Biriktiruvchi to’qimaning asosiy o'ziga xos xususiyatlari: Biriktiruvchi toʻqima

Gastrulyatsiya tiplari. Icnga botib kirish - invaginasiya. Bu seloblastuladan keyin sodir bo'ladi. Bunda blastulaning vegetativ qutbi blastosel bo'shlig'iga botib kiradi. Asta-sekinlik bilan u animal qutbga yetadi va embrion ikki qavatli bo'lib qoladi. Vegetativ qutbdagi blastomerlar blastosel bo'shlig'iga botib kirishi tufayli bu bo'shliq yo'qoladi va uning o'rnida boshqa bo'sMq-birlamchi ichak bo'shlig'i yoki gastrosel bo'shlig'i hosil bo'ladi 2. Immigrasiya. Bunda ayrim blastomerlar blastula devoridan blastosel bo'shUg'iga ko'chib (qaynab) chiqadi va bu blastomerlardan entoderma hosil bo'ladiAgar blastomerlar bir qutbdan ko'chsa, buni unipolyarli, blastulaning hammajoyidan ko'chsa multipolyarli, ikki qutbdan ko'chsa bipolyarli immigrasiya deb ataladi. Birinchi holat gidromeduzalarda, ikkinchisi sarkomeduzalarda va ba'zi bulutlarda sodir bo'ladi.Gastrulyasyaning bu turini 1884 yilda I.I.Mechnikov aniqlagan.3. Qatlamlanish - delyaminasiya. Bunda astomerlami o'sib qoplaydi. Dastlabki blastomerlar ektodermani, keyingilari esa entodermani hosil qiladi.3.Gastrulyasiyaning aralash tipi.Ba'zi hayvonlar embrion taraqqiyotida gastrulyasiyaning invaginasiya, epiboliya va boshqa tiplanning ayrim xususiyatlari uchraydi. Bu hodisa amfibiyalar embrion taraqqiyoti davrida kuzatiladi vagastrulyasiyaning aralash tipi deyiladi Gastrulyasiyaning yuqoridabayon etilgan tiplari alohida-alohidaholatda kamdan-kam uchraydLBu tiplar bir vaqtning o'zidabittaembriondakuzatilishi mumkin. Demak, ular bir-birini to'ldirib turadi.Gastrulyasiyaning oxiriga borib blastosel bo'shlig'i o'rnida gastrosel bo'shUg'i hosil bo'ladi. Blastopor esa kichkina teshikka aylanadi. U og'izga, anal teshigiga (birlamchi yoki ikkilamchi og'izlilarda) yoki har ikkalasiga (bulutlar va kovakichlilarda) aylanishi mumkin
Zigota Yunoncha zigotos — birgalikda qo’shilgan) — har xil jinsli gametalarning qo’shilishi natijasida hosil bo’lgan hujayra; urug’langan tuxum. “Zigota” tushunchasini fanga nemis botanigi E. Strasburger (1844-1912) kiritgan. Zigotaning vujudga kelishi qo’sh urug’lanish bilan bog’liq. O’simliklarda chang nayi orqali murtak xaltasiga kirgan ikki spermaning biri tuxum-hujayrani, ikkinchisi esa murtak xaltasining markaziy hujayrasini urug’lantiradi. Zigotadan keyinchalik murtak, urug’langan markaziy xujayradan esa endosperm rivojlanadi. Gaploid ikki hujayra qo’shilganida Zigotada o’sha tur uchun xos bo’lgan xromosomalarning diploid to’plami (2 ya) (biri onalik, biri otalik xromosomalari to’plami) paydo bo’ladi. Ayrim o’simliklar (masalan, ba’zi suv o’tlari va zamburug’lar) va hayvonlarda (masalan, koloniyali bir hujayralilar, bo’shliqichlilar) Zigota qalin po’st bilan o’ralib noqulay sharoitni o’tkazadi. Zigota orqali avlodlar o’rtasidagi bog’lanish ta’minlanadi.Zigota keyingi o'sishni boshlashdan oldin ma'lum rivojlanish jarayonlarini boshdan kechirish uchun urug'langan tuxumdonda bir muncha vaqt harakatsiz holatda bo'ladi. Uyqusizlik davri zigotaning hujayra bo'linishi va farqlanishiga imkon beradi, bu esa etuk o'simlikka aylanishga qodir bo'lgan embrionni keltirib chiqaradi. Bu vaqt davomida zigota tuxumdonning atrofdagi to'qimalari tomonidan himoyalangan bo'lib, uni oziq moddalar va qo'llab-quvvatlash bilan ta'minlaydi.Bundan tashqari, uyqusizlik davri embrionning qurg'oqchilik yoki haddan tashqari harorat kabi noqulay atrof-muhit sharoitlariga chidamli bo'lishiga imkon berishi mumkin. Bu, ayniqsa, shamol yoki suv bilan tarqalib ketgan urug'lar kabi, unib chiqishdan oldin uzoq vaqt davomida omon qolishi kerak bo'lgan urug'larni ishlab chiqaradigan o'simliklar uchun juda muhimdir.Umuman olganda, zigotadagi uyqusizlik davri embrionning to'g'ri rivojlanishiga imkon beradi va urug'ning omon qolishi va muvaffaqiyatli rivojlanishiga yordam beradi.