Biriktiruvchi to’qimaning asosiy o'ziga xos xususiyatlari: Biriktiruvchi toʻqima


Koʻp qavatli va koʻp qatorli xujayralardan tashkil topgan epiteliy



Yüklə 102,51 Kb.
səhifə41/57
tarix16.06.2023
ölçüsü102,51 Kb.
#131389
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   57
Gistologiya YN (2)

Koʻp qavatli va koʻp qatorli xujayralardan tashkil topgan epiteliy. Ko‘p qatorli, kiprikli prizmasimon epiteliy. Bu epiteliy uzun bo‘yli silindrsnm on hujayralardan tashkil topgan bo'lib, ularning apikal qismida mayda, ammo bir tekis joylashgan anchagina kiprikchalar bo'ladi. Har bir hujayrada bunday kiprikchalardan 2 5 0 -3 0 0 dona bo'lishi mumkin. Kiprikchaiar ham isha bir tomonga qarab harakatlanib, bo ‘shliq yuzasidagi suyuqlikning bir tom onga siljishini ta ’m inlaydi. Shuning uchun bunday tuzilgan hujayralardan tashkil topgan epiteliy hiipillovchi epiteliy ham deyiladi.
K o‘p qatorli, xivchinli prizm asim on epiteliy. X ivchin aslida bir hujayrali hayvonlardan yoki boshqa xil hujayralardan o 'sib chiqqan ipsim on o 'sim ta bo'lib, harakatlantirish vazifasini bajaradi. B akteriyalar turini aniqlashda ana shu xivchinlariga e ’tibor beriladi. X ivchinlilar deganda butun hayoti davom ida bitta yoki bir nechta xivchinga ega bo'Iadigan tuban hanvonlar sinfi tushuniladi. A m m o m asalan, bulutlarning hazm qilish organi hujayralari ham ana shunday xivchinlar bilan ta'm inlangan. U lar qiyosiy gistologiya nuqtayi nazaridan ko'rib chiqiladigan bo'lsa, har bir hujayrasida bittadan xivchip bo'ladi
K o‘p qatorli, patli prizm asim on epiteliy. Bu epiteliy tuzilishi jixatid an qushlarning patiga o 'x sh ab ketadi. G istologik tuzilishi jihatidan k o 'p qatorli epiteliyga o 'x sh ab past-baland b o 'lib joylashadi, yadrolari ham bir tekisda em as. K iprikchali hujayra to 'q im a yuzasigacha chiqqan b o 'lib . protoplazm atik o 'sim talar hosil qiladi (13-rasm ). U larning atrofidan m ayda patsim on kiprikchaiar o 'sib chiqadi. Bu epiteliy sudralib yuruvchilar va ayrim qushlar k o 'zin in g pardasida uchraydi.
Epiteliyning bu turi nom idan ham ko‘rinib turibdiki, bir nechta qavat hujayralardan tashkil topgan. H ar bir qavatini tashkil etuvchi hujayralar morfologik tuzilishi va bajaradigan vazifasiga qarab birbipidai farq qiladi. Eng pastki qavatni tashkil etuvchi epiteliy hujayralari bazal mem brana ustida joylashgan boMib, u bilan bevosita bog'liq bo'ladi. Shuni aytib o ‘tish kerakki, har bir qavatni tashkil etuvchi hujayralar bajaradigan vazifasiga k o ‘ra bir-biri bilan bogMiq. A gar ularni bir-biridan ajratib olib, eng qulay sharoit yaratilsa ham. ular nobud bo'ladi.
K o‘p qavatli epiteliy um urtqali hayvonlar organizm ining aksariyat qismini qoplab turadi. Yo'ldosh orqali ko ‘payuvchi sutem izuvchilarda va odam da ular tori, og'izning kirish qism i va ichki yuzasi, qizilo'ngach, ko‘zning muguzlangan pardasi, ayollar jinsiy organlarining ichki yuzalarini qoplab turadi. M ikroskopik tuzilishiga k o 'ra ular uch turga bo'linadi: 1) muguzianadigan; 2) m uguzlanm aydigan; 3) o ‘tib turuvchi epiteliy

Yüklə 102,51 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   57




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin