Biokimyo va molekulyar biologiya

Fosfatidilxolinlar 
(letsetinlar). 
Triglitseridlardan 
farqli 
o‗laroq
 
fosfatidilxolinlar glitserinning gidroksillaridan biri yog‗ kislotalari bilan emas, 
balki fosfat kislota bilan birikkan bo‗ladi. Bunda fosfat kislota qoldig‗iga 
murakkab efir bog‗ yordamida azotli asos xolin НО‒СН
2
‒СН
2
‒N
+
(СН
3
)
3
birikadi.
Uning umumiy formulasi quyidagicha:
Fosfatidilxolin (letsetin)
 
Fosfatidiletanolaminlar.
Fosfatid 
kislotadagi 
xolinning 
o‗rniga 
etanolaminning birikishidan hosil bo‗ladi: 
Fosfatidiletanolamin 
Fosfatidilxolin 
va 
fosfatidiletanolaminlar 
o‗simlik 
va 
hayvonlar 
hujayralarining 
membranilarini 
asosiy komponentlari, ularda sodir bo‗ladigan 
metabolitik jarayonlarni kechishida muhim ahamiyatga ega.
Fosfatidilserin
. Bu modda molekulasida azotli asos sifatida serin xizmat 
qiladi: 

---

179 
Fosfatidilserin
Fosfatidilserinlar kamroq uchraydi, ulardan hujayrada fosfatidiletanolaminlar 
va fosfatidilxolinlarning sintezlanishi, ularning ahamiyatini belgilaydi. 
Fosfatidilinozitollar.
Ular fosfatid kislotasi hosilasi hisoblanadi, lekin azoti 
yo‗q. Azotli asos o‗rniga bu guruhda olti atomli 
siklik spirt
inozitol birikkan 
bo‗ladi. Fosfotidilinozitollar 
hayvonlar,
o‗simliklar va mikroorganizmlarda
uchraydi, Hayvonlarda 
yurak, jigar, o‗pka va orqa miya nerv
tolalarining 
mielin 
po‗stlarida 
uchraydi. 
Fosfatidilinozitollar 
metabolizmni 
boshqariluvini 
ta‘minlovchi prostaglandinlarni dastlabki xomashyosi hisoblanadi. Ayniqsa, 
fosfatidioinozitol 
hosilalarining, 
ya‘ni 
fosfotidilinozitol-4-fosfat 
va 
fosfotidilinozitol-3,4-difosfatlari muhim ahamiyatga ega. Ular miya to‗qimasi 
tarkibida bo‗lib, umumiy fosfatidilinozitollarning yarmidan ko‗p qismini tashkil 
qiladi.