Biologiya 5 new indd

edurtm_uz
86

---

2. Nurota to g ‘-y o n g ‘oq davlat qo'riqxonasi.
3. Zomin davlat qo'riqxonasi.
4. Zarafshon davlat qo'riqxonasi.
5. Surxon davlat qo'riqxonasi.
6. Hisor davlat qo'riqxonasi.
7. Kitob davlat geologiya qo'riqxonasi.
8. Qizilqum davlat qo'riqxonasi.
2. Buyurtmaxona qo'riqxonadan farq qilib, m a’ lum davrlarda 
hayvonlarni ovlashga ruxsat beriladi; o'simliklar buyurtma asosida 
ko'paytirilib, obodonlashtirish uchun tarqatiladi (masalan, arc ha, 
qarag'ayning ko'chatlarini yetishtirish, mo'ynasi uchun onC atrani 
ko'paytirish).
3. Milliy bog'lar odamlarning madaniy hordiq chiqarishi, estetik 
zavq olishi uchun ajratilgan hudud. Bunday joylarda o'simliklarga 
chiroyli shakl berish, manzarali gullarni ekish, parvarishlash m um ­
kin. Lekin gullarni payhon qilish, uzib olish, atrofni ifloslantirish 
mumkin emas.
4. 
T a b i a t
yodgorliklari jonli va jonsiz tabiat yaratgan noyob, 
diqqatga sazovor joylar: g'orlar, sharsharalar, g'aroyib shaklli qo- 
yatoshlar, daralar, buloqlar, yer yuzasining ochilib qolgan joylari 
va katta yoshli ulkan daraxtlar, toshga aylangan o'simlik, hayvonlar 
kiradi. Mamlakatimizda 400 dan ortiq tabiat yodgorliklari ro'yxatga 
olingan. Ularning ayrimlaridan turli davrlarga mansub osori ati- 
qalar, toshga o'yib chizilgan rasmlar, tosh haykallar va qadimgi 
odamlarning qoldiqlari topilgan Teshiktosh g'ori, ibtidoiy odamlar 
yashagan Obirahmat g'ori, Xo'jakentdagi qoyatoshlarga chizilgan 
rasmlar shular jumlasidandir.
«Qizil k ito b » g a k ir itilg a n o ‘ s im lik va h a y v o n la r. O'zbekiston 
Respublikasi «Qizil kitob »i 1979-yilda ta’sis etilgan. 
Dastlabki 
O'zbekiston Respublikasi «Qizil kitob»i 1983-yilda nashrdan chiq- 
di. Kitobning 1-jildi «Umurtqali hayvonlar» haqida bo'lib, unga 63 
turdagi umurtqali hayvonlar kiritilgan. 1984-yilda «Qizil kitob»ning 
«O'simliklar»ga bag'ishlangan 2-jildi chop etilgan. Unga 163 tur 
o'simlik kiritilgan. «Qizil kitob» odamlarni o'simlik va hayvonot