3
SÓZ BASÍ
Ekonomikalıq reformalardıń búgingi basqıshında ekonomikanı basqarıw
hám tártipke salıw mexanizmin túpten ózgertiw,
modernizaciyalaw, sanaat, awıl
xojalıǵı hám
basqa tarmaq, tarawlardıń óndirisin texnikalıq hám texnologiyalıq
tárepten qayta qurıw, tereń strukturalıq ózgerislerdi ámelge asırıw boyınsha keń
kólemli jumislar alıp barılmaqta. Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2017 jıl 7
fevraldaǵı ˗ «Ózbekstan Respublikasın jánede rawajlandırıw boyınsha Háreketler
strategiyası haqqında»ǵı PF˗4947-sanlı pármanı tiykarında
belilep berilgen,
ekonomikanı jánede rawajlandırıw hám liberallastırıwǵa baǵdarlanǵan
makroekonomikalıq turaqlılıqtı
bekkemlew, ekonomikanıń joqarı ósiw pátlerin
saqlap qalıw, milliy ekonomikanıń básikige shıdamlılıǵın joqarlatıw wazıypaların
orınlawda ámeliyatta sınawdan ótken, хalıqaralıq statistikada keń qollanılıp
atırǵan, хalqaralıq talaplar hám standartlarǵa sáykes keliwshi statistikalıq analizdiń
zamanagóy usılların, kórsetkishlerin, bahalaw kriteriyaların hám esabat formaların
engiziw búgingi kúnniń baslı máseleleri bolıp esaplanadı.
Bul máselelеrdi ámelge asırıwda «Statistika teoriyası» páninde úyreniletuǵın
temalar hám teoriyalıq–ámeliy máseleler úlken áhmiyetke iye. Statistika teoriyası
páni social-ekonomikalıq qubılıs hám processler haqqında dáslepki
maǵlıwmatlardı toplaw, qayta islew hám analizlew usılların úyrenedi.
Joqarıda keltirilgenlerdi, sonday-aq jańa áwlad oqıw qollanbasın jaratıw hám
olardı joqarı bilimlendiriw sistemasına engiziw, joqarı oqıw orınlarınıń málimleme
resurs oraylarınıń fondın jańa ádebiyatlar menen toltırıp barıw
maqsetinde avtor
tárepinen «Statistika teoriyası» páni boyınsha joqarı oqıw orınlarınıń 5230400-
«Statistika» tálim baǵdarı studentleri ushın bul oqıw qollanbası jaratıldı.
Oqıw qollanba mámleketlik tálim standartları boyınsha islep shıǵılǵan hám
Respublika muwapıqlastırıw komissiyası tárepinen usınıs etilgen pánniń úlgi
baǵdarlaması tiykarında jazıldı.
Oqıw qollanbanıń maqseti barlıq hádiyse hám waqıyalardı sıpatlawshı
kórsetkishlerdi esaplaw teхnologiyasın, olardıń quramın, dinamikasın, ózara
4
baylanısın, olarǵa tásir etiwshi faktorlardı anıqlawda hám analizlewde zárúr bolǵan
ekonomikalıq-statistikalıq metodlardı qollanıw jolların úyreniwden ibarat.
Oqıw qollanbada statistika teoriyası hám uslubiyatı máseleleri tolıq ashıp
berilgen, yaǵnıy statistikalıq baqlaw, svodkalaw,
gruppalaw, statistikalıq
kesteler,
grafiklar,
absolyut, salıstırmalı, ortasha muǵdarlar hám variaciyanı úyreniw
usılları, saylanba baqlaw, korrelyaciyalıq-regressiyalıq analiz, dinamikanı úyreniw
hám indeks usılları kórip shıǵılǵan.
Oqıw qollanba qaraqalpaq tilinde taza latın imlasında birinshi márte
jazılǵanlıǵı ushın ayrım kemshilikler bolıwı múmkin, onıń mazmunın bayıtıw,
ilimiyligin joqarılatıw boyınsha pikir hám usınıslarıńız ushın aldın-ala
minnetdarshılıǵımızdı bildiremiz.