Biologik kimyo

V itam in A  rodopsin  oqsilining tarkibiga  11-sis-retinal  shaklida kiradi. 

K o ‘zd agi tayoqchalar qorong‘ilikda k o ‘rishni ta’minlaydi, kolbochkalar 

esa  y o r u g iik d a   rangli  k o ‘rishni  ta’m inlaydi.  Tayoqchalarda  rodopsin 

o q sili  b o i s a ,   kolbochkalarda  -   yodopsindir.  Ikkalasi  ham  murakkab 

o q sil b o i i b  opsin  oqsili va  11-sis-retinaldan tashkil topgan.

K o 'rish  jarayoni  3  bosqichdan iborat:

1. Pigm entda yoru giik n i fotokim yoviy absorbsiyasi va pigmentning 

k onform atsiyasin i  o'zgarishi.

2.  P igm en t konform atsiyasini o'zgarishi hisobiga nerv impulslarini 

h o sil  b o iis h i.

3.  P igm en tai avvalgi holatiga regeneratsiyasi.

R o d o p s in d a   y u tilg a n   y o r u g i i k   k v a n tla r i  1 1 -s is -r e tin a ln i

foto izo m eriza tsiy a sig a   olib  keladi  va  11-trans-retinal  hosil  b o ia d i, 

r o d o p s in   o p s in   va  trans  r e tin a lg a   d is s o ts iy a ts iy a la n a d i,  o q s il 

ran gsizlan ad i.  Retinalni  fotoizom erizatsiyasi  membranani  m ahalliy 

depolarizatsiyasiga, elektrik im pulslam i hosil b o iish ig a  va ulam i nerv 

tolalari  b o 'y ic h a   tarqalishiga  olib   keladi.  Pigmentai  regeneratsiyasi 

t o ‘g ‘r id a n -to ‘g ‘ri  retinalizom eraza  ta ’sirida  y o r u g iik d a   k ech ish i 

m u m k in   v a   bu  jarayon   se k in   k ech a d i.  Q o r o n g ‘u likda  rod op sin  

regeneratsiyasi maksimal b o iib  va bu jarayon trans-retinoldan sis-retinol 

va  11-sis-retinol hosil b o iish i bilan boradi.  11-sis-retinol  11-sis-retinalga 

aylanadi va opsin oqsili bilan birikib rodopsinni hosil qiladi.  Bu jarayon 

retinalizom eraza va retinoldegidrogenaza ishtirokida kechadi. Rodopsin 

regen eratsiyasin i buzilishi  shapko'rlikka olib keladi.

Vitamin D -  kaisiferoi va antiraxitik vitamin

U n in g   en g   m uhim   vakillari  D ,  va  D r   0 ‘sim lik  m ahsulotlarida 

vitam in D n in g miqdori k o ‘p emas. Hayvon mahsulotlaridan jigar, tovuq 

tu x u m i,  b a liq ,  sut,  s a r iy o g ‘da  k o ‘p  saq lanad i.  V itam in  D 3n ing 

organizm dagi eng asosiy vazifasi kalsiy va fosfor gomeostazini saqlash, 

suyakning  m inerallanishi  va  qayta  tiklanishini  ta’minlashdir.  Vitamin 

D  in gich k a  ichakdagi o ‘t kislotalari ishtirokida s o ‘riladi,  keyin jigarga 

tashiladi v a  u yerda N A D N  va m olekulyar kislorod ishtirokida ishlovchi 

m itoxon d riyalar  sistem asi  ta’sirida  25-oksiholekalsiferolga  aylanadi 

(41-rasm ).  25-oksiholekalsiferol  buyraklarda  gidroksillanadi,  natijada

gorm onal  xususiyatga  ega  b o ig a n   1,25  d io k sih o le k a lsifer o l  h o s il 

b o ia d i.

B u   reak siya  parat  g o rm o n la r 

b ilan   b o sh q a rila d i.  1 ,2 5   d io k s i­

h o le k a lsife r o l  ic h a k d a   Ca  ta sh i- 

l i s h i n i  

k u c h a y t ir a d i. 

U n i n g  

t a ’ s ir id a   ic h a k   s h i l l i q   q a v a ti 

h ujayralarining  t e g is h li  o q silla r i 

k alsiy biriktirgan o q silg a  aylanadi. 

Bu  birikma  ichak  m ik rovorsin k a- 

la r id a  

f a o l i y a t  

k o ' r s a t a d i .

41-rasm.  Vitamin Dning tuzilishi  Y u q orid agi  o q s il  v a   Ca  b o g   liq

ATFaza Ca tashilishida qatnashadi, 

bu jarayon  N a  ham  b o g iiq .  Juda  k o ‘p  a’zola m in g   hujayralarida,  T, 

B-lim fotsitlarda  1,25-d iok sih olek alsiferol  retseptorlarining  to p ilish i 

v ita m in n in g   h u jayralar,  ju m la d a n   fa g o s itla r ,  lim f o t s it la r n in g  

differensirovkasi va faoliyatidagi katta  aham iyatini  ko'rsatadi.

Vitamin  D  bilan  davolab b o im a y d ig a n   raxit k asa llig in in g   sababi 

buyraklar  1 ,2 5 -d e g id r o k sih o le k a lsife r o ln in g   a d ek v a t  m iq d o r in i 

sin tezlay  olm asligidadir.  Bu  birikm ani  2 ,5 -5   m k g/su tk a  m iqd ord a 

qabul  qilib  turish  ichaklarda  Ca  m e ’yorida  s o ‘rilishini  ta ’m in layd i. 

Vitamin  D   yetishm aganida  faqat  suyak  to'qim asi  em as,  balki  butun 

organizm   zarar  ko'radi,  qon  bilan  a ’zolarga  Ca  yetarli  b orm asligi 

n a tija sid a   ik k ila m c h i  o 'z g a r is h la r   y u z a g a   k e la d i.  V ita m in   D 

tanqisligida ingichka ichakning sh illiq  qavatida distrofik o 'zgarish lar 

yuz  beradi,  bu  esa ichakning  fa o liyatin i  ayniqsa,  so 'rish   q ob iliyatin i 

pasaytiradi.  D -gipovitam inozda lipidiar  alm ashinuvi b uzilad i  (qon da 

umumiy holesterin, erkin y o g ‘ kislotlari va fosfatidiletanolaininlam ing 

miqdori  jigarda  lipidiar  alm ashinuvi  b u zilish i  natijasida  ortadi).  D- 

gip o v ita m in o zd a   organ izm d agi  o q sil  a lm ash in u vid a  o ‘z g a r ish la r 

kuzatiladi.  Taloqda  va  timusda  parchalanishini  ortishd  bilan  u nin g 

sintezi pasaygan. Shunday hollarda bolalar va kattalarda suyaklarning 

d em ineralizatsiyasi  y u z  beradi,  uncha  k u ch li  b o im a g a n   ta ’sirlar 

suyaklar sinishiga olib keladi.  Q on zardobida Ca va  P m iqdori ortishi 

h isobiga yum shoq to ‘qimalarda Sa y ig ‘iladi va buyraklarda tosh h o sil 

b o ia d i.

V itam in  D ,  prooksidant  x u su siy a tig a   ega  b o i i b   k islo ta la rin i, 

hujayra  m embranalarining  fosfolipidlarin i  ok sidlanishid an   saq laydi. 

Vitamin  D  yetish m asligin in g  organ izm d agi  m odda  a lm a sh in u v ig a  

salbiy  ta’siri  immun  sistem ada  ham  o ‘z  aksini  topadi.

Vitamin K

V itam in  K y o n  zanjirlari bilan  farqlanuvchi 2-m etil-l,4-n aftoxin on  

h osilalari guruhini birlashtiradi.  U lam ing  hammasi  suvda erimaydi  va 

o r g a n ik   eritu vch ilard a  y a x s h i  eriyd i.  H avo  k islo r o d i  b ilan   oson  

oksidlanadilar.  Vitamin K   asosan yashil o'simliklar,  ayniqsa,  karamda 

juda k o ‘p. Hayvonlardan olin gan  mahsulotlarda esa vitamin K miqdori 

kam   b o ‘ladi.  Masalan  ch o'chq a jigarida 0,4-0,8  m kg/g.

V it a m in   K   o d a m d a   n o r m a l  ic h a k   m ik r o flo r a si  to m o n id a n  

sintezlanadi.

O vqatdagi  vitam in  K   k o ‘proq  ichakning  proksimal  qismidan  o ‘t 

k islotalari  v a   pankreatik  lipaza  ishtirokida  so'riladi.  Qonda  vitamin 

a lb u m in   b ila n   birikadi,  a ’z o   v a   to'qim alarga  borib,  u  yerda  faol 

s h a k ll a r ig a   a y la n a d i.  V ita m in   K  m em b ran a  f o s f o lip id la r i, 

glko'proteidlar, lipoproteidlar va nerv hujayrasining muhim fosfolip id i- 

s fin g o z in  sintezida qatnashadi.Vitamin K erkin radikal reaksiyalam ing 

v a  p eroksidlam i membranalarga yopishishining to'xtashiga ijobiy ta’sir 

q ila d i.  T o'qim alarga  nur  ta ’sir  etganda  vitam in  K  m em branalarni 

m e ’y o r d a   sa q la sh g a   y o r d a m   b erad i  va  xu d d i  v ita m in   E  k abi 

m em branalam ing  gorm on retseptorlari  sezgirligini oshiradi.

V itam in K ning asosiy b iologik  ahamiyati shundan iboratki, u jigarda 

q on  iv ish in i  ta’m inlovchi  oqsillar  sintezida qatnashadi.  Shu jarayonda 

v ü a m in   K   oq sil  m olekulalarida  glutamin  kislotasi  qoldiqlarining  g- 

karboksillanish reaksiyalarida, jum ladan preprotombindan protrombin 

h o sil bo ‘ lishida koferm ent sifatida qatnashadi. Vitamin K yetishm asligi 

qon  iv ish in i sekinlashtiradi, natijada qon ketish va gemorragik belgilar 

r iv o j la n is h ig a   im k o n iy a t  t u g 'ila d i.  G lu tam in   k is lo t a s in in g   g - 

k a r b o k s illä n is h i  fa q a tg in a   v ita m in   K  m iq d o r ig a   e m a s ,  b a lk i 

m em branalardagi  fosfolipidlar  miqdoriga  ham  bog'liq.  K-avitam inoz 

hollarda hujayra membranalari tarkibiy  qismlarini  sifatiy  o'zgarishlari 

b ila n   b ir g a   m em b r a n a d a g i  h o le s te r in   m iq d ori  k a m a y is h i  ham 

aniqlangan.

V itam in K  anaerob sharoitda vitamin C, B, ishtirokida fosforillanish 

jarayon larini  stim ullaydi,  m akroergik  birikmalar  ATF,  kreatinfosfat 

alm ash inu vid a qatnashadi. Vitamin qator oqsillar sintezi uchun va qator 

ferm entlar  (geksokinaza,  fosfotransferaza)  faoliyati  uchun  zarurdir. 

V ita m in   K   membrana  lip id lari  tarkibiga  kirgan  holda,  mem brana 

fosfolip id larin in g y o g ‘ kislota tarkibiga boshqaruvchi ta’sir ko'rsatadi. 

V itam in  K  n ing ko'proq m itoxondriya ichki membranasi bilan, kamroq 

ta s h q i  m e m b r a n a sin in g   b o g ‘ la n ish i  k o ‘rsa tilg a n .  Bu  v ita m in   K

m ikrosom a va lizosom alam ing lipidlari bilan oz miqdorda b irik k anligi, 

uni  mem branalam ing  minor  k om p onentlari  qatoriga  k iritish ga  a so s 

b o id i.  Vitamin K ning im m u n ogen ezga  ta’siri deyarli  o ‘rgan ilm agan . 

A m m o   q on   zard ob id agi  k o m p le m e n t   m iq d ori  b ila n   v it a m in   K 

m e ’yorining  to ‘g ‘ri  b o g ia n ish i  aniqlangan.  H ayvonlar  o zu q a sid a g i 

vitam in  K   ning  y o ‘qligi  um um iy  kom plem entär faollikni  p a sa y ish ig a  

olib  kelgan.  Vitamin  K  ning  su n ’iy   analogi  -   vikasol  U kraina  o lim i 

V.I.Palladin tomonidans intezlangan.

Vitamin E

Vitamin  E  bir-biridan  xu sh b o 'y   yadrosidagi  m etil  gruppalari  son i 

v a  joylash ishi  bilan farq qiluvchi  tokoferolning  hosilalari  a-,  b -,  g - ,  d- 

tokoferollardir.  a-tokoferol eng yu qori  aktivlikka ega.  V itam in  E   sariq 

rangli,  m o y   k o ‘rinishiga  ega,  organ ik   erituvchilarda  y a x sh i  er iy d i, 

kislota, ishqorlar va qizdirishning ta ’siriga chidamli, lekin oksidlovch ilar 

ta’siriga  chidamsiz.  Shu  bilan  birga  havo  kislorodi  va  u ltrabinafsha 

nurlarga ham.

T o k o fe r o lla r   faqat  o 's im lik la r n in g   y a sh il  q ism id a ,  a y n iq s a  

boshoqlilam ing maysalarida h osil b o ia d i. U lar o ‘simlik m oylarida k o ‘p 

b o ia d ila r .  H a y v o n   m a h su lo tla r id a   to k o fe r o lla r   k am .  O d a m   v a  

hayvonlarda  tokoferollar  ingichka  ichakda oddiy  d iffuziya y o i i   bilan 

s o ‘riladi.  Ovqatda  y o g ia r   b o ig a n d a   v a   o ‘t  kislotalari  ish tiro k id a , 

iste’m ol  qilingan  tokoferollam ing  50%  s o ‘riladi.  a-to k o fero l  y a x sh i 

so'riladi.

Tokoferollar a ’zo va to ‘qim alarga lipoproteidlar tarkibida tashitad i. 

Hujayra ichidagi vitamin E faqatgina biomembranalar bilan b o g ia n g a n  

holda ulam ing zaruriy tarkibiy q ism i  hisoblanadi. U  m em branalam in g 

lipidlari  va  lipoprotein  tabiatli  retsep torlariga  b o g ia n g a n   h o la td a  

b o ia d i.  Bu esa A .A. Pokrovskiyni vitam in E ni biomembranalar m inor 

tarkibiy  qismlari qatoriga  kiritishiga  asos  b o id i.  Vitamin  E  ni  b o sh q a  

y o g ‘da  eru vch i  vitam inlar  b ila n   b irg a lik d a g i  a s o s iy   v a z i f a s i   -  

organizm ning a ’zo va sistemalari hujayralari m embranalarining  tarkibi 

va  funksiyalarini  boshqarishdir.  B u   boshqarish  uning  kuchli  hujayra 

ichi antioksidantlik faoliyatiga b o g i i q  b o iib , fosfolipidlar to 'y in m agan  

yog*  k is lo ta la r in i  p e r o k s id la n is h d a n   sa q la b ,  u la r n i  t a r k ib i n i  

barqarorlashtirgan holda amalga oshiriladi. Peroksidlanish m ah su lotlari 

s o g i o m   o d am lard a  b io lo g ik  

m e m b r a n a la r  ik k i 

q a v a t i n i  

m odifikatsiyalash  bilan  b o g iiq   m uh im   fiziologik   vazifani  b ajaradi.

Qator patologik holatlarda esa ulam ing miqdori oshib, hujayra tarkibiy 

qism lari  shikastlanishi  va  hujayra  o iim ig a   olib  keladi.  E  avitaminoz 

esa  b io lo g ik  membranalar barqarorligi va vazifalari buzilishidir. Bunda 

membranalar  fosfolipidlari  va   struktura  oqsillarining  sifat  va  miqdor 

tarkibi,  shuningdek  lipidiar  peroksidlanish  mahsulotlari  miqdori  ham 

o ‘zgaradi. Bu holat E avitam inozda, eritrotsitlar membranasida yaqqol 

k o ‘zg a   tashlanib,  shu  vitam inning  kamayish  darajasi  bilan  bir  vaqtda 

e r itrotsitlarn in g  o sm o tik   r e z iste n tlig i  k am ayish iga  o lib   k eld i.  E 

avitam inozda membrana fosfolipidlari tarkibidagi o'zgarishlar hujayra 

ic h i  strukturalarida  ham  aniqlangan.  Hayvonlarga  vitam in  E  berish 

hujayra  ichi  strukturalari  fosfolipidlari  sifatli  tarkibiga  ijobiy  ta’sir 

k o ‘rsatadi.

V itam in  E  yetish m a slig id a   yuqorida  aytib  o ‘tilgan  o'zgarishlar 

fo sfo lip a za   A ,  faollashuvi  v a   prostanoidlar  sinteziga  sabab  b o ia d i. 

M a iu m k i,  hujayra  m em branasi  fosfolipidlari  gormonlar retseptorlari 

h o s il  b o iis h ig a ,  h u ja y ra n in g   o ‘zaro  ta ’sirlariga  m a s’ul  b o ig a n  

g lik o lip id la r   b ila n   m u sta h k a m   b o g ia n g a n .  E  a v ita m in o z d a  

f o s f o l ip i d la r n i  m iq d o r   v a   s ifa t  tark ib i  o 'z g a r g a n d a ,  h u jayra 

m em branalari  g lik o lip id   tarkibi  va  ularga  b og  liq   vazifalar  ham 

o 'z g a r a d i.  M em brana  retsep torlarin i  gorm onlarga  se zu v ch a n lig i 

pasayadi.  Vitamin E yetish m asligid a  membrana  fosfolipidlari  sifat  va 

m iqd or  tarkibi  o 'z g a rish i  ularning  m olekulyar  xarakatchangligini 

oahiradiki, kaysiki u hujayra ichi strukturalaridagi membranaga b o g iiq  

fermentlar aktivligi o ‘zgarishi bilan b o g iiq  b o ig a n  hujayrada moddalar 

alm ashinuvida k o ‘p son li  ikkilam chi  o'zgarishlarga sabab  b o ia d i.

Patogenezida  lipidlarni  peroksidlanish  mahsulotlari  to  planishi  va 

im m unitet  faolligi  pasayishi  katta  o ‘rin  tutadigan  qator  kasalliklarda 

vitam in  E  ni  kom pleks  terapiyada  q o ila sh   ayni  maqsadga  m uvofiq 

b o i a d i .   Vitam in  E  to m o n id a n   tabiiy  killer  hujayralar  ak tivligin i 

o sh ir ilish i  uning  o ‘sm alarga  qarshi  ta ’sirini  o 'rgan ish ga  b o ig a n  

q iziq ish ni tobora orttirmoqda. Tabiiiy killer hujayralar esa organizmda 

o ‘sm alarga  qarshi  nazoratning  asosiy  omilidir.  Vitamin  E  tomonidan 

ta b iiy   k iller  hujayralarning  faollash uvi  shu  hujayralar  faoliyatini 

ch ek lovch i  T   -   supressorlar  sonini  kamaytirishga  va  prostglandinlar 

sin tezi  ingibirlanishiga  b o g iiq d ir.  Qaysiki,  prostaglandinlar  yuqorida 

aytilgan hujayralar faoliyatini  to ‘xtatib  qo‘yadilar.

Shunday  qilib,  vitam in  E  organizm  sistema va  a ’zolari  hujayralari 

m embranasi tuzilishi  va funksiyasiga, membranaga b o g iiq  fermentlar 

ak tivligiga,  nuklein  kislotalar,  oqsillar,  lipidiar  va  uglevodlar,  shu-

ningdek energiya almashinuvlariga yaq qol k o ‘ringan boshqaruvchi ta ’sir 

k o ‘rsatadi.  U  kuchli antioksidantlardan biri  sanaladi va k sen obiotik lar 

zararlanishida ishtirok  etadi.  Sutkalik  extiyoj -  5  mg.

SUVDA ERUVCHAN VITAMINLAR

Vitamin B,

Vitamin B, (tiamin, antinevrit)  1912 yild a K. Funk tomonidan k ristall 

holatda ajratilgan birinchi vitamindir. K eyinchalik u kim yoviy y o ‘l b ila n  

sintezlangan.  Vitamin  B,  m olekulasida  aminogruppa bilan  oltin gugu rt 

saqlagani uchun tiamin deb nom langan. U n in g m olekulasida p irim id in  

va   tia zo l  xalqalari  m etilen  b o g ‘i  y o rd a m id a   b o g ia n g a n .  T ia m in  

yetishm aganda  O siyo  va  X in d i-X ito y   davlatlarida  keng  tarq algan  

kasallik -  «Beri-beri» rivojlanadi.  A vitam in oz  B,  belgilari:  o sh q o z o n - 

ichak  y o ‘li  m otor  va  sekretor  v a z ifa s i  buziladi;  xotira  p a sa y a d i; 

gallyutsinatsiya kuzatiladi; yurak-qon tom ir faoliyati o'zgaradi; periferik 

nerv  sistem asi  jarohatlanadi;  k e y in c h a lik   paralichlar  riv o jla n a d i. 

B io lo g ik   v a z ifa s i:   V ita m in   B , 

T P F   h o la tid a   p ir u v a t  v a  

ketoglutaratdegidrogenaza kom plekslari, transketolaza tarkibiga k iradi. 

O ksiketoglutar  kislota  d egid rogenazasin ing  koferm enti  b o ‘lib   T P F  

hisoblanadi.  Bu modda fermentlar tarkibiga koferment sifatida kiradi: 

p iru v a td eg id r o g en a za   va  a -k e to g lu ta r a td e g id r o g e n a z a   f e r m e n t  

kom plekslaridir.  Bu  kom plekslar  m itoxon d riyalarda  piruvat  v a   a- 

k e to g lu ta r a tn i 

o k s id la n is h in i 

t a ’m in la b , 

u g le v o d la r  

v a  

aminokislotalardan energiya hosil b o iis h id a  ishtirok etadi.  M a’lu m k i, 

transkelotaza  glyukozani  p en to z o fo sfa t  y o 'li  oksidlanishida  k o ‘p 

miqdorda NADF.H va ribozo-5-fosfatni hosil qiladi. N A D F H  va rib o zo - 

5-fosfatlar esa  y o g ‘  kislotalar, steroidlar,  m oddalam i zararsizlantirish, 

nuklein  kislotalar,  nukleotidlar  v a   k oferm en tlar  sintezida  ish tir o k  

etadilar.  B u   jarayon larn i  b u z ilis h i  m o d d a   alm a sh in u v in i  iz d a n  

chiqaradi.Tabiatda tarqalishi va sutkalik extiyoji: Xamirturish, qora n o n , 

guruch,  n o ‘xot,  loviya  kepagi,  jigar,  buyrak,  m iyada  k o‘p  saqlanadi. 

Sutkalik  m e’yori  1,2 -  2,2  mg (42-rasm ,  a).

Vitamin B2

Vitamin B , (riboflavin)  1935-yilda R .K un tomonidan sin tezlangan . 

U n in g   eritm alari  sariq -q o v o q   r a n g g a   e g a .  M o le k u la si  a s o s i d a  

geterotsiklik birikma -  izoalloksazin yotadi, unga 9 holatda besh ato m li 

spirt ribitol  birikkan.

organizlmnlng vltamlnlrga bo'lgan  «h B yo jl

------------------------------------------- '—

 

Model*

Vttamfn 

Vltaminnlng faol » iH p . 

W i t h in u v d x g l 

_____________________ ______________________ varifaai

СН,— CM,0H

к

tiamin

Ш

дМгоквШкИдигиМм! 

ta*hiah

1,5m g* 

tiamin dlfoafat

boahokll hamlrturleh 

mahskilotlari, 

chuchka gushtl 

^

CHjOh

\dFMN 

4 —

 

„  

ш »

  вИ«>1»Ноп

и  

.  

m

  m  

- 

.*>«ы ы а

1,8 mg  * 

•ut, 

tuhum

FAD

4 amin obanzoy Idsfota kotdig'l

гОЧлг

1

G pC F

Qlu

pteridin hosllaai

,000®

h fir l

^ ^ alm a ah ln u v

0,2mg* 

ko'kitlar aabzovot 

iigar

tataragldrofolat

kMatasi

R j A j

a

и

nikotlnat ktetot*

NHa

nUcotlnat klalotaai

. 

gidrtdton 

M A D P 1^  

taahiah

20 mg*

(yoki  1,2 g triptofan)

go'aht hamirturish 

mahauloUar.mevalar 

va aabzovotiar

V "

N A D *

Hi 

<* К 

, C ,

Г Г ' *

но 

он

pantotenat ktelota

ß>alanin

coo®

>£»

intotanat kialotaai

г   ..... v \   ___  

karb on   kislotalar

•

  K J - - 2 J   E3 £ >  

faollashuvi

7  mg*

ko’pchilik 

mahsulotlarfda uchraydi

CoA

42a-  rasm.  Suvda eruvchan vitaminlar

organlzlmnlng sutkallk ahtiyog'i

Faolshakii, 

Modda afmasblnuvdagi 

koférment 

vazMssl

" iV

N

CHjOH

piridoksai

I

piridoksai. 

piridoksln. 

H  

piridoksam in 

*

2  mg 

i

go'sht, sa bzo vot,

piridoksai*

fosfat

ami noto si ota laming

boshoqN

Kobalamin 

•

___

0 ,0 0 2   mg

&

g o 's h tjig a r, 

sut,tuhum

5-dezoksi-

adenozil-

kobaiamln

izomerlTatslya

reaktsiyaiari

H  H  o

¡ 

i 

:t