13 ∙ 724800 + 1,33 ∙ 66600 + 1,27 ∙ 14520 805920 = 922680 805920 = 1,14 𝑦𝑎𝑘𝑖 114% Kórinip turǵanımızday, bul jaǵdayda satılǵan ónimniń muǵdar indeksin agregat usılda esaplaw jolı menen alınǵan nátiyjege iye boldıq. Eger baha agregat indeks bólimindegi p 0 ornıńa onıń ten mánisi p 1 i p nı qoysaq yamasa q 1 p 0 dı q 1 p 1 i p qatnas penen almastırsaq, onda baha agregat indeksi ornına tómendegishe ortasha garmonik tartılǵan kórinistegi formulaǵa iye bolamız. 𝐼 𝑝 = ∑ 𝑞 1 𝑝 1 ∑ 𝑞 1 𝑝 1 𝑖 𝑝 197 Ortasha indeksti qaysı kóriniste esaplawǵa qaramastan ol agregat indekske júdá uqsas bolıwı, onıń menen birdey nátiyje beriwi kerek. Sebebi ortasha indeksi agregat indeksten kelip shıǵadı: 𝐼 𝑝 = ∑ 𝑞 1 𝑝 1 ∑ 𝑞 1 𝑝 1 𝑖 𝑝 Keste maǵlıwmatlarına tiykarlanıp, usı indeksti esaplaymız: 𝐼 𝑝 = ∑ 𝑞 1 𝑝 1 ∑ 𝑞 1 𝑝 1 𝑖 𝑝 = 1074000 945000 1,16 + 108000 1,22 + 21000 1,14 = 1074000 922680 = 1,14 𝑦𝑎𝑘𝑖 114% Yaǵnıy agregat indeksinde alınǵan nátiyje sıyaqlı ónimler bahası ortasha 14% ke qımbatlaǵan. Ortasha indekсti qaysı kóriniste esaplawǵa qaramastan, ol agregat indeks mánisine teń bolıwı kerek. Sebebi ortasha indeks agregat indeksten kelip shıǵadı: 𝐼 𝑞 = ∑ 𝑖 𝑞 𝑞 0 𝑝 0 ∑ 𝑞 0 𝑝 0 = ∑ 𝑞 0 𝑝 0 𝑞 1 𝑞 0 ∑ 𝑞 0 𝑝 0 = ∑ 𝑞 1 𝑝 0 ∑ 𝑞 0 𝑝 0 ; 𝐼 𝑝 = ∑ 𝑞 1 𝑝 1 ∑ 𝑞 1 𝑝 1 𝑖 𝑝 = ∑ 𝑞 1 𝑝 1 ∑ 𝑞 1 𝑝 1 𝑝 1 𝑝 0 = ∑ 𝑞 1 𝑝 1 ∑ 𝑞 1 𝑝 0 ; Bunıń ushın, formulalardan kórinip turǵanınday, agregat indekstiń alımı yaki bólimindegi indekslestirilip atırǵan kórsetkishti onıń bólek indeksinen keltirip shıǵarılǵan tiyindı mánisi menen almastırıw jetkilikli. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|