Amaliy mashg’ulot № 22
Mavzu: Odamda jinsiy xromosomaga bog’liq holda belgilarning
irsiylanishiga doir masalalar yechish
Ishdan maqsad: Odam genetikasiga doir masala yechishni o’rganish.
Kerakli jihozlar: Mavzuga oid tablitsalar, kompyuter texnologiyasida slaydlar namoyishi, tarqatma materiallar.
Ishning mazmuni: Hozirgi davrda 10000 dan ortiq turli kasalliklar ma’lum bo’lib, ularning 3000 dan ortig’i irsiyatga bog’liqdir. Masalan, gepertoniya, diabet, ayrim ko’r va soqov bo’lish holatlari, xavfli o’smalar kabi kasalliklar gendagi mutatsiyalar natijasi ekanligi aniqlandi. Epilepsiya, gigantizm kasalligini keltirib chiqaruvchi gen o’rganildi. 1997-yilda gen strukturasini o’rganilishi turli gen kasalliklarining kelib chiqish sabablarini ochib berdi. XX asrning har 10 yilligi ichida genetika sohasida bir qancha asosiy kashfiyotlar qilindi. Sekin-asta bu fan biologiyadan ajralib chiqib, o’zining tarmoqlariga ega bo’ldi: molekular genetika, biokimyoviy genetika, sitogenetika, radiatsion genetika, populatsion genetika, odam genetikasi va tibbiyot genetikasi.
Gemofiliya kasalligini hosil etuvchi h gen X xromosomada joylashgan. Otasi gemofiliya bilan kasallangan sog’lom qiz ota onasi sog’lom bo’lgan yigitga turmushga chi.qan. Ulardan: a)tug’ilgan qiz bolalarda mazkur kasallikning namoyon bo’lish ehtimoli qanday. b) agar shu oilaning qizlari sog’lom yigitga turmushga chiqsa yoki o’g’li sog’lom qizga uylansa, nevaralarda gemofiliya kasalligi namoyon bo’lish ehtimoli qanday.
Dostları ilə paylaş: |
